Economen voorspellen niets

1. 6 juli 2016, door Willem Vreeswijk
2. 0 reacties

’De financiële crisis van de laatste jaren past in een lange traditie. Als je de geschiedenis kent, weet je dat mensen voortdurend in dezelfde valkuilen stappen, dat het gedrag van mensen niet is te veranderen, maar dat je systemen hier wel veel beter op kunt aanpassen en dat de modellen die economen hanteren voltrekt ontoereikend zijn. Sterker nog, volgens die modellen kunnen crises helemaal niet voorkomen.”

Dit zei Theo Kocken, hoogleraar risicomanagement aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, bij de besloten vertoning van de documentaire Boom Bust Boom aan een aantal jonge talenten van ASR. De vertoning werd mede mogelijk gemaakt door de stichting New Financial Forum (www.newfinancialforum.nl). Eind vorig jaar vertoonde de stichting deze documentaire in Amsterdam. De documentaire is geschreven door Kocken en Terry Jones, een van de leden van het legendarische Monty Python. Met de documentaire willen de makers vooral laten zien dat mensen niets leren uit het verleden, dat economen voorspellingen doen terwijl ze dat totaal niet kunnen en dat de economie vooral een gedragswetenschap zou moeten zijn.

Kocken: “Door economie als gedragswetenschap te zien, kun je beter begrijpen hoe het systeem echt werkt en met dit begrip betere financiële systemen bouwen die meer rekening houden met het onvoorspelbare gedrag van mensen. Boom Bust Boom is een film over ons inherent instabiele economische klimaat en hoe menselijk gedrag bijdraagt aan het ontstaan van de financiële crisis. Het is cruciaal dat we begrijpen wat er is misgegaan en hoe we de negatieve gevolgen van een grote financiële crisis kunnen beperken.”

De documentaire maakt onder meer duidelijk dat mensen hetzelfde gedrag vertonen als apen, zo blijkt na jarenlang grondig onderzoek op Monkey Island voor de kust van Costa Rica. Op het eiland hebben de onderzoekers een apenmunt ingevoerd, de eerste niet-menselijke geldsoort. Apen blijken net zo irrationeel met geld en beloning om te gaan als mensen. Vandaar de conclusie van Kocken dat je vooral het systeem zal moeten veranderen om grote crises te helpen voorkomen. “Banken moeten weer kleiner worden en failliet kunnen gaan, het systeem moet zo worden ingericht dat extreme risico’s niet meer kunnen voorkomen, speculatie met reëel geld van burgers zou niet meer mogen voorkomen, toezichthouders moeten een nieuwe rol krijgen en het vak economie zou op een totaal andere wijze moeten worden gedoceerd. Daarom is het goed dat steeds meer studenten opstaan en ander onderwijs willen. Zij geloven hun docenten niet langer die zeggen dat een crisis in feite helemaal niet kan voorkomen op grond van hun eigen modellen.”

Volgens Kocken dragen discussies over de ins en outs van alle voorbije crises bij aan de verdere bewustwording. “We moeten leren inzien dat modellen de werkelijkheid niet kunnen voorspellen en dat diversiteit en flexibiliteit nodig zijn om nieuwe systemen te ontwerpen die extreme risico’s kunnen uitsluiten. Het zou vooral goed zijn dat economen en financiële dienstverleners durven erkennen dat we lang niet op alle vragen een antwoord hebben, maar dat dialoog en discussie ons verder helpen.”

Reactie toevoegen

Naam

E-mailadres

Reactie

Organisatie

Telefoonnummer

VVPVIP HypothekenVVP Innovatie PlatformVIP SchadeVVP Twitter

Toevoegen 

Editie

• VVP 6 juli 2016