AFM: uitspraak rechter leidt tot minder effectief toezicht

AFM (logo)

De AFM gaat in hoger beroep tegen de uitspraak van de bestuursrechter van 20 december 2017, om meer duiding te krijgen over de interpretatie van de zorgplicht. Volgens de AFM leidt de uitspraak van de rechter namelijk tot minder effectief toezicht op accountantsorganisaties.

Eerder had de AFM al laten weten zeer waarschijnlijk in hoger beroep te gaan "mede omdat de AFM het van groot belang vindt dat ook rechtstreeks richting accountantsorganisaties kan worden opgetreden tegen ernstige tekortkomingen in individuele controles. Dit is internationaal een gangbare praktijk."

De AFM legde in 2016 KPMG, EY, PwC en Deloitte destijds boetes op voor het niet naleven van de zorgplicht op basis van tekortkomingen in die controles in de jaren 2011 en 2012. EY kreeg met ruim 2,2 miljoen euro de hoogste boete; bij PwC ging het om 845.000 euro. Medio 2016 tekenden PwC en vervolgens ook EY bezwaar aan tegen die boetes. KPMG en Deloitte besloten eerder zich bij de boetes neer te leggen.

Volgens de AFM is de consequentie van de uitspraak is dat de toezichthouder de accountantsorganisatie niet rechtstreeks meer kan aanspreken op basis van ernstige tekortkomingen in de kwaliteit van de controles van de jaarrekening. Juist die controle is voor gebruikers van de jaarrekening van belang en de AFM vindt het belangrijk dat er op dit terrein voor alle betrokkenen meer duidelijkheid komt.

"Meer duiding van de uitspraak is belangrijk, zodat kan worden vastgesteld of de AFM in de toekomst adequate handhavingsmaatregelen heeft om het toezicht op de kwaliteit van wettelijke controles op jaarrekeningen goed uit te oefenen. Ook wordt zo helder of het Nederlandse handhavingskader op dit punt nog wel aansluit bij wat internationaal gangbaar is", zo stelt de AFM.

Rechtszaak

Centrale vraag in de rechtszaak was of een overtreding van de zorgplicht kan worden vastgesteld, als na onderzoek van de AFM blijkt dat er ernstige tekortkomingen zijn in meerdere wettelijke controles van de jaarrekening, uitgevoerd door EY en PwC. De AFM heeft zich primair op het eindproduct (de controle op de jaarrekening) gericht. Op grond van tekortkomingen daarin heeft de AFM geconcludeerd dat de kwaliteitswaarborgen op organisatieniveau niet voldoende waren. De accountantsorganisaties zijn vervolgens beboet.

De rechter stelt echter dat tekortkomingen in de controlewerkzaamheden van de externe accountants kunnen duiden op een gebrekkige naleving van de zorgplicht door de accountantsorganisatie. Deze tekortkomingen zijn volgens de rechter echter op zichzelf niet voldoende om de accountantsorganisatie te beboeten voor nalatigheid ten aanzien van haar zorgplicht. Er had volgens de rechter rechtstreeks gemotiveerd moeten worden waar specifieke elementen in het kwaliteitsbeleid van de accountantsorganisaties hebben gefaald.

De consequentie van deze uitspraak is dat de AFM de accountantsorganisatie niet rechtstreeks meer kan aanspreken op basis van tekortkomingen in de kwaliteit van de wettelijke controles van de jaarrekening. Terwijl juist die controle voor gebruikers van de jaarrekening (zoals particuliere en institutionele beleggers) van belang is.

De AFM stelt dan ook dat op basis van deze uitspraak het toezicht van de AFM op de accountantssector minder effectief zou worden, omdat de zorgplicht het enige wettelijke aanknopingspunt is om de accountantsorganisatie verantwoordelijk te stellen voor de kwaliteit van de controle op jaarrekeningen. De AFM kan dan alleen nog via het tuchtrecht de individuele accountant verantwoordelijk houden voor fouten. Dat wordt door de AFM als minder effectief gezien en doet bovendien geen recht aan de verantwoordelijkheid die rust op accountantsorganisaties.

Reactie toevoegen

 
Meer over
"Financiële dienst steeds kleinere schakel in het algehele koopproces"

"Financiële dienst steeds kleinere schakel in het algehele koopproces"

"Niet de traditionele bank of verzekeraar heeft straks het primaire contact met de klant, maar de partij die uit de data de beste inzichten weet te peuren over wat...

VVP-poll: 'AFM moet harder optreden tegen advieskantoren die regels overtreden'

VVP-poll: 'AFM moet harder optreden tegen advieskantoren die regels overtreden'

Er werd afgelopen week volop gestemd op de stelling 'Actieve provisietransparantie dwingt adviseurs te laten zien wat ze waard zijn'. Een meerderheid van 65 procent...

AFM: "Aandacht voor integere en beheerste bedrijfsvoering noodzakelijk"

AFM: "Aandacht voor integere en beheerste bedrijfsvoering noodzakelijk"

Een deel van de financieel dienstverleners voldoet niet aan de minimale vergunningseisen. Dit gaat ten koste van de beheerste en integere bedrijfsvoering en kan...

Paul Schuiling: adviseren is informeren

Paul Schuiling: adviseren is informeren

"Hoewel de toezichthouder geen wettelijke bevoegdheden heeft in de beheerfase, betekent dit niet dat 'informeren' niet zorgvuldig en vakbekwaam moet plaatsvinden",...

Rechter verlaagt AFM-boetes voor bestuurders failliete Finles

Rechter verlaagt AFM-boetes voor bestuurders failliete Finles

De AFM heeft op 10 september 2019 boetes opgelegd aan de bestuurders van beleggingsfonds Finles wegens nalatige bedrijfsvoering. De boetes zijn onherroepelijk...

AFM: "Klimaatrisico's inprijzen op woningmarkt"

AFM: "Klimaatrisico's inprijzen op woningmarkt"

Om de schadelijke effecten voor potentiële woningkopers- en eigenaren te mitigeren en deze risico’s effectief in te prijzen, verdient het volgens de AFM...

AFM Trendzicht 2024: onzekerheid op de financiële markten blijft

AFM Trendzicht 2024: onzekerheid op de financiële markten blijft

Terugvallende economische groei, verregaande digitalisering, het achterlopen van de duurzaamheidstransitie, introductie van veel nieuwe, Europese wet- en regelgeving...

AFM: Buy Now Pay Later moet onder Europese regelgeving vallen

AFM: Buy Now Pay Later moet onder Europese regelgeving vallen

De AFM is positief over de gedragscode van de aanbieders van Buy Now Pay Later (BNPL) om de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren. Om consumenten voldoende...

Momentum dient tuchtklacht in tegen AFM-accountants

Momentum dient tuchtklacht in tegen AFM-accountants

Momentum Capital stapt naar de Accountantskamer - het college dat is belast met het tuchtrecht voor accountants - omdat twee AFM-accountants de beroepsregels zouden...

AFM-boete van 50.000 euro voor Vast & Verzeker

AFM-boete van 50.000 euro voor Vast & Verzeker

De AFM heeft een last onder dwangsom van 50.000 euro opgelegd aan Vast & Verzeker B.V. vanwege het niet volledig aanleveren van informatie. De AFM wil onderzoeken...