Een lesje leren...
Je bent rasondernemer, je onderneemt met hart en ziel en toch gaat het fout. Achter elk faillissement gaat een persoonlijk drama schuil en uit elk faillissement vallen lessen te leren. Toch praten ondernemers het liefst alleen over successen en zwijgen ze over tegenslag. Ondernemer Ralph van Dam doorbrak dit taboe met een goudeerlijk boek over zijn eigen ingrijpende faillissement.
Een faillissement heeft enorme gevolgen voor het bedrijf zelf en de eventuele medewerkers. Alleen al in Nederland hebben jaarlijks gemiddeld zo’n 400.000 werknemers te maken met de gevolgen van een faillissement. Naast de enorme financiële impact heeft een faillissement ook enorme impact op de eigenwaarde van een ondernemer. Ralph van Dam, oprichter van een aantal zeer succesvolle ondernemingen en Head of Digital Change bij Centraal Beheer Bedrijven, schreef Langs de afgrond, een openhartig boek over een ingrijpend faillissement dat hem en zijn gezin tot op een millimeter van de afgrond bracht. “Door mijn ervaringen openhartig op te schrijven, hoop ik andere ondernemers te kunnen behoeden voor wat mij is overkomen. Ik geloof oprecht dat ondernemers dit veel en veel meer met elkaar zouden moeten doen. Je kunt je laten inspireren door andermans successen, maar echte lessen leer je van de fouten die andere ondernemers durven delen. Ik heb de donkere kant van het ondernemerschap leren kennen, van de keerzijde van geld, van verraad door compagnons en werknemers, van een faillissement dat niet alleen mezelf maar ook mijn gezin tot de bodem van ons bestaan bracht. Ik heb in dit boek de zakelijke en de persoonlijke lessen die ik heb geleerd willen delen.”
Ineens ging het mis
Van Dam had zijn sporen als ondernemer al vaak verdiend. Zijn kracht is vooral het verzilveren van kansen. Kernwaardes van zijn ondernemerschap zijn vertrouwen en varen op intuïtie. Ook zijn nieuwe bedrijf, een online besparingsconcept dat zich in de hypotheekwereld al had bewezen en zich nu richtte op de energiewereld, was een succes. Honderdduizenden mensen werden aangespoord kritisch naar hun maandelijkse uitgaven te kijken en eventueel over te stappen naar een kwalitatief goede, maar goedkopere aanbieder van energie, telecom en internet. Na twee jaar was er een databestand opgebouwd van meer dan 800.000 consumenten. De perspectieven van het bedrijf werden verder vergroot toen een energieleverancier een contract sloot voor een omvangrijk project met een omzet van twintig miljoen euro. Van Dam en zijn vrouw kochten in die tijd een boerderij met een aanzienlijke hypotheek.
Ralph van Dam: ‘Ondernemerschap begint met zelfkennis’
Ineens ging het mis. De nieuwe directeur van de energieleverancier verscheurde van de ene op de andere dag het bestaande contract. Desastreus, want het contract zorgde voor tachtig procent van de omzet in het bedrijf van Van Dam en een groot deel van de diensten uit het contract waren door Van Dam voorgefinancierd. Hij onderzoekt mogelijkheden om zijn bedrijf te verkopen en komt erachter dat drie medewerkers interne en zeer vertrouwelijke informatie hebben toegespeeld aan een mogelijke koper. Die weet dan dat het bedrijf van Van Dam volkomen afhankelijk is van het contract met de energieleverancier. Daarnaast vertrekt één van zijn belangrijkste ontwikkelaars. Later blijkt dat hij achter de schermen alle data en gegevens te hebben gekopieerd en dat hij met een soortgelijk bedrijf tot op de dag van vandaag succesvol is.
‘Bij de curator slaan de stoppen door'
De rechtszaken beginnen, maar Van Dam begrijpt al snel dat faillissement onafwendbaar is. Hij houdt goede hoop en deelt eerlijk informatie met een mogelijke koper, nog niet wetende dat de curator alles wat hij doet of laat tegen hem zal gebruiken. Van Dam dacht dat het einde van alle ellende met het uitspreken van het faillissement in zicht was. Hij had er niet erger naast kunnen zitten. Er wordt een vrouwelijke curator aangesteld. Het merkwaardige is dat een curator zijn eigen salaris uit de failliete inboedel moet zien te halen. Als de voormalige opdrachtgever haar belt om een bod te doen op de waardevolle database van het bedrijf, is dat voor de curator heel verleidelijk. Ook de voormalige medewerkers willen de database kopen.Samen met de ex-klant een ideale combinatie omdat ze dan zelf de software en de techniek kunnen exploiteren.
Het leven zuur maken
Vervolgens begint het gevecht met de curator die Van Dam beschuldigt van oneigenlijk gebruik van de database. Ook schendt zijn bank het bankgeheim. Een accountmanager vertelt aan de curator dat Van Dam de database van een ander bedrijf wil verkopen. Bij de curator slaan de stoppen door omdat zij denkt dat het om de database gaat van het failliet verklaarde bedrijf. Er volgt beslaglegging op alle bezittingen, één van de vele pressiemiddelen die deze curator van stal zal halen.
Uit het boek: ‘Door de curator word ik volledig geïsoleerd. Ik sta met mijn rug tegen de muur en mag met niemand praten. Over de middelen om hulp in te schakelen, beschik ik niet langer. Ook emotioneel word ik door de curator tijdens de afhandeling van mijn faillissement maximaal onder druk gezet. Ze slaat me knock-out met de ene na de andere maatregel (…). Naast beslaglegging zijn er voortdurend dreigementen. De curator laat me weten dat de kans reëel is dat ik thuis word opgehaald en vastgezet. De gedachte dat Kristel en onze twee jonge dochter dát moeten meemaken, is huiveringwekkend. Is het pech dat we een curator treffen die bloed ruikt en geen enkel mededogen kent? Ze laat me weten dat mijn administratie zo keurig op orde is, dat ze daaruit nog voor jaren munitie kan halen om mij het leven zuur te maken. Ze stelt me persoonlijk en bestuurlijk aansprakelijk voor mijn faillissement en trekt hiervoor alle mogelijke registers die er zijn open. Als ik de verslagen hierover lees, word ik er letterlijk ziek van. Wat een onzin allemaal! Na de cruciale fout van mijn bank heeft de curator beslag gelegd op álles wat ik bezit. Ook op het geld van Kristel, hoewel wij op huwelijkse voorwaarden zijn getrouwd. Ook op de spaarrekeningen van mijn kinderen’.
Van Dam had zijn schaapjes goed op het droge door de verkoop van eerdere ondernemingen, stond aan het hoofd van twee goedlopende bedrijven met een miljoenencontract op zak en vijf maanden later is alles kapotgemaakt. “Het kan snel gaan in een ondernemersleven”, aldus Van Dam. Het duurt jaren eer Van Dam en zijn gezin dit inktzwarte hoofdstuk kunnen afsluiten. Dit mede dankzij de hulp van vrienden en twee vaste inkomens. Van Dam had, ondanks de nodige tegenzin, namelijk een baan in loondienst gezocht bij een internationaal softwarebedrijf.
Leerschool
“Dit boek is niet bedoeld als klaagzang. Ik ben altijd al gefascineerd geweest door het ondernemerschap en las graag boeken over ondernemers. Ik was niet zozeer op zoek naar hun succesverhalen, maar probeerde te achterhalen welke lessen geleerd kunnen worden. Met name de lessen uit tegenslag zijn schaars, terwijl deze de meeste leerpunten bevatten. Natuurlijk had ik tijd nodig om één en ander te laten bezinken. Je voelt je verraden, het doet wat met je eigenwaarde en je levensenergie. Maar niemand heeft er baat bij als je blijft hangen in wrok en rancune. Ik bedacht dat er vele duizenden ondernemers in Nederland zijn die soortgelijke verhalen te vertellen hebben, maar dat ze eigenlijk nooit worden gedeeld en gehoord. Ik besloot om mijn verhaal open en eerlijk te delen, juist om andere ondernemers aan te sporen hetzelfde te doen.”
Persoonlijke lessen
Het boek biedt overigens niet alleen de lessen van Van Dam zelf. Naast zijn eigen verhaal, deelt hij in zijn boek ook de persoonlijke ondernemerslessen van René Frijters, Arko van Brakel, Arthur Schaap, Atilay Uslu, Pieter de Leeuw en Tjarko Rikkerink. Dat Van Dam na alle ellende het ondernemerschap niet voorgoed aan de wilgen heeft gehangen, blijkt uit het feit dat hij een nieuwe bedrijf, Journey of Enterprises (JOE), heeft opgericht. Het boek is in feite onderdeel van JOE. Met JOE inspireert, adviseert en coacht hij ondernemers en corporate organisaties op het gebied van ondernemerschap, innovatie en verandering. Daarnaast organiseert hij ondernemersreizen waarbij het delen van ervaringen en geleerde lessen centraal staat.
'Mijn faillissement leverde mijn nieuwe missie op'
“Je zou kunnen zeggen dat mijn faillissement mij m’n nieuwe missie als ondernemer heeft gebracht. En het mooie is dat mijn missie zich ook uitstekend laat combineren met mijn werk voor Centraal Beheer Bedrijven, de grootste ondernemersverzekeraar van Nederland. Binnen Achmea zijn Arno Brons, Gerard Rooks en ik bezig hun bestaande Voorzie programma voor intermediairs om te vormen naar een ondernemersprogramma voor het MKB in Nederland. Hierbij zal het boek een prominente rol krijgen om in het verlengde daarvan thema’s als identiteit, cultuur en persoonlijk leiderschap met ondernemers beet te gaan pakken. Je kunt hierbij denken aan wekelijkse bijeenkomsten bij Centraal Beheer in Apeldoorn, waarin ondernemers even afstand nemen van hun dagelijkse beslommeringen en met elkaar in gesprek gaan over hun persoonlijke en zakelijke uitdagingen als ondernemers.”
Dit interview is geschreven voor de wintereditie 2018 van het New Financial Magazine, thema ‘Nieuw Perspectief’. Dit ingekorte artikel voor VVP is een preview van het uitgebreide interview in het New Financial Magazine.
Reactie toevoegen
Editie
Meer over
Vroegtijdig helpen ondernemers levert impact op van 36 miljoen euro
In 2022 bedroeg de macro-economische impact van het vroegtijdig helpen van ondernemers maar liefst 36 miljoen, waarbij vooral de impact van de ondernemersadviseur...
Siska Danhoff meest inspirerende adviseur van Nederland
Siska Danhoff van Lamberink Financieel Adviseurs uit Assen is de meest inspirerende adviseur van Nederland 2023. Op Hypovak is zij met bloemen, champagne en een...
Herstelfonds: ondernemers voor ondernemers
De Kamer van Koophandel constateerde afgelopen zomer dat ongeveer 250. 000 ondernemers het water aan de lippen staat. Michiel Hordijk van het Instituut voor het...
Pleidooi voor herstelfonds voor het MKB: ondernemers voor ondernemers
"Ongeveer 250.000 ondernemers staat het water aan de lippen, constateerde de Kamer van Koophandel onlangs. MKB Nederland denkt dat het zelfs nog wel wat erger is:...
Ralph van Dam: van betekenis zijn bij herstel
"Zo is er een enorme schuldenlast die ontstaan is door COVID die opgelost moet worden. De kleine ondernemers overzien dit niet. Met gebruikmaking van de recent geïntroduceerde...
Wees er juist voor de ondernemer als het tegenzit
Durf als financieel dienstverlener het gesprek aan te gaan met ondernemers, als je merkt dat ze het moeilijk hebben. En hoe eerder je dat doet, hoe beter. Als problemen...
Gevolgen COVID-19 op MKB en de rol van adviseurs (laatste inschrijfmogelijkheid)
"Hoe los je de achterstand bij de Belastingdienst, de verhuurder of bijvoorbeeld de bank op? Doorgaan na de coronacrisis staat centraal in ons webinar van dinsdag...
Webinar: effecten COVID-19 op ondernemers
Tijdens het webinar ‘Samen sterk voor een schuldenzorgvrij ondernemend Nederland’ van donderdag 21 januari van 13.00 uur tot 14.00 uur wordt het rapport...
De onafhankelijk financieel adviseur krijgt de erkenning die hij of zij verdient. Juist in deze tijd van onzekerheid is de adviseur de aangewezen vertrouwenspersoon...
Gratis e-book van Ralph van Dam over ondernemen in crisistijd
Ralph van Dam stelt het ondernemersboek Langs de afgrond – lessons learned van een ondernemer als e-book gratis ter beschikking aan alle ondernemers. Met deze...