Afm-medewerker pleit voor aanpassing toets execution only

Ruben Cox 2014

In een Ruben Cox (in het dagelijks leven toezichthouder bij de AFM) pleit in een ingezonden brief in het FD op persoonlijke titel voor aanpassing van de kennistoets van consumenten bij execution only.

Cox vraagt zich af of het toetsen van de kennis van consumenten bij de aanschaf van financiële producten wel van voldoende niveau zijn. Daarnaast vindt hij dat een belangrijk aspect van het ‘execution only’ afsluiten van financiële producten in de discussies nauwelijks wordt behandeld, namelijk de toekomstige ontwikkelingen in het leven van de koper. "De summiere informatie die wordt ingewonnen over de consument met betrekking tot zijn visie en plannen voor de toekomst vormen een mogelijk gevaar bij het aanschaffen van financiële producten. De screening voor geschiktheid voor een bepaald financieel product is immers een momentopname, terwijl de consequenties van een beslissing pas in de toekomst waarneembaar zijn. Gedurende deze periode kunnen zich belangrijke veranderingen in levensstijl, gezinssituatie, arbeidsmobiliteit en inkomenszekerheid van de consument voordoen die ervoor zorgen dat ex ante een andere productkeuze optimaal zou zijn geweest. Zo zou een adviseur iemand met een sterke wens om binnen afzienbare termijn in het buitenland te gaan werken, af kunnen raden om nu een woning te kopen om zo de financiële en administratieve rompslomp die komt kijken bij onderverhuur of verkoop te voorkomen. Het gebrek aan vragen over dit soort onderwerpen in kennistoetsen kan ervoor zorgen dat een consument, hoewel hij bij afsluiting voldoende kennis heeft over het product en zijn huidige persoonlijke situatie, in de toekomst alsnog voor nare verrassingen komt te staan. De presumptie dat de consument vooraf de consequenties van bepaalde financiële beslissingen voldoende evalueert, wordt immers niet getoetst. Het debat omtrent de kennistoetsen die worden gebruikt bij de verkoop van financiële producten zonder tussenkomst van een adviseur, moet dus niet alleen gaan over het niveau van de toetsen maar eveneens over de inhoudelijke vereisten. Het aloude ‘caveat emptor’ (koper kijk uit), blijft onverkort van kracht."

Reactie toevoegen

 

Reacties

Ozewald Wanrooij - 5 april 2014

Het ontgaat mij even waarom de heer Cox zo bekritiseerd wordt terwijl hij juist iets ter discussie stelt wat in mijn ogen nooit heeft gedaan waarvoor het bedoeld was. Het doel is volgens mij om de consument in staat te stellen om een juiste afweging te maken of er al dan niet zonder advies een product gesloten kan worden. Om dit te bereiken moet de consument voldoende bewust zijn van de risico’s en de gevolgen voor de eigen financiële situatie. De kennis- en ervaringstoetsen die ik inmiddels ben tegengekomen zien toe op wat de naam al zegt, namelijk de kennis en ervaring met betrekking tot het specifieke product en de directe gevolgen. Het is mijn ervaring dat de consument uitsluitend handelt vanuit een directe behoefte waarbij de gevolgen voor de lange termijn en eventuele toekomstige scenario’s een ondergeschikte rol spelen. De enige wijze waarop ik mijn relaties kan stimuleren om te investeren in een bredere focus is door de emotie of het gevoel te achterhalen dat mijn relatie bij een bepaald thema heeft. Hoe groot is de behoefte om je je te verdiepen in de mogelijke gevolgen bij een eventuele arbeidsongeschiktheid wanneer je bezig bent met de aankoop van het huis van je dromen? Binnen mijn praktijk kan ik zeggen dat die behoefte bijzonder gering is, waarbij ik er natuurlijk rekening mee moet houden dat ons kantoor in Hengelo is gevestigd en dat we hier natuurlijk wel te maken hebben met bijzondere mensen. Wanneer ik echter achterhaal wat belangrijk is voor mijn relatie ben ik wel in staat mijn relatie voor een bredere scope te enthousiasmeren. Hoe voelt het wanneer je als gevolg van een eventuele arbeidsongeschiktheid het studiepotje van de kinderen moet worden aangesproken? Wat het betekent voor jouw vrijheid wanneer je van veel zaken afhankelijk van anderen wordt? Dat je jouw auto niet langer kunt betalen en aan je familie en vrienden moet vragen om de auto te mogen lenen? Dat je niet zonder er bij na te denken in kunt gaan op een uitnodiging van vrienden om een biertje te drinken omdat het einde van de maand in zicht komt? Zo heeft iedereen punten die voor hem of haar van waarde zijn en vraagt het naast een juiste vraagstelling ook een goed empatisch vermogen. Het is dan ook een aanzienlijke uitdaging om de persoonlijke waarden met een online kennis- en ervaringstoets te stimuleren. In ieder geval bieden de huidige toetsen niet meer dan een schijnzekerheid aan de consument dat na het goed doorlopen van de toets ook het juiste product is afgesloten. Dit in combinatie met de complexiteit van de producten waarop de kennis- en ervaringstoets toeziet voorzie ik zelfs, als rasechte optimist, op termijn de negatieve gevolgen voor de consument en de aanbieders van deze producten. Dit alles betekent voor mij niet dat de consument de vrijheid moet worden ontnomen om zelf alle verantwoordelijkheid te dragen om het door hem of haar gewenste product af te sluiten dus ben ik net als de heer Cox voor het verbeteren van de huidige ‘toetsen’. In ieder geval zijn er hiervoor voldoende mogelijkheden om ze te laten doen waarvoor ze in het leven zijn geroepen en dat is bijdragen aan de bewustwording van de consument.

Frans Lampe - 4 april 2014

Het geeft maar weer eens aan dat een beetje sparren in een 1 op 1 gesprek niet vast te leggen is in een schriftelijke toets. En dat sparren kan met je buurman, met de belastinginspecteur, met je belastingadviseur, met je financieel adviseur, maar 2 weten nog altijd meer dan 1. Die opgelichte consument? Als die echt zo slim is, had hij nooit zijn hypotheek overgesloten naar een ondoorgrondelijk product.

Ger Gerrand - 4 april 2014

@Frans Lampe - Die opgelichte consument? Als die echt zo slim is, had hij nooit zijn hypotheek overgesloten naar een ondoorgrondelijk product. Daar zit hem nu het probleem een product dat voorgesteld wordt als een goed product maar voor niemand (ook voor de adviseurs want die verkochten die producten ook massaal) te doorgronden is kun je niet afschuiven op de 'domme' consument. Geloof het of niet dergelijke producten zijn er nog steeds en worden ook nog steeds aan de man gebracht (ook door adviseurs)!

Ger Gerrand - 3 april 2014

Sodemieter op. Mensen kunnen best bepalen of zij een huis kunnen kopen. De ellende in deze branche is dat consumenten zijn opgelicht door verzekeraars en banken die hun foute constructies in de strot hebben geduwd. Begin jaren negentig had 80 procent een annuïteiten hypotheek. Die zijn allemaal overgesloten door dieven. Ruben bemoei je niet met de consument die is minder dom dan jij denkt!

Rob Goedhart - 3 april 2014

@Ger: ik zou het iets anders zeggen, maar ik ben het met je eens. We slaan ongelofelijk door. Terugkeren op onze schreden. Zoals banken en verzekeraars ooit begonnen. Betrouwbare beheerders van andermans geld. Dáár zou de AFM zich druk om moeten maken. En geld niet belangrijker maken dan het is. Want 'De consument is financieel bewusteloos . . . nou en?' http://www.vvponline.nl/nieuws/57203

Grotere eigen onderzoeksplicht bij execution only

Grotere eigen onderzoeksplicht bij execution only

(Kifid-uitspraak GC 2023-0005) Hoezeer de Geschillencommissie ook begrip heeft voor de verdrietige situatie waarin de consument en haar echtgenoot zich bevinden,...

AFM: “Eenvoudige toegang en bedieningsgemak komen met een prijs”

AFM: “Eenvoudige toegang en bedieningsgemak komen met een prijs”

Execution only mag niet te makkelijk zijn, want dan kan het zeker kwetsbare groepen verleiden tot onverstandige financiële beslissingen. Aldus de AFM in haar...

Execution only: pensioenverzekeraar gaf te weinig informatie

Execution only: pensioenverzekeraar gaf te weinig informatie

(Kifid-uitspraak GC 2022-0580) Execution only legt op de verzekeraar de verplichting de consument van zodanige informatie te voorzien dat de consument zelfstandig...

Kennis- en ervaringstoets bij verduurzaming afgeschaft per 1 april

Kennis- en ervaringstoets bij verduurzaming afgeschaft per 1 april

Het besluit om de kennis- en ervaringstoets te schrappen bij een verhoging van de hypotheek voor verduurzaming is definitief. Per 1 april komt deze verplichting...

AFM: "Kennis- en ervaringstoets AOV verdient verbetering"

AFM: "Kennis- en ervaringstoets AOV verdient verbetering"

De kennis- en ervaringstoetsen bij het zelfstandig afsluiten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering moeten beter. De kwaliteit wisselt sterk, blijkt uit AFM-onderzoek...

Kennistoets per 1 januari overboord bij aanvullende verduurzamingshypotheek

Kennistoets per 1 januari overboord bij aanvullende verduurzamingshypotheek

Minister Ollongren heeft maandag nog eens het kabinetsplan bevestigd om de kennis- en ervaringstoets te schrappen bij een aanvullende execution only-hypotheek voor...

Adfiz: nu niet doorslaan bij transparantie

Adfiz: nu niet doorslaan bij transparantie

Adfiz vindt de ideeën van Financiën over transparantie in balans, maar noemt het zaak nu niet door te slaan. Adfiz in haar reactie op de vrijdag gesloten...

Online hypotheek sluiten in Spanje vanuit Nederland

Online hypotheek sluiten in Spanje vanuit Nederland

Spaanse Hypotheek biedt de mogelijkheid biedt om als klant online vanuit Nederland een hypotheek bij een Spaanse bank af te sluiten. De kosten voor het zelf afsluiten...

Het gevaar van execution only

Het gevaar van execution only

Uitspraak 2019-128 van de Geschillencommissie Financiële Dienstverlening (Kifid) illustreert het gevaar van execution only. De klant ging in zee met de adviseur...

Bewijslast bij execution only omkeren

Bewijslast bij execution only omkeren

"Ik vind dat bij execution only er een omkering van de bewijslast moet plaatsvinden waarbij het de aanbieder is die dan maar moet bewijzen dat de hypotheek die verkocht...