Een gezond interieur voor mens en aarde

Iris van Asselt

(Iris van Asselt, duurzaam interieurontwerper, in VVP-special Duurzaam Advies 2025) Bij duurzaam wonen denk je al snel aan zonnepanelen en warmtepompen. Maar niet alleen de energietransitie is nodig om duurzaam te wonen. Ook het interieur heeft aandacht nodig. Als duurzaam interieurontwerper zie ik drie belangrijke uitdagingen voor de interieurbranche. Op het gebied van materiaal, kwaliteit en verborgen impact. Want veel interieurproducten zijn niet alleen slecht voor de aarde, maar ook voor onze eigen gezondheid. Willen we zorgen voor een toekomstbestendig interieur? Dan is het van belang dat we de oplossingen, die er al volop zijn, meer gaan toepassen.

De verschillende uitdagingen van de interieurbranche zijn:

• veel interieurproducten worden gemaakt van materialen die schadelijke stoffen bevatten;

• er worden enorm veel lage kwaliteit meubels gemaakt die snel afval worden;

• de impact van interieur items is veel groter dan we denken.

Materialen met schadelijke stoffen

We zijn ons er vaak niet van bewust als we op zoek zijn naar een nieuwe kast of bank, maar veel meubels worden gemaakt van materialen die slecht zijn voor onze eigen gezondheid. Ze bevatten vaak Vluchtige Organische Stoffen, kortweg VOS. Deze VOS kunnen dienen als oplosmiddel in bijvoorbeeld verf maar ook tapijt en matrassen bevatten deze stoffen. Het RIVM adviseert zelfs om een nieuw matras 72 uur buiten te laten luchten zodat alle schadelijke stoffen dan vervliegen.

Veel kasten worden gemaakt van houtvezelplaten zoals spaanplaat, mdf of multiplex. Deze platen bevatten lijmen en als verharder wordt daar formaldehyde voor gebruikt. Ook een VOS.

Formaldehyde, ook wel spaanplaatgas genoemd, is een kleurloos gas met een prikkelende geur welke schadelijk kan zijn voor je gezondheid. Daarom zijn er strenge regels voor het gebruik van formaldehyde in producten. Niet alleen meubels bevatten formaldehyde, maar ook veel andere producten en het zit bijvoorbeeld ook in laminaat (bron: waarzitwatin.nl ).

Op de site waarzitwatin.nl, gemaakt door het RIVM, staat uitgebreid beschreven welke chemische stoffen zitten in de consumentenproducten die we dagelijks gebruiken. Er is veel te lezen over formaldehyde. Ondanks dat formaldehyde ook van nature in ons voedsel en lichaam voorkomt loop je risico op gezondheidsproblemen als je lange tijd veel formaldehyde inademt. Op de site lees ik dat de stof mogelijk kankerverwekkend voor mensen is. En ook dat het kan zorgen voor irritatie aan de luchtwegen. Daarom adviseren ze om goed te ventileren na het kopen van nieuwe meubels, gordijnen of laminaat, of na het verven. Dan kan de hoeveelheid formaldehyde snel verminderen. Ze geven ook aan dat het gebruik van producten met formaldehyde veilig is.

Iris van Asselt: ‘Je stemt elke dag met jeportemonnee.’

Toch ben ik er zelf niet helemaal gerust op, vooral als je bedenkt dat de meeste mensen tegenwoordig bijna 90 procent van de tijd binnen zijn. Ik vermijd deze stoffen liever en dat kan gelukkig ook prima. Bijvoorbeeld met de keuze van je verf.

Kies dan niet voor een standaard latex maar liever voor natuurlijke verf. Deze bevatten geen of minder VOS, microplastics en fossiele grondstoffen. Want ook al zijn de meeste verven tegenwoordig watergedragen, de meeste bevatten nog wel fossiele grondstoffen en microplastics. Bij Greenpaints kunnen ze je verder helpen.

Voor meubels kan je kiezen voor tweedehands of voor een wat duurder (design) item omdat die over het algemeen van hogere kwaliteit zijn waardoor ze langer mee gaan.

Lage kwaliteit meubels

Veel mensen weten tegenwoordig wel hoe schadelijk fast-fashion is. Kleding van lage kwaliteit, die snel gemaakt is om ook weer snel afgedankt te worden. Vaak ook nog onder slechte werkomstandigheden gemaakt. Ook in de interieurbranche kennen we een vergelijkbaar fenomeen, de fast-furniture. Deze meubels gaan niet een leven lang mee zoals het kastje van je oma, maar ze belanden snel bij het grofvuil. Ook omdat ze niet gerepareerd kunnen worden. In Nederland gooien we jaarlijks 250 miljoen kilo interieurafval weg, waarvan minder dan tien procent wordt gerecycled (bron: The Substitute). De rest wordt verbrand en past dus niet in de circulaire economie waar we naar toe willen.

Net als hierboven omschreven bij de materialen met schadelijke stoffen is ook bij de lage kwaliteit meubels het plaatmateriaal van kasten een groot probleem. De kasten zijn vaak niet gemaakt om te verhuizen en gaan snel stuk. Ook hechten de meeste mensen geen waarde aan de goedkope spaanplaat kast van de woonboulevard. Dus wordt hij snel bij het afval gezet.

‘Afval is zichtbare impact, maar er is ook veel onzichtbare of verborgen impact’

Als we kijken naar een bank dan gaat die gemiddeld slechts zes jaar mee. Of hij is dan kapot, of hij past niet meer in de trend waardoor mensen hem vervangen voor een nieuwe. Banken kunnen vaak ook niet gerepareerd worden omdat de verschillende materialen aan elkaar gelijmd zijn. Ook hergebruik is dan niet of nauwelijks mogelijk. Dit is een groot probleem waarbij de oplossing zit in herwaardering van materialen en producten die lang meegaan. Als je iets nieuws koopt is het goed om daar op te letten maar nog beter is om te kiezen voor tweedehands of vintage items. Immers wat er al is hoeft niet geproduceerd worden. Het is ook van belang om meer kennis te delen over de impact van het interieur en duurzame bedrijven te ondersteunen die het anders doen.

Gelukkig zijn er al wel een aantal merken die duurzame banken lokaal produceren. Zoals Kairos dat banken maakt die met je meegroeien, waarvan je alles kan repareren en waarbij de rugkussens gevuld zijn met wol van Nederlandse schapen. Ook een product dat nog heel vaak in de verbrandingsoven belandt.

Impact interieur items

In het vorige voorbeeld hadden we het over afval. Afval is zichtbare impact, maar er is ook heel veel onzichtbare of verborgen impact!

Welke impact denk jij dat het grootst is? Is dat vliegen, vlees eten, nieuwe kleding kopen of zijn dat spullen of autorijden?

Het zal je verbazen maar de grootste impact zijn spullen! Oftewel alles wat je in een verhuisdoos stopt. Babette Porcelijn (zie elders in deze uitgave, red.) heeft samen met onderzoeksbureau CE Delft gekeken naar wat de grootste impact van de gemiddelde Nederlander is. Daaruit blijkt dat spullen de meeste impact hebben. Wat wij hier zien is maar een klein deel van de impact. We hebben de meeste impact verplaatst naar andere landen waardoor wij niet zien dat er grondstoffen nodig zijn om die spullen te maken, maar ook dat fabrieken CO2 uitstoten tijdens het productieproces en dat er vervolgens transport nodig is om de spullen hier te krijgen. Waar wij vooral op focussen is op de impact tijdens het gebruik. Dus bijvoorbeeld minder energie gebruiken om je huis te verwarmen of een elektrische auto rijden want dat stoot geen CO2 uit tijdens gebruik. Maar wat we niet zien is dat er al heel veel CO2 uitstoot is geweest tijdens het productieproces van het maken van die auto.

Het goede nieuws is dat we het kunnen omdraaien. Want doordat we nu weten dat er ook veel verborgen impact is kunnen we die ook aanpakken. En dat is makkelijker dan je denkt!

Het is goed om je bewust te zijn dat je onderbuikgevoel niet altijd klopt als het gaat om welke impact het grootst is. Als je er klaar voor bent om zelf eens te kijken naar je eigen verborgen impact dan kun je heel makkelijk een test doen op www.mijnverborgenimpact.nl. Dan kan je zien hoeveel aardes je gebruikt en welke grote dingen je het beste kunt aanpakken. Want dat zet de meeste zoden aan de dijk.

We hebben iedereen nodig en jij kan anderen weer inspireren met jouw acties. Op je werk, in de buurt of in je familie. Want je stemt elke dag met je portemonnee. Met elk product of dienst die je koopt zeg je tegen het bedrijf ik vind het goed wat jij doet, dus steun ik jou met mijn geld.

Wat vind jij belangrijk?

Hopelijk ben je geïnspireerd geraakt en kijk je met andere ogen naar je eigen interieur en dat van je omgeving. Het is niet altijd eenvoudig om een duurzame keuze te maken maar probeer voor jezelf kaders op te stellen wat duurzaam is voor jou. Mag het van de andere kant van de wereld komen of wil je zo lokaal mogelijk? Kies je voor natuurlijke materialen of vind je gerecycled plastic ook prima? Wat je beslissing ook wordt, ik hoop dat je een weloverwogen keuze kan maken voor je eigen interieur en de toekomst.

Iris van Asselt (39) is duurzaam interieurontwerper bij het door haar opgerichte Studio Duurzaam Wonen, spreker en auteur van het boek ‘Puur natuurlijk wonen’. Samen met haar gezin heeft ze een dubbel tiny house gebouwd bij ecocommunity LiberTerra in het Noord-Hollandse Koedijk.

Boek

In haar boek ‘Puur natuurlijk wonen’ geeft Iris van Asselt inzicht hoe ze een bewust en duurzaam leven vol vrijheid heeft gebouwd. Het fraai vormgegeven boek bestaat uit drie delen. In het eerste deel vertelt Iris over de twee wereldreizen die ze met haar gezin per auto naar India en Japan maakte en zoomt ze in op zeven woonvormen. In deel 2 geeft ze een rondleiding door elf ruimtes in haar huis, in 2024 uitgeroepen tot meest duurzame huis van Nederland, en geeft ze tips om duurzamer te wonen en te leven. In het derde deel wordt een visie op de toekomst gedeeld. Niet alleen van haarzelf, maar ook van duurzaam lifestyle-expert Marieke Eyskoot, Pepijn Duijvestein (oprichter New Economy en biobased design) en Babette Porcelijn (onder meer auteur van het Happy 2050 scenario ). Het voorwoord is van Helga van Leur.

Reactie toevoegen

 
Meer over
De stroom tegen keert het tij niet!

De stroom tegen keert het tij niet!

(Paul Burger, AnsvarIdéa/Turien & Co., in Ken je vak! VVP 1-2025) Wordt het geen tijd om als branche bij verduurzaming nog veel sneller te schakelen?...

Tweederde bedrijven verwacht de verduurzamingsinspanningen in 2025 te versnellen

Tweederde bedrijven verwacht de verduurzamingsinspanningen in 2025 te versnellen

Nederlandse bedrijven verwachten hun verduurzamingsinspanningen in 2025 te versnellen. Ook de investeringen in verduurzaming nemen toe. Tegelijkertijd zijn er zorgen...

Duurzaamheidswetgeving nog onvoldoende nageleefd

Duurzaamheidswetgeving nog onvoldoende nageleefd

De AFM wil dat financiële ondernemingen harder lopen bij het voldoen aan duurzaamheidswetgeving voor consumenten. In het bijzonder op vier belangrijke thema’s:...

Van huis tot werk: mijn duurzaamheidsreis

Van huis tot werk: mijn duurzaamheidsreis

(Seada van den Herik, Onderlinge 's-Gravenhage, in rubriek Cultuur, VVP 1-2025) In 2019 kwam mijn dochter thuis met een schoolproject over het verduurzamen van...

a.s.r. introduceert ESG-rapportages voor pensioenbeleggingen

a.s.r. introduceert ESG-rapportages voor pensioenbeleggingen

a.s.r. introduceert ESG-rapportages om deelnemers inzicht te geven in het maatschappelijke rendement van hun pensioenbeleggingen en de integratie van duurzaamheid...

ING: lagere hypotheekrente bij verduurzamen woning

ING: lagere hypotheekrente bij verduurzamen woning

Om verduurzaming van woningen verder te stimuleren introduceert ING op 30 april een nieuw prijsmodel voor hypotheken waarbij ook het energielabel in de hypotheekrente...

Werkgevers kunnen meer sturen op duurzame mobiliteit

Werkgevers kunnen meer sturen op duurzame mobiliteit

Werkgevers spelen een belangrijke rol in de overgang naar duurzamere mobiliteit, maar laten volgens het nieuwste Trendrapport Duurzame Mobiliteit van Nationale-Nederlanden...

INSVER: vier inspiratiesessies voor adviseurs

INSVER: vier inspiratiesessies voor adviseurs

INSVER nodigt financieel adviseurs in mei en juni naar een van de vier inspiratiesessies te komen die het instituut dan organiseert. INSVER-directeur Carolien Sala:...

Onverstoord verder bouwen

Onverstoord verder bouwen

(Partner in kennis Allianz in VVP 1-2025) Financieel adviseurs krijgen dagelijks te maken met klantvragen over duurzaamheid. Dat overstijgt verduurzaming van woningen,...

Eerste examen Sustainable Finance Basis op 8 mei

Eerste examen Sustainable Finance Basis op 8 mei

Op 8 mei 2025 vindt het allereerste examen Sustainable Finance Basis plaats. Dit examen, ontwikkeld door het Sustainable Finance Initiative (SFI), markeert...