Gevolgen problemen bij UWV

Marjol Nikkels 2022

(Marjol Nikkels, Sensio Opleidingen, in Ken je vak! VVP 5-6 2024) Er zijn mogelijk tienduizenden WIA-beschikkingen onjuist. Minister Van Hijum (SZW) heeft op 4 september 2024 de Tweede Kamer geïnformeerd dat in steekproeven van 2020 tot nu toe een substantieel aantal onjuistheden zijn aangetroffen. Rond de 30 procent is onjuist beoordeeld. Gevolg is dat de hoogte en de duur van de WIA-uitkering mogelijk niet juist is berekend. In dit artikel gaan we in op de problemen bij het UWV en de gevolgen voor de uitkeringen.

Gezien de complexiteit en de omvang van de totale populatie is het voor UWV nog niet mogelijk om precies aan te wijzen welke mensen benadeeld zijn en om welke bedragen het gaat. Ook is nog onvoldoende in beeld of deze fouten bijvoorbeeld bij bezwaar of beroep nog gecorrigeerd zijn. UWV is daarom gestart met een diepgaand onderzoek. Dit is een enorme klus want dit moet op individueel niveau gebeuren.

Een mogelijke oorzaak van de vele fouten is dat medewerkers bij UWV onder zo’n hoge druk werken, dat er onvoldoende aandacht is geweest voor de kwaliteit van de beoordelingen. Er zijn signalen geweest van interne rapportages dat zaken niet goed gingen, maar deze zijn onvoldoende opgevolgd. De Tweede Kamer heeft gevraagd om een extern onafhanke lijk onderzoek over de problemen bij UWV.

Door dit externe onderzoek blijft het aangekondigde herstelplan wel wat langer liggen. De verwachting is dat in het voorjaar van 2025 het her stelplan gereed is.

Zorgvuldige afweging

Het uitgangspunt is dat mensen waar mogelijk alsnog de uitkering krijgen waar ze recht op hebben. Nabetalingen worden dus door UWV altijd gedaan. Echter, wat gebeurt er als de werknemer te veel uitkering heeft ontvangen? In hoeverre worden te veel uitbetaalde uitkeringen teruggevorderd? Daarover wordt aangegeven dat als de betrokkene redelijkerwijs had kunnen weten dat de uitkering niet juist was, er wel een terugvordering ingesteld wordt.

‘Onvoldoende aandacht voor de kwaliteit van de beoordelingen’

Voor de werknemers hebben nabetalingen mogelijk grote gevolgen, bijvoorbeeld omdat dan ook ontvangen toeslagen, zoals de huurtoeslag en zorgtoeslag, terugbetaald dienen te worden. UWV is daarom verplicht om een zorgvuldige afweging te maken over de oorzaak en gevolgen van een herziening en terugvordering.

WIA-dagloon

Een ander probleem waar UWV mee kampt is dat de Centrale Raad van Beroep (CRvB) stelt dat de wijze van vaststelling van het WIA-dagloon bij loonloze tijdvakken niet langer houdbaar is. Dit betekent dat ook het WIA-dagloon niet juist is berekend indien de werknemer in het refertejaar voor ziekte loonloze periodes heeft gehad. Het verdiende loon in het refertejaar is bij de vaststelling van het WIA-dagloon altijd gedeeld door 261 werkdagen. Stel dat iemand daadwerkelijk maar 130 loondagen heeft gehad, dan valt de WIA-uitkering te laag uit. Want bij de vaststelling van het het WW-dagloon wordt het verdiende loon gedeeld door de werkelijke loondagen en dus komt het WW-dagloon hoger uit. De CRvB vindt dit discriminatie op grond van arbeidsongeschiktheid, handicap, beperkingen of een gezondheidstoestand. UWV moest in deze drie zaken het dagloon opnieuw berekenen en daarmee afwijken van de wettelijke regels van het dagloonbesluit. Van het CRvB moest echter het WIA-dagloon op dezelfde wijze worden vastgesteld als het WW-dagloon.

WIA-aanvullingsverzekeringen

Ook voor de private verzekeraars die WIA-volgende aanvullingsproducten aanbieden, zijn er grote gevolgen. Gaat de uitkering omhoog of omlaag, dan is er achtereenvolgens minder of juist meer aanvulling nodig. Bij herziening van in het verleden verstrekte WIA-uitkeringen leidt dit tot correcties achteraf van al uitgekeerde verzekeringsbedragen. Dit zal in goede afstemming door UWV en de private verzekeraars moeten gebeuren om de werknemer hiervan niet de dupe te laten worden.

En bij het eigenrisicodragerschap WGA met aanvullende verzekering kan een stijging van de schadelast voor de werkgever ook betekenen dat er nabetalingen gedaan moeten worden. De verzekeringspremies die WGA ERD-verzekeraars hanteren, zijn voor het verleden betaald en naverrekend. Door de fouten bij UWV krijgen deze verzekeraars nu mogelijk echter achteraf verhogingen van de uitkeringen voor hun rekening. Deze correcties kunnen bovendien tot wel vijf jaar teruggaan.

De precieze gevolgen van het corrigeren van fouten verschillen per verzekeringstype. Bij de WGA-hiaat verzekering uitgebreid keert de verzekeraar een aanvulling op de WGA-uitkering uit. Heeft UWV de WGAuitkering juist te hoog vastgesteld en moet de werknemer geld aan UWV terugbetalen, wat gaat er dan gebeuren met de uitkering van de private verzekeraar?

Het externe onderzoek dat uitgevoerd moet worden moet ook ingaan op de gevolgen voor de verzekeringen en een oplossing bieden hoe dit het beste opgelost kan worden.

Marjol Nikkels is directeur bij Sensio Opleidingen B.V.

Vereenvoudigde wia-beoordeling 60-plusser eindigt op 31 december 2024

Alleen personen die uiterlijk 31 december 2024 60-plusser zijn en einde wachttijd be reiken, komen nog in aanmerking voor de vereenvoudigde WIA-beoordeling zonder inzet van de verzekeringsarts.

De WIA-keuring wordt gedaan door de arbeidsdeskundige. Indien de betrokkene niet werkt, is er sprake van een standaard WGA 80-100 procent toekenning. De maatregel zou al eindigen op 31 december 2023 maar is met een jaar verlengd om de achterstanden bij de WIA-beoordelingen in te lopen.

Persoonlijk sta ik achter de afschaffing. Dit is geen structurele oplossing. In de praktijk zagen we dat de maatregel als een vervroegde uittredingsregeling (VUT) is gebruikt, terwijl sommigen nog wel mogelijkheden hadden om te werken.

Gevolg is dat vanaf 2025 de achterstanden bij de WIA-beoordeling weer fors op gaan lopen. Sinds 1 juli 2024 geldt wel de maatregel praktisch beoordelen. De inzet van de verzekeringsarts is dan minimaal nodig. Voor de vaststelling van de mate van arbeidsongeschiktheid wordt het nieuwe loon van de werknemer genomen. Voorwaarde is dat het werk passend is en een bepaalbaar en representatief inkomen wordt verdiend.

Reactie toevoegen

 
Meer over
Levensloopbestendig stapelen

Levensloopbestendig stapelen

(Annemieke Postema, AOVdokter.nl, in Ken je vak! VVP 5-6 2024) Tegenover je zit een ondernemer van 34 jaar. Ze wil een AOV afsluiten die voldoende uitkeert voor...

Marjol Nikkels en Gaston Merckelbagh lanceren Samenregiemodel

Marjol Nikkels en Gaston Merckelbagh lanceren Samenregiemodel

Verzuim- en arbospecialisten Marjol Nikkels en Gaston Merckelbagh zijn gestart met Return Arbo. Wij helpen organisaties om van Eigen regie naar Samen regie te gaan",...

Gemiddeld hogere uitkeringen en vaker beroep op WIA

Gemiddeld hogere uitkeringen en vaker beroep op WIA

In zowel 2024 als 2025 stijgen de uitgaven aan uitkeringen bij UWV met ruim acht procent. Dit staat in de Januarinota 2025, waarin UWV actuele inzichten geeft in...

Wetsvoorstel afschaffen tegemoetkoming arbeidsongeschikten in internetconsultatie

Wetsvoorstel afschaffen tegemoetkoming arbeidsongeschikten in internetconsultatie

Het kabinet is de internetconsultatie gestart van het wetsvoorstel afschaffen tegemoetkoming voor arbeidsongeschikten. Het voorstel volgt uit het hoofdlijnenakkoord...

CNV: IVA-regeling handhaven

CNV: IVA-regeling handhaven

CNV is tegen eventueel afschaffen van de IVA-regeling, schrijft zij in reactie op de kamerbrief van minister Van Hijum over het uitwerken van OCTAS-variant 1 (Huidig...

Kabinet kijkt naar eerste OCTAS-variant (Huidig stelsel beter)

Kabinet kijkt naar eerste OCTAS-variant (Huidig stelsel beter)

Het kabinet gaat aan de slag met het verbeteren en vereenvoudigen van het arbeidsongeschiktheidsstelsel. Op de korte termijn wil het kabinet maatregelen nemen om...

Griep kostte vorig jaar bijna vier miljard

Griep kostte vorig jaar bijna vier miljard

De Acture Virusmonitor laat zien dat ziektekosten door de griep fors zijn gestegen. De griep en andere virussen kostten Nederland in 2024 bijna vier miljard euro,...

Witte ravenbaan en medische afzakker

Witte ravenbaan en medische afzakker

(Rechtspraak) De functie van eiser is niet aan te merken als een witte ravenbaan. Ook van een medische afzakker is geen sprake. Van een witte ravenbaan is volgens...

Ken je vak AOV: levensloopbestendig stapelen

Ken je vak AOV: levensloopbestendig stapelen

(Annemieke Postema, AOVdokter.nl, in Ken je vak! VVP 5-6 2024) Tegenover je zit een ondernemer van 34 jaar. Ze wil een AOV afsluiten die voldoende uitkeert voor...

Banenafspraak: loonkostenvoordeel wordt structureel

Banenafspraak: loonkostenvoordeel wordt structureel

Staatssecretaris Nobel van Participatie en Integratie is voornemens het loonkostenvoordeel dat beschikbaar is voor de doelgroep banenafspraak structureel te maken,...