AFM: uitspraak rechter leidt tot minder effectief toezicht

AFM (logo)

De AFM gaat in hoger beroep tegen de uitspraak van de bestuursrechter van 20 december 2017, om meer duiding te krijgen over de interpretatie van de zorgplicht. Volgens de AFM leidt de uitspraak van de rechter namelijk tot minder effectief toezicht op accountantsorganisaties.

Eerder had de AFM al laten weten zeer waarschijnlijk in hoger beroep te gaan "mede omdat de AFM het van groot belang vindt dat ook rechtstreeks richting accountantsorganisaties kan worden opgetreden tegen ernstige tekortkomingen in individuele controles. Dit is internationaal een gangbare praktijk."

De AFM legde in 2016 KPMG, EY, PwC en Deloitte destijds boetes op voor het niet naleven van de zorgplicht op basis van tekortkomingen in die controles in de jaren 2011 en 2012. EY kreeg met ruim 2,2 miljoen euro de hoogste boete; bij PwC ging het om 845.000 euro. Medio 2016 tekenden PwC en vervolgens ook EY bezwaar aan tegen die boetes. KPMG en Deloitte besloten eerder zich bij de boetes neer te leggen.

Volgens de AFM is de consequentie van de uitspraak is dat de toezichthouder de accountantsorganisatie niet rechtstreeks meer kan aanspreken op basis van ernstige tekortkomingen in de kwaliteit van de controles van de jaarrekening. Juist die controle is voor gebruikers van de jaarrekening van belang en de AFM vindt het belangrijk dat er op dit terrein voor alle betrokkenen meer duidelijkheid komt.

"Meer duiding van de uitspraak is belangrijk, zodat kan worden vastgesteld of de AFM in de toekomst adequate handhavingsmaatregelen heeft om het toezicht op de kwaliteit van wettelijke controles op jaarrekeningen goed uit te oefenen. Ook wordt zo helder of het Nederlandse handhavingskader op dit punt nog wel aansluit bij wat internationaal gangbaar is", zo stelt de AFM.

Rechtszaak

Centrale vraag in de rechtszaak was of een overtreding van de zorgplicht kan worden vastgesteld, als na onderzoek van de AFM blijkt dat er ernstige tekortkomingen zijn in meerdere wettelijke controles van de jaarrekening, uitgevoerd door EY en PwC. De AFM heeft zich primair op het eindproduct (de controle op de jaarrekening) gericht. Op grond van tekortkomingen daarin heeft de AFM geconcludeerd dat de kwaliteitswaarborgen op organisatieniveau niet voldoende waren. De accountantsorganisaties zijn vervolgens beboet.

De rechter stelt echter dat tekortkomingen in de controlewerkzaamheden van de externe accountants kunnen duiden op een gebrekkige naleving van de zorgplicht door de accountantsorganisatie. Deze tekortkomingen zijn volgens de rechter echter op zichzelf niet voldoende om de accountantsorganisatie te beboeten voor nalatigheid ten aanzien van haar zorgplicht. Er had volgens de rechter rechtstreeks gemotiveerd moeten worden waar specifieke elementen in het kwaliteitsbeleid van de accountantsorganisaties hebben gefaald.

De consequentie van deze uitspraak is dat de AFM de accountantsorganisatie niet rechtstreeks meer kan aanspreken op basis van tekortkomingen in de kwaliteit van de wettelijke controles van de jaarrekening. Terwijl juist die controle voor gebruikers van de jaarrekening (zoals particuliere en institutionele beleggers) van belang is.

De AFM stelt dan ook dat op basis van deze uitspraak het toezicht van de AFM op de accountantssector minder effectief zou worden, omdat de zorgplicht het enige wettelijke aanknopingspunt is om de accountantsorganisatie verantwoordelijk te stellen voor de kwaliteit van de controle op jaarrekeningen. De AFM kan dan alleen nog via het tuchtrecht de individuele accountant verantwoordelijk houden voor fouten. Dat wordt door de AFM als minder effectief gezien en doet bovendien geen recht aan de verantwoordelijkheid die rust op accountantsorganisaties.

Reactie toevoegen

 
Meer over
AFM publiceert Leidraad duurzaamheidsclaims

AFM publiceert Leidraad duurzaamheidsclaims

De AFM publiceert de Leidraad duurzaamheidsclaims. Met deze leidraad geeft de AFM handvatten aan financiële ondernemingen en pensioenuitvoerders voor het doen...

Zes procent zoekt goedkopere verzekeringsdekking

Zes procent zoekt goedkopere verzekeringsdekking

Zes op de 100 Nederlanders zegt te zijn overgestapt naar een goedkopere verzekering met een minder uitgebreide dekking. Aldus de AFM Consumentenmonitor voorjaar...

Laura van Geest herbenoemd als AFM-voorzitter

Laura van Geest herbenoemd als AFM-voorzitter

Laura van Geest is herbenoemd als bestuursvoorzitter van de AFM voor een periode van vier jaar. De nieuwe termijn gaat in op 1 februari 2024. Van Geest (1962) is...

AFM-onderzoek naar kwaliteit van hypotheekadvies van start

AFM-onderzoek naar kwaliteit van hypotheekadvies van start

De AFM is volgens Adfiz gestart met het eerder dit jaar aangekondigde onderzoek naar de kwaliteit van hypotheekadvies. De AFM heeft aangegeven voor het onderzoek...

Bliss ontvangt collectieve vergunning van AFM

Bliss ontvangt collectieve vergunning van AFM

De AFM heeft familiebedrijf Bliss Hypotheekadviseurs uit Spijkenisse een collectieve vergunning verleend. De goedkeuring van de vergunningaanvraag is inmiddels ook...

VVP-poll: 'Al mijn klanten met een aflossingsvrije hypotheek zijn geattendeerd op de risico's'

VVP-poll: 'Al mijn klanten met een aflossingsvrije hypotheek zijn geattendeerd op de risico's'

De AFM is tevreden met de inzet van de sector om klanten te wijzen op de risico's van een aflossingsvrije hypotheek. De afgelopen vijf jaar zijn namelijk 1,68 miljoen...

AFM en DNB tegen extra leenruimte alleenstaanden

AFM en DNB tegen extra leenruimte alleenstaanden

AFM en DNB zijn tegen extra leenruimte voor alleenstaanden, zoals voorgesteld in de Wijzigingsregeling hypothecair krediet 2024. In hun reactie op de internetconsultatie...

Hypotheekaanbieders benaderden 1,68 miljoen klanten over hun aflossingsvrije hypotheek

Hypotheekaanbieders benaderden 1,68 miljoen klanten over hun aflossingsvrije hypotheek

Hypotheekaanbieders hebben de afgelopen vijf jaar 1,68 miljoen klanten benaderd over mogelijke risico’s van hun aflossingsvrije hypotheek. In die periode is...

AFM publiceert aanwijzing, ook al heeft VACZ belogingsregels aangepast

AFM publiceert aanwijzing, ook al heeft VACZ belogingsregels aangepast

De AFM gaf op 25 oktober 2022 een aanwijzing aan Verzekeringsadviescentrum Zaanstad (VACZ) wegens overtreding van de Wft. VACZ schoot volgens de AFM tekort in verplichtingen...

VIP Congres ACT NOW!: the aftermovie

VIP Congres ACT NOW!: the aftermovie

Nog even nagenieten van de tweede editie van het VIP Congres? Bekijk dan de sfeerimpressie van deze digitale innovatiedag, georganiseerd door VVP en de Stichting...