Ondernemers moeten groter durven denken
“Als energie en motivatie van je medewerkers kloppen, dan gaat je onderneming geen zee te hoog.” Dat noemt Kees de Jong, groeiondernemer en mede-oprichter van NLevator, de belangrijkste les die hij als ondernemer heeft geleerd. Hij geeft deze en andere lessen als mentor door aan groeiondernemers. “ik hoop dat ik ze een aha-moment kan geven. Een aha-moment veranderde ook mijn eigen even als ondernemer.”
De Jong vertelt dat hij in 2001 op een terrasje zat te praten met een collega-ondernemer. “Hij zei: je hebt tien jaar aan je bedrijf gewerkt, maar je bent vergeten aan jezelf te werken. Dat heeft mijn leven veranderd. Ik ben een groeiopleiding in Boston gaan volgen. Daardoor leerde ik wat er allemaal komt kijken bij de groei van je onderneming. En ik ben me altijd blijven ontwikkelen. Ik probeer iedere maand een goed businessboek te lezen. De afgelopen jaren heb ik elke zomer een cursus gevolg op Harvard en andere universiteiten. Ik pik ook veel kennis op tijdens de events die ik organiseer. En ik leer ook heel veel van de ondernemers die ik als mentor begeleid.”
NLevator werd in 2014 opgericht door De Jong samen met Joop de Jong en Niek Karsmakers. Alle drie hebben ze een lange staat van dienst als ondernemer, Kees onder meer als medeoprichter van Blauw Research.
De Jong: “Een aantal jaren geleden constateerde de Oeso dat Nederlandse bedrijven minder doorgroeien dan ondernemingen in andere landen. Dat was voor het ministerie van Economische Zaken reden om samen met de markt te kijken hoe we dit doorgroeien kunnen bevorderen. Wij hebben dit opgepakt als NLevator.
“Inmiddels zijn wij deel van een publiek privaat initiatief: NL Groeit. Dit is een 50/50-samenwerking van NLevator en de Kamer van Koophandel. NL Groeit koppelt ondernemers die willen doorgroeien aan groeiambassadeurs. Een hele belangrijke impuls is dat mensen die deelnemen aan NL2025 ook mee doen als groeiambassadeur. Dan heb je het echt over mensen met invloed.
“De lancering van NL Groeit afgelopen januari was fantastisch. We hadden dertig tafels met aan elke tafel ondernemers en een bekende CEO. En vervolgens ging het over: hoever durf je te dromen? Wat zijn je obstakels? Heel stimulerend en inspirerend dus.”
Ambitie
Volgens De Jong moeten ondernemers groter durven denken. Juist dat zijn we in Nederland niet zo gewend. “Maar het begint met ambitie”, meent De Jong. “Op die groeiopleiding in Boston ontmoette ik iemand die in de helft van de tijd een onderneming had gebouwd met 8.000 mensen. Toen voelde ik me in eerste instantie heel klein. De volgende dag dacht ik: waarom denk ik zo klein eigenlijk? Toen ben ik groter gaan denken.”
Veel ondernemers zijn echter nog niet zo ver. Dat terwijl groei de kwintessens is van de markteconomie. De Jong: “Bij de lancering vroeg een journalist aan mij: ‘Moeten bedrijven eigenlijk wel groeien?’. Toen was ik even met stomheid geslagen. Natuurlijk moeten bedrijven groeien. Stilstaand water gaat stinken. Groei is goed voor het bedrijf en zijn medewerkers, voor de economie, voor de samenleving. Bedrijven die groeien betalen immers meer belasting en daar profiteert de maatschappij als geheel van.”
Volgens De Jong is de behoefte om te leren groeien ontegenzeglijk aanwezig. Het lastige is dus echter dat niet alle ondernemers al groter durven te denken, als ze zich al bewust zijn van het belang ervan. “Feitelijk richten we ons op een latente behoefte. Maar het is wel van groot belang dat ondernemers zich van die behoefte bewust worden. Want alleen dan kun je de groei ook in goede banen leiden.”
De Jong vertelt dat zijn eigen carrière hem heeft geleerd dat er een aantal wetmatigheden zijn als een onderneming groeit. Structuren en processen moeten bijvoorbeeld mee groeien. Ook zal de ondernemer in iedere fase weer andere mensen moeten aannemen.
De Jong: “In een bepaalde fase van je bedrijf heb je bepaalde mensen, structuren en processen nodig. Ik heb meegemaakt dat we dachten dat het supergoed ging, terwijl we in werkelijkheid door een cashtekort technisch failliet waren. We hadden een administrateur en systeem dat perfect liet zien hoe de afgelopen maanden waren geweest, maar waar we werkelijk behoefte aan hadden was juist vóóruit kijken.
“Afscheid nemen van mensen blijf ik een van de moeilijke dingen vinden. Dat heb ik echt moeten leren. Maar je moet als ondernemer ook lastige beslissingen durven nemen.
“Tot de grootste fouten die ik als ondernemer heb gemaakt, behoort het aanstellen van mensen van wie ik na een week eigenlijk al wist: dit is ‘m niet. En hem of haar dan toch laten zitten, totdat je na een half jaar met veel pijn en moeite alsnog uit elkaar gaat. Maar je hebt het druk en neemt te snel beslissingen. Dat terwijl de goede keuzes qua personeel juist zo belangrijk zijn; de energie en motivatie van je mensen bepaalt immers het succes van je onderneming. Dat is misschien wel de belangrijkste les die ik tijdens mijn ondernemerschap heb geleerd. Als je de goede ploeg hebt, is geen uitdaging te veel. Besteed daarom 30 procent van je tijd aan het vinden en behouden van de beste mensen voor je bedrijf.
“Als je dat niet zelf wilt doen, neem dan iemand aan die het voor je doet. Wees überhaupt niet te bang om mensen aan te nemen die ervoor zorgen dat jij de dingen kunt doen die je zelf het leukst vindt. Stel een operationele directeur aan als je zelf van organiseren geen energie krijgt. Uiteindelijk is dat niet duur, want zelf presteer je twee keer beter als je kunt doen wat je het liefst doet.”
Groeiformule
Volgens De Jong maakt een aantal componenten dat een bedrijf succesvol groeit. Als eerste noemt hij: een klantgerichte cultuur. Verder: groei begint met ambitie. “Zorg voor inspirerende doelstellingen en communiceer deze ook voortdurend naar je medewerkers. Het is cruciaal dat de medewerkers de bedrijfsdoelen kennen en snappen. Zelf organiseerde ik iedere maand bijeenkomsten met de medewerkers. Zodat onze doelstellingen de doelen waren van iedereen in het bedrijf. Vier ook je – tussentijdse – successen. In Nederland vieren we ondernemerschap en successen niet zo. Dat is jammer, want er is grote behoefte aan positieve rolmodellen.”
De Jong noemde al het grote belang van het vinden en behouden van de juiste mensen. “Iedere ondernemer weet diep van binnen wie de kar trekken en wie op de kar zitten. Daag je zelf uit om die moeilijke beslissing te nemen te stoppen met de mensen op de kar.”
Houd je verder vooral bezig met je kernactiviteit of -activiteiten. De Jong: “Kijk voortdurend waar je onderneming werkelijk goed in is. Neem afscheid van de activiteiten waar je minder goed in bent, ook als dat betekent dat je nee moet zeggen tegen bestaande klanten.” Bewaak de schaalbaarheid van systemen en processen. De Jong: “Wat mij is opgevallen: bijna alle snelle groeiers hebben intern ontwikkelde ict. Daardoor kunnen ze sneller op de markt inspelen. In ieder geval moet het systeem passen bij de groeifase van je ondernemingen. Hetzelfde geldt processen en structuren.”
Houd je proactief bezig met de zoektocht naar financiering van je groei, adviseert De Jong. “Zorg op tijd voor voldoende ‘groeigeld’. Op die manier voorkom je een cash flow-probleem en daarmee een slechte onderhandelingspositie tegenover financiers.”
‘Besteed 30 procent van je tijd aan het vinden en behouden van de beste mensen voor je bedrijf’