Geld komt vanuit het niets

MoneyMaker

Financiële dienstverlening met als uitgangspunt het centraal stellen van mensen en waarden op basis van wederkerigheid. Dat hebben de financiele pioniers Paul Brinkkemper (Firebrush Studio’s), Gijs Dalen Meurs (eyevestor) en Johan Wagenaar (ONSBank) gemeen, zo bleek op het event ‘Good Finance Stories’, dat Good Finance organiseerde bij Manifesto in Amsterdam.

Good Finance zet zich, evenals de stichting New Financial Forum, in voor een menselijkere financiële sector. Good Finance is een coöperatie voor vernieuwers die zich inzet voor een financieel systeem dat liefdevol, eenvoudig, rechtvaardig en dienstbaar is. Manifesto bewijst hoe dit kan in de praktijk. Manifesto is een accountant die het roer volledig heeft omgegooid. Niet de cijfers staan centraal maar mensen en waarden. Bij Manifesto worden regelmatig inspiratiesessies georganiseerd. Onder leiding van spreekstalmeester en auteur Dirk van Weelden presenteerden de drie frisdenkers en dwarsdoeners hun succesvolle initiatieven.

Shake your money maker

Paul Brinkkemper ontwikkelde samen met de stichting Ons Geld het spel Money Maker (www.moneymaker. games), een spel voor iedereen, ook voor de jeugd, dat heel inzichtelijk maakt hoe het geldsysteem in feite werkt. Educatie en het creëren van bewustzijn over het geldsysteem is het doel. “Geld komt vanuit het niets. Dit feit wordt nog maar weinig onderkend, zelfs bankiers weten het vaak niet.” Brinkkemper vertelde dat een voorouder tweehonderd jaar geleden een huis kocht voor vijf gulden. “Een revolutie in die tijd. Het was voor het eerst dat je een huis kon kopen met geleend geld, voor het eerst dat er toekomstige tijd werd verkocht. Per generatie kwam er ongeveer een ‘0’ bij om een huis met geleend geld te kunnen kopen en inmiddels betalen we dertig jaar lang rente over een gemiddeld bedrag van 250.000 euro, geld dat uit het niets is gecreëerd.”

Toen de kredietcrisis uitbrak, raakte Brinkkemper geïnteresseerd in de financiële sector. Hij begreep niet hoe het mogelijk was dat in één keer alle banken failliet gingen. Hij studeerde aan de IT-Universiteit van Kopenhagen en om het geldsysteem te begrijpen ontwikkelde hij het bordspel Money Maker. “Een kind moest het kunnen begrijpen.”

Het spel laat daadwerkelijk zien hoe het in de echte financiële sector gaat en maakt ook duidelijk dat iedereen verantwoordelijkheid heeft. “Bijna niemand vindt het systeem eerlijk, maar allemaal doen we mee: we bieden allemaal tegen elkaar op met geld dat we niet hebben. We kopen meer dan we zouden willen en weten eigenlijk heel goed dat hierdoor grondstoffen opraken, de balans tussen arm en rijk oneerlijker wordt, de instabiliteit toeneemt en we uiteindelijk altijd weer een bubble creëren, omdat we beloftes simpelweg niet meer kunnen waarma

Het spel biedt dit inzicht.” Hoe werkt het spel? De uitleg is als volgt: “Heb jij altijd al... bankier willen zijn? Geld willen uitlenen? Essentieel zijn voor een economie? Dit is je kans! In Money Maker speel je een bank in de setting van een handelsstad in de Gouden Eeuw. Je einddoel is om de rijkste bank te worden... of om de enige overlevende te zijn. Je verdient geld door krediet te verschaffen aan bedrijven, families en andere potentieel lucratieve actoren. Zal jouw investering de economie doen groeien? Of begint de crisis bij jou omdat je meer hebt uitgeleend dan je in kas had?” Het bordspel kan ook gedoneerd worden aan een school naar keuze. De doos komt met instructies die speciaal zijn ontworpen om het spel toe te kunnen passen op klassikaal niveau.

Ondergedoken in kelderbox

Indrukwekkend is ONSBank (www. onsbank.nl), een initiatief uit 2012 van een aantal kunstenaars, om jongeren met problematische schulden een kans te geven te ontkomen aan de vicieuze schuldencirkel. De bank ondersteunt jongeren bij het maken van een stap in hun sociale en persoonlijke ontwikkeling en helpt hen een leven zonder problematische schulden op te bouwen. In de hulp en samenwerking die ONSbank levert, is een centrale rol weggelegd voor de omgang met kunst en cultuur. “Juist omdat kunstenaars bij uitstek aan mensen in nood kunnen laten zien dat er altijd ook nog andere mogelijkheden en ideeën zijn.”

ONSbank werkt hierbij samen met partijen uit de financiële, sociale en culturele sector, onder meer met de Delta Lloyd Foundation (inmiddels behorend tot NN Group). “We bieden jongeren het inzicht dat verandering in hun leven mogelijk is. Deelnemers krijgen een schuldrustperiode zonder druk van deurwaarders en boetes, waarin ze hun passies leren kennen en na een tijdje een daarbij passende baan. Ineens zijn ze geen slachtoffer meer van het systeem, maar hebben ze perspectief om een toekomst op te bouwen”, aldus Johan Wagenaar. “In samenwerking met schuldeisers zorgen we voor een eerlijke en haalbare terugbetaling van de nominale schulden, te hoge incassokosten vechten we aan. Aan de jongeren vragen we verantwoordelijkheid te nemen voor hun oorspronkelijke schuld en we helpen ze die direct terug te betalen aan de schuldeisers. Om de schuldrust mogelijk te maken en een toekomstinvestering duurzaam te kunnen doen, hebben we een fonds opgericht.”

Wagenaar vertelt het verhaal van ‘Z’, één van de vele voorbeelden. In Nederland zitten rond de 160.000 jongeren in een negatieve spiraal van schulden. Een groot deel daarvan volgt nog een opleiding. Volgens het Nibud heeft 37 procent van de mbo-leerlingen boven de 18 jaar schulden. Z is vanwege zijn schulden in de gevangenis beland. Hij is door de politie gegijzeld vanwege een schuld van 3.000 euro. Deze schuld begon met een bekeuring van 70 euro die hij op dat moment niet kon betalen. Hij besloot niet te reageren en ook de aanmaningen negeerde hij. Het boetebedrag liep vervolgens razendsnel op. Z dook onder, leefde in een kelderbox en werd uiteindelijk door de politie opgepakt en gegijzeld voor dertig dagen. “Zijn bescheiden baantje bij Schiphol raakte hij hierdoor kwijt want met een strafblad mag je er niet werken.” Volgens Wagenaar kost de onbetaalde boete van 70 euro de samenleving uiteindelijk zo’n 12.000 euro. Dit is inclusief alle incassobureaus en de dertig dagen hechtenis. “Wie heeft hier nu baat bij? Waarom houden we vast aan strafmaatregelen die de samenleving veel geld kosten en die Z ook geen perspectief bieden op een ander leven? Natuurlijk vinden wij dat hij zijn oorspronkelijke boete gewoon moet betalen, maar ook vinden wij dat we mensen ook weer op weg moeten helpen. Uiteindelijk hebben wij besloten om hem ‘uit te kopen’ met onze door de overheid verstrekte subsidies. Voor ons was op dat moment de cirkel rond. Belangrijker: Z is vrij man, werkt weer bij Schiphol, betaalt netjes zijn boete en het gaat nu weer heel goed met hem.”

Cocoonleven

Gijs Dalen Meurs is onder meer betrokken bij de stichting Ons Geld, is producent van het spel Money Maker en oprichter van Eyevestor (wwww.eyevestor.com), een investeringsbedrijf dat het anders doet. Op de site kunnen ondernemers een Eyeventure creëren van hun bedrijf, kunnen ze met Eyecons aandelen digitaliseren en uitgeven en kapitaal ophalen bij betrokken stakeholders die zelf deel uitmaken van de Eyeventure Community.

Dalen Meurs was jaren werkzaam bij een bank. Zijn cocoonleven, zo typeert hij het achteraf. “Zoals iedereen was ik aan het einde van het jaar ontevreden over mijn bonus en mijn salarisverhoging. Tot het uitbreken van de crisis was ik nog nooit schuldenaar geweest. In 2006 kocht ik echter een huis dat als gevolg van de crisis tonnen minder waard werd. En dan zit je gevangen in je hypotheekschuld. Op dat moment werd ik wakker en doorzag het systeem. Ik ben er uit gestapt en heb Eyevestor opgericht. Als financiële instelling moet je niet een schuldenvergroter willen zijn maar een equity maker. Hoe meer je je in het systeem verdiept, hoe meer je erachter komt dat het simpelweg niet deugt, slecht is voor mensen en samenleving. We leven in een wereldcasino en maar zes procent van al het geld is terug te voeren naar de reële economie. Het systeem creëert schuldenaren, we worden allemaal tot slaaf van de bank gemaakt. Gelukkig groeit het besef dat we dit moeten en kunnen veranderen. Met Eyevestor hoop ik hier een bijdrage aan te kunnen leveren. Via ons platform is speculatief investeren onmogelijk en kun je alleen als betrokken deelnemer investeren in waardevolle bedrijven. Liberty, equality en fraternity zijn onze kernwaarden.”

Reactie toevoegen

 
Editie
Meer over
Siska Danhoff meest inspirerende adviseur van Nederland

Siska Danhoff meest inspirerende adviseur van Nederland

Siska Danhoff van Lamberink Financieel Adviseurs uit Assen is de meest inspirerende adviseur van Nederland 2023. Op Hypovak is zij met bloemen, champagne en een...

Eigen kracht

Eigen kracht

De onafhankelijk financieel adviseur krijgt de erkenning die hij of zij verdient. Juist in deze tijd van onzekerheid is de adviseur de aangewezen vertrouwenspersoon...

De mensheid onder één vlag

De mensheid onder één vlag

Er zijn in totaal 195 internationaal erkende onafhankelijke staten in de wereld en al die staten hebben een eigen vlag en er zijn veel meer vlaggen dan er staten...

Een lesje leren...

Een lesje leren...

Je bent rasondernemer, je onderneemt met hart en ziel en toch gaat het fout. Achter elk faillissement gaat een persoonlijk drama schuil en uit elk faillissement...

Verantwoordelijkheid van het geheel

Verantwoordelijkheid van het geheel

Deelnemers aan de bijeenkomst Collectief Leiderschap van het New Financial Forum kregen de opdracht om geblinddoekt het perfecte vierkant te vormen. Juist door...

Het vuur van... Tom Romanowski

Het vuur van... Tom Romanowski

Er zijn veel prachtige mensen in onze sector die elke dag hun klanten het beste geven wat in hen zit. In ‘het vuur van…’ zet VVP deze mensen...

Volg je hart

Volg je hart

Elly Diepstraten, decennialang werkzaam in de financiële sector, zocht een nieuwe uitdaging. Die vond ze op 200 meter van haar huis in Austerlitz. Sinds enkele...

Kan blockchain mensen meer mens maken?

Kan blockchain mensen meer mens maken?

Blockchaintechnologie maakt het mogelijk dat processen slim worden en zichzelf uitvoeren. Wat als het niet meer nodig is dat een heleboel vertrouwde derde partijen,...

Assurantiekantoren Walcheren in actie voor het goede doel

Assurantiekantoren Walcheren in actie voor het goede doel

Op het Zeeuwse eiland Walcheren worden komend weekend twee benefiet-evenementen georganiseerd waarbij lokale verzekeringsadviseurs een actieve rol spelen. Op vrijdag...

Neem je eigen afslag

Neem je eigen afslag

Elke reis begint met de eerste meters. Dat geldt ook de reis naar een betere wereld of nieuwe economie. En de stappen hoeven heus niet zo groot te zijn als de motorreis...