Verantwoordelijkheid voor gevolmachtigde

Ron Gardenier 2016

Door Ron Gardenier (voorzitter NVGA)

Vanaf 25 mei gelden er nieuwe regels voor het verwerken van persoonsgegevens. In de kern zijn de regels uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) niet in alle gevallen anders dan die uit de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Toch leidt deze situatie tot behoefte aan duidelijkheid over een fundamenteel vraagstuk, namelijk hoe een gevolmachtigde optreedt. Als verwerkingsverantwoordelijke of als verwerker?

En daaruit voortvloeiend de vraag: verdient de relatie tussen verzekeraar en gevolmachtigde een verwerkersovereenkomst? De NVGA stelt zich op het standpunt dat verzekeraars en gevolmachtigden beiden zelfstandig als verwerkingsverantwoordelijke moeten worden beschouwd. Ieder van deze partijen bepaalt namelijk zelf het doel en middelen van de gegevensverwerking en is zelfstandig verantwoordelijk voor het eigen privacy beleid. Daarmee is er dan ook geen noodzaak voor verwerkersovereenkomsten tussen deze partijen. Bij de beantwoording van de vraag wie verwerkingsverantwoordelijke is, moet enerzijds worden uitgegaan van de formeel juridische bevoegdheid om doel en middelen van gegevensverwerking vast te stellen en anderzijds van een functionele benadering. Dat laatste betekent dat gekeken moet worden naar wat er feitelijk tussen partijen gebeurt. Deze functionele benadering brengt de NVGA tot de conclusie dat een gevolmachtigde een verwerkingsverantwoordelijke is. Argumenten hiervoor zijn:

• De gevolmachtigde heeft volledig beheer over de persoonsgegevens. Bij de verzekeraar zijn de persoonsgegevens niet (standaard) geregistreerd.

• Geest van de wetgeving: wet- en regelgeving eisen dat persoonsgegevens zorgvuldig en transparant worden verwerkt. De verantwoordelijkheid daarvoor moet worden gelegd bij die partij die het dichtst staat bij de betrokkene. Dat is de gevolmachtigde en niet de verzekeraar. De verzekeraar verwerkt de persoonsgegevens doorgaans niet.

• In de Volmacht Samenwerkingsovereenkomst wordt contractueel tussen verzekeraar en gevolmachtigde bepaald dat beiden verwerkingsverantwoordelijk zijn in de zin van de AVG.

• In de Volmacht Samenwerkingsovereenkomst tussen verzekeraar en gevolmachtigde wordt niets bepaald over de doeleinden van de verwerking van persoonsgegevens. Het staat de gevolmachtigde vrij voor zichzelf doeleinden te bepalen. Denk aan eigen productontwikkeling (pool) en commerciële activiteiten om een relatie met een verzekerde in stand te houden dan wel te verbeteren.

• De Volmacht Samenwerkingsovereenkomst schept een kader en binnen dat kader handelt de gevolmachtigde volledig autonoom. Gevolmachtigde kan bijvoorbeeld zelf een keuze maken voor een derde met wie persoonsgegevens worden gedeeld.

• De gevolmachtigde bepaalt zelf met welke middelen gegevens worden verwerkt (bijv. welke technische applicaties).

• Tot slot bestaat de mogelijkheid binnen de door het Verbond van Verzekeraars en de NVGA overeengekomen Volmacht Samenwerkingsovereenkomst om een zogenoemd Pseudo Portefeuillerecht overeen te komen. Dit houdt in dat als de verzekeraar de samenwerkingsovereenkomst beëindigt wegens een niet dringende reden of de gevolmachtigde de samenwerking beëindigt vanwege een dringende reden aan de zijde van de verzekeraar contractueel is bepaald, dat de gevolmachtigde de verzekeringsportefeuille (waarin begrepen het geheel aan persoonsgegevens) elders kan onderbrengen. De zeggenschap over de persoonsgegevens ligt in de hiervoor beschreven situaties dus bij de gevolmachtigde.

Het voorgaande in acht nemend, kunnen wij niet anders concluderen dan dat een gevolmachtigde beschouwd moet worden als een verwerkingsverantwoordelijke met alle daarbij behorende verplichting- en en verantwoordelijkheden. Dit laat onverlet dat de verzekeraar als contractspartij bij de verzekeringsovereenkomst ook een verwerkingsverantwoordelijke is. In de distributieketen zijn verzekeraar en gevolmachtigde derhalve beide verantwoordelijk. Een verantwoordelijke heeft meer en zwaardere verplichtingen ten opzichte van de verwerker. Zo dient hij veelal een privacyverklaring op te stellen waarin de betrokkene (degene wiens persoonsgegevens verwerkt worden) geïnformeerd wordt over hoe om wordt gegaan met zijn persoonsgegevens. De verantwoordelijke is voorts verplicht om verwerkingsovereenkomsten te sluiten met verwerkers die voor hem persoonsgegevens van de klant verwerken. De NVGA heeft zowel een voorbeeldprivacyverklaring als een voorbeeld-verwerkingsovereenkomst aan haar leden ter beschikking gesteld. Tijdens ons goed bezochte congres op 18 april, dat in het teken stond van ‘Volmachtdata: Goud waard!’, hebben wij eveneens uitgebreid aandacht aan dit onderwerp besteed. Ook hebben we tijdens dit congres ons Visiedocument gepresenteerd. Met dit document zetten we in op de start van een nieuw tijdperk waarbij de eigen verantwoordelijkheid van iedere schakel in de bedrijfskolom en het ondernemerschap centraal staan en waar wij het belang van de klant veiligstellen. Ons uitgangspunt daarbij is samen werken aan een duurzame toekomst!

Reactie toevoegen

 
Editie
Meer over
Premievolume volmachtmarkt 5,2 procent gegroeid

Premievolume volmachtmarkt 5,2 procent gegroeid

Het totale premievolume in de volmachtmarkt steeg met 5,2 procent tot 4,67 miljard euro in 2023 (2022: 4,44 miljard). Het zakelijke segment steeg met 5,9 procent...

Scheidend NVGA-voorzitter Ron Gardenier: "Verbinding behouden"

Scheidend NVGA-voorzitter Ron Gardenier: "Verbinding behouden"

"Met een marktaandeel van ruim 30 procent en een stijging van ruim zeven procent in het afgelopen jaar, is onze vorm van distributie niet meer weg te denken uit...

Valentina Visser wordt nieuwe voorzitter NVGA

Valentina Visser wordt nieuwe voorzitter NVGA

Ron Gardenier zal na een periode van acht jaar op 17 april terugtreden als voorzitter van de NVGA en daarmee ook het bestuur van de NVGA verlaten. Het bestuur draagt...

Volmachtmarkt stijgt ook in 2023

Volmachtmarkt stijgt ook in 2023

Het totale premievolume van de sectoren Schade en Inkomen in de volmachtmarkt stijgt naar verwachting met vier procent tot 4,61 miljard euro in 2023 (2022: 4,43...

Strafrechtelijke veroordeling mocht worden genoemd maar niet verwerkt

Strafrechtelijke veroordeling mocht worden genoemd maar niet verwerkt

(Rechtspraak) Promovendum mocht tegenover een klant refereren aan de strafrechtelijke veroordeling van de contra-expert die de klant wilde inschakelen. Promovendum...

Boete BKR wegens overtreden AVG was terecht

Boete BKR wegens overtreden AVG was terecht

(Rechtspraak) De Autoriteit Persoonsgegevens heeft BKR terecht een boete opgelegd vanwege twee overtredingen van de AVG. Wel matigt de Rechtbank Gelderland de boete. De...

Privacy statements sites kleine financiële dienstverleners vaak niet op orde

Privacy statements sites kleine financiële dienstverleners vaak niet op orde

Uit een steekproef van Stichting AVG blijkt dat bijna 30 procent van de geanalyseerde websites het privacy statement op de website niet op orde heeft. De steekproef...

VVP-poll: 'specialisme is de toekomst van het onafhankelijk adviesvak'

VVP-poll: 'specialisme is de toekomst van het onafhankelijk adviesvak'

Het Ratinginstituut Financieel Dienstverleners (RiFD) stelt in de jongste ‘Marktflitsen Intermediaire Adviesmarkt’ dat startende advieskantoren steeds...

Alle NVGA-leden aangesloten bij INSVER

Alle NVGA-leden aangesloten bij INSVER

Alle leden van de NVGA zijn gedurende een jaar automatisch aangesloten bij INSVER, het kennisplatform over duurzaamheid in de verzekeringsbranche. Dit is een belangrijke...

IVA Business School helpt in zoektocht naar commercieel verzekeringstalent

IVA Business School helpt in zoektocht naar commercieel verzekeringstalent

Adfiz, Nationale-Nederlanden, NVGA en VNAB zijn een samenwerking gestart met IVA-Business School met als doel vakbekwaam jong commercieel talent te interesseren...