Gepensioneerden niet gematst

Michaël Deinema is onderzoeker bij The Pension Rating Agency (TPRA), een initiatief van MoneyView

Pensioenen worden al jarenlang nauwelijks geïndexeerd en soms zelfs gekort. Volgens 50plus is dat de schuld van de ‘kunstmatige’ manier waarop pensioenfondsen hun dekkingsgraad moeten berekenen.

Partij 50PLUS stelt voor om uit te gaan van historische en huidige rendementen, terwijl pensioenfondsen van DNB en de wet uit moeten gaan van de risicovrije rente om de verplichtingen te waarderen. De rente ligt al jarenlang heel erg laag, met lage dekkingsgraden en minimale kansen op indexatie als gevolg. Gepensioneerden zien hun koopkracht al jaren op rij langzaam achteruit gaan.

Waarom deze strengheid? Het antwoord is altijd dat de risicovrije rente een zeker toekomstig rendement vertegenwoordigt en het gemiddelde gerealiseerde rendement niet. Resultaten uit het heden en verleden bieden immers geen garantie voor de toekomst. Als we nú indexeren op basis van onzekere rendementsverwachtingen, dan zitten de jongeren straks met de gebakken peren als die rendementen in de toekomst toch tegenvallen. Dan verdampt een deel van hun pensioenaanspraken. Sorry gepensioneerden, we kunnen jullie niet matsen ten koste van anderen. Fair enough, toch?

Neen. Het is niet fair en wel hierom. De werkgevers en de nog-niet-gepensioneerde deelnemers worden namelijk wél gematst. Volgens een onnavolgbare logica mag de hoogte van premies wél worden berekend op basis van rendementen uit het verleden. Stel, ik beloof jou een jaarlijkse pensioenuitkering van honderd euro, over de periode 2038-2058. Om te bepalen wat jij en jouw werkgever nu voor die toezegging aan premie moeten betalen, gaan wij voor het gemak uit van een realistisch maar lekker rendement over al die jaren, totdat die uitkeringen aan jou gedaan moeten worden. We gaan níet uit van de risicovrije rente. Waarom niet? Omdat de premies anders heel erg hoog kunnen worden. En wie heeft nou zin om heel hoge premies te betalen?

Dat argument is begrijpelijk, maar de inconsistentie is dat niet. Wanneer premies in de grote pot van het fonds worden gegooid, worden de daarmee aangekochte nieuwe pensioenverplichtingen ook aan de totale balans van het pensioenfonds toegevoegd, aan de lastenkant. Maar dan wordt de hoogte van die nieuwe lasten ineens weer wél berekend op basis van de lage risicovrije rente. Dat drukt de dekkingsgraad! De gepensioneerden hebben weer minder kans op indexatie. En zij subsidiëren dan met het door hen opgebouwde fondsvermogen de toekomstige pensioenen van de ‘jongeren’. Lekker eerlijk en solidair.

Maken pensioenfondsen vaak gebruik van deze mogelijkheid om premiebetalers te matsen of zijn ze daar te prudent voor? Helaas is echte prudentie vaak ver te zoeken. Dat blijkt uit de zogenaamde premiedekkingsgraad. De premiedekkingsgraad laat zien hoe de ingelegde premie zich verhoudt tot de werkelijke waarde (op basis van de risicovrije rente) van de nieuwe ingekochte pensioenaanspraken.

Zie het als de dekkingsgraad die een fonds zou hebben als het slechts één jaar bestaat. Het heeft dan alleen de in dat jaar opgebouwde verplichtingen aan de lastenkant van de balans en alleen de in dat jaar ingelegde premies aan de batenkant. Wat blijkt uit de meest recente jaargegevens die DNB publiceert? In 2016 had meer dan de helft van de pensioenfondsen een premiedekkingsgraad van onder de 100 procent. Vooral de grote jongens maken het bont. PFZW was nog prudent

‘Gepensioneerden subsidiëren met hun fondsvermogen de jongeren. Lekker eerlijk en solidair’

met een premiedekkingsgraad van 93 procent vergeleken met Metalektro en Metaal & Techniek (beide 83 procent), Bouwnijverheid (74 procent) en vooral… ABP (72 procent)! Deze ‘imprudentie’ wordt momenteel bedekt door de weinig indrukwekkende, maar toch veel gezondere totale balans van een fonds als ABP. Dus ook door het vermogen van de gepensioneerden, die nog heel lang kunnen wachten op echt koopkrachtbehoud.

Als je pensioen echt eerlijker wilt maken, mats dan iedereen. Of mats gewoon niemand!

Reactie toevoegen

 
Editie
MoneyView in VVP 2-2024: “Onbegrijpelijk dat dit anno 2024 nog kan”

MoneyView in VVP 2-2024: “Onbegrijpelijk dat dit anno 2024 nog kan”

“Als je nu kijkt wat voor producten ‘laten beleggen’ er worden aangeboden en welke informatie hierover voorafgaand aan het openen van zo’n...

VVP 2-2024: nieuwe gezichten in 'Uit de adviespraktijk'

VVP 2-2024: nieuwe gezichten in 'Uit de adviespraktijk'

VVP 2-2024, dinsdag verschenen, introduceert nieuwe gezichten in die o zo leuke rubriek ‘Uit de adviespraktijk’: Christian Dijkhof (Dijkhof & Partners,...

It’s a wonderful (advies)world!

It’s a wonderful (advies)world!

(Uit katern Pensioen & Vernogen, VVP 2-2024) It’s a wonderful world, zong Hubrien Meijaard (Stan&Wende) op het 19 maart gehouden VVP-event Pensioen...

Schimmigheid over portefeuille ‘laten beleggen’

Schimmigheid over portefeuille ‘laten beleggen’

(Dion van der Mooren, MoneyView, in VVP 2-2024) Zeker voor mensen die zich niet willen verdiepen in alle losse beleggingsmogelijkheden die een normale beleggingsrekening...

Stijging spaarrente zwakt weer af

Stijging spaarrente zwakt weer af

Na een jaar waarin de spaarrentetarieven een enorme stijging hebben laten zien bij zowel de dagelijks opvraagbare spaarrekeningen (DOS) als lange termijndeposito’s...

Pensioenambitie veel zzp'ers groter dan bereidheid om geld op zij te zetten

Pensioenambitie veel zzp'ers groter dan bereidheid om geld op zij te zetten

"Bijna de helft van de zzp’ers/ondernemers wil voor hun 65ste met pensioen, blijkt uit onderzoek door Brand New Day. Het onderzoek laat echter ook zien dat...

Taskforce: "Zelfstandigen gemakkelijker inzage geven in fiscale jaarruimte"

Taskforce: "Zelfstandigen gemakkelijker inzage geven in fiscale jaarruimte"

Het opbouwen van het inkomen voor later moet voor zelfstandigen in Nederland toegankelijker, eenvoudiger en inzichtelijker worden gemaakt. Zelfstandigenorganisaties,...

Advies Stichting van de Arbeid pensioenopbouw zelfstandigen in de tweede pijler

Advies Stichting van de Arbeid pensioenopbouw zelfstandigen in de tweede pijler

De Stichting van de Arbeid heeft aan minister Schouten van Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen een advies gestuurd om de mogelijkheden voor de pensioenopbouw...

Op Raisin wordt meer dan 100 miljoen euro per week aan spaargeld gestald

Op Raisin wordt meer dan 100 miljoen euro per week aan spaargeld gestald

De spaarrentes in Nederland zijn weer terug op het niveau van tien jaar geleden, blijkt uit onderzoek door MoneyView. Op 1 maart was het gemiddelde rentetarief 2,5...

MoneyView in VVP 1-2024: personalised pricing niet misbruiken

MoneyView in VVP 1-2024: personalised pricing niet misbruiken

MoneyView roept in VVP 1-2024 verzekeraars op geen misbruik te maken van personalised pricing. Pepijn van Kleef, directeur, somt voorbeelden uit het buitenland op...