Financieel rijbewijs en APK

Fred de Jong 2018

(door Fred de Jong, Adviesbureau Fred de Jong) In de recent gehouden Week van het geld 2019 is er weer extra aandacht geschonken aan financiële educatie. Duizenden branchegenoten hebben kinderen les gegeven over geldzaken. Een prachtig initiatief, maar geen structurele oplossing. Educatie is goed, maar gedragsbeïnvloeding is beter. Daarom hier een pleidooi voor de introductie van een financieel rijbewijs.

Grote groepen Nederlanders zijn onvoldoende financieel zelfredzaam. Diverse onderzoeken tonen aan dat Nederlanders zich zorgen maken over hun financiële situatie en dat ze te weinig actie ondernemen voor hun financiële leven later. Dat is een probleem omdat de overheid steeds meer verantwoordelijkheid bij de burger zelf neerlegt. En we staan voor enkele grote maatschappelijke uitdagingen met enorme financiële consequenties waar burgers zich terecht zorgen over maken. De kosten van het verduurzamen van woningen, de oplopende kosten van de gezondheidszorg, de vergrijzing en de verdere beperking van de hypotheekrenteaftrek maken het noodzakelijk dat burgers zich beter financieel voorbereiden. Gelukkig hoeft de burger dat niet allemaal zelf te doen, maar kan hij terecht bij een groot leger aan financieel adviseurs.

Maar een extra duwtje kan de burger wel gebruiken. Met de introductie van een financieel rijbewijs dat je vanaf je achttiende kunt halen, kan beter financieel gedrag worden gestimuleerd. Het rijbewijs is een uitgebreide financiële test waarmee de burger aantoont over voldoende financiële kennis en vaardigheden te beschikken om zelfstandig financiële beslissingen te nemen. Maar een dergelijk rijbewijs gaat alleen maar werken als het hebben van een rijbewijs de burger concrete voordelen oplevert.

Met een financieel rijbewijs zou je bijvoorbeeld:

– zelf via execution only financiële producten kunnen afsluiten (waarmee de kennis- en ervaringstoets overbodig is);

– rentekorting kunnen krijgen op je hypotheek omdat je een lager risico vormt voor de geldverstrekker;

– hogere spaarrente kunnen ontvangen;

– lagere premies op verzekeringen kunnen betalen omdat je een lager moreel risico vormt;

– belastingkorting kunnen krijgen omdat de maatschappij profiteert van beter financieel gedrag.

Basisvaardigheden

Het behalen van een financieel rijbewijs moet mogelijk zijn voor alle lagen van de bevolking. Het gaat dus om basisvaardigheden en kennis die al in het reguliere onderwijs kunnen worden bijgebracht. Structureel onderdeel van het lesprogramma op basisscholen en middelbare scholen. En dan in plaats van de rekentoets, het kunnen behalen van een financieel rijbewijs op je achttiende.

Maar met een rijbewijs ben je er nog niet. Ook gedurende een mensenleven is het bijhouden van financiele kennis en vaardigheden belangrijk. Misschien is het verplicht stellen van Permanente Educatie voor alle burgers wat ver gezocht, maar je zou wel een financieel APK kunnen introduceren om je financieel rijbewijs geldig te houden. Dus een periodieke check om te kijken of je nog veilig de financiële snelweg op kunt gaan. Zo’n financieel APK kan een online test zijn, maar zou ook door een financieel adviseur kunnen worden gedaan.

Keihard nodig

Waar het in de basis omgaat is dat we een instrument ontwikkelen waarmee burgers gezonder financieel gedrag gaan vertonen. Onderzoek toont aan dat dit keihard nodig is. Voor de financieel adviessector ligt hier een mooie uitdaging om de contouren van een financieel rijbewijs en APK te ontwikkelen. Om met dat initiatief naar de overheid te stappen voor steun. Daarmee neemt de sector haar maatschappelijke verantwoordelijkheid, maar draagt de sector vooral bij aan het financieel zelfredzamer maken van burgers. Daarin schuilt een interessante schijntegenstelling. De gedachte is wel eens dat financieel adviseurs gebaat zijn bij complexiteit en onwetende burgers. Terwijl juist burgers die kennis hebben over financiën de waarde van financieel advies veel beter inschatten. En naarmate burgers meer financiële ruimte hebben, neemt de behoefte aan financieel advies ook weer toe.

‘Instrument ontwikkelen voor gezonder financieel gedrag’

Reactie toevoegen

 
Editie
Onzekere consumenten onvoldoende voorbereid op financiële tegenslag

Onzekere consumenten onvoldoende voorbereid op financiële tegenslag

Financieel adviseurs kunnen een belangrijke rol spelen in het beter voorbereiden van consumenten op financiële tegenslag. Maar dat vraagt wel om een andere...

Sustainable financieel advies

Sustainable financieel advies

"Het vraagt van adviseurs een andere mindset om de transitie naar sustainability vorm te geven", aldus onderzoeker Fred de Jong (tevens Associate Lector Sustainable...

Het overlijdensrisico verzekeren: een kwestie van verantwoordelijkheid nemen

Het overlijdensrisico verzekeren: een kwestie van verantwoordelijkheid nemen

(Partner in Kennis Scildon VVP 5-2020) Kunnen de financiële gevolgen die ontstaan na overlijden van een kostwinner voldoende worden opgevangen door nabestaanden...

Wij zijn Kwetsbaar

Wij zijn Kwetsbaar

(door Fred de Jong, Adviesbureau Fred de Jong, in VVP 4) De afgelopen maanden hebben ons geleerd hoe kwetsbaar we zijn. Hoe belangrijk sociaal contact is, hoe belangrijk...

Wij zijn kwetsbaar

Wij zijn kwetsbaar

Door Fred de Jong, Adviesbureau Fred de Jong De afgelopen maanden hebben ons geleerd hoe kwetsbaar we zijn. Hoe belangrijk sociaal contact is, hoe belangrijk...

Fred de Jong benoemd tot lector aan de HAN

Fred de Jong benoemd tot lector aan de HAN

Onderzoeker Fred de Jong is benoemd tot associate lector Sustainable Finance & Tax aan de HAN University. Het betreft een deeltijdfunctie. De Jong gaat onderzoek...

BNP Paribas Cardif: "Bewustzijn over hypotheekverzekeringen niet hoog genoeg"

BNP Paribas Cardif: "Bewustzijn over hypotheekverzekeringen niet hoog genoeg"

Uit recent onderzoek in opdracht van BNP Paribas Cardif blijkt dat veel Nederlandse consumenten geen idee hebben waarvoor zij zijn verzekerd met betrekking tot waarschijnlijk...

Scildon: met name huurders beter voorlichten over financiële gevolgen vooroverlijden

Scildon: met name huurders beter voorlichten over financiële gevolgen vooroverlijden

In Nederland overlijden jaarlijks ruim 150.000 mensen. Uit onderzoek dat is uitgevoerd door Fred de Jong en Björn Bierhaalder in opdracht van Scildon blijkt...

Fred de Jong: van zorgplicht naar zorgambitie

Fred de Jong: van zorgplicht naar zorgambitie

"Het moet in onze sector niet alleen gaan over zorgplicht, maar ook over zorgambitie", aldus onderzoeker Fred de Jong. In zijn nieuwe blog 'Zorgambitie als het...

Executive Program Betekenisvol Financieel Adviseren in september van start

Executive Program Betekenisvol Financieel Adviseren in september van start

In september gaat het Executive Program 'Betekenisvol Financieel Adviseren' van start, een programma samengesteld door de Erasmus Universiteit Rotterdam en programmadirecteur...