Heilige huisjes omver?

1. 29 maart 2020, door Marjol Nikkels
2. 0 reacties

De Commissie luidt de noodklok waar het gaat om de doorgeschoten flexibilisering van de arbeidsmarkt. Flexwerkers zijn slecht beschermd tegen baanverlies, ziekte of kennisveroudering, kunnen geen huis kopen of durven geen gezin te stichten. Nergens in Europa is flex zo doorgeschoten als in Nederland. De Commissie roept de regering op nu in te grijpen en doet daarvoor vergaande voorstellen. Een greep uit de belangrijkste voorstellen Flexwerk is nu te goedkoop, stelt de Commissie. De inhuur van flexwerkers moet dan ook duurder worden, bijvoorbeeld door hogere premies te heffen, het minimumloon voor flexwerkers te verhogen of door invoering van een flextoeslag bovenop hun salaris. Dat is in lijn met de Wet Arbeidsmarkt in Balans die dit jaar is ingevoerd. Werkgevers betalen daardoor meer WW-premie als ze flexwerkers inzetten. Een minimumtarief voor ZZP’ers van zestien euro per uur zoals het kabinet voorstelt, lost echter niets op volgens de Commissie. Dit zal alleen leiden tot enorme administratieve lasten.

Invoering deeltijdontslag

Bedrijven hebben blijvend behoefte aan flexibiliteit. Daarom zou de wet zo veranderd moeten worden dat zij met hun vaste personeel sneller kunnen inspelen op veranderingen in de markt. Werkgevers moeten dus eenzijdig de arbeidsovereenkomst kunnen aanpassen. Het zou bijvoorbeeld mogelijk moeten zijn vast personeel minder te laten werken als er minder opdrachten zijn. Werknemers krijgen in die periode uiteraard ook minder loon uitbetaald. Ook zouden werknemers op andere locaties of op andere taken ingezet moeten kunnen worden. De Commissie verwacht dat werkgevers zo eerder geneigd zullen zijn een vast contract aan te bieden. De Commissie stelt vereenvoudiging van ontslag voor. Nu moet de kantonrechter nog toetsen of er een redelijke grond voor ontslag is, zoals frequent verzuim, disfunctioneren of verstoorde arbeidsrelatie. De Commissie stelt voor dat de kantonrechter op verzoek van de werkgever de arbeidsovereenkomst altijd ontbindt, tenzij er een opzegverbod van toepassing is. De linkse partijen en vakbonden zijn hierover furieus.

Geen fiscale voordelen zelfstandigen

De Commissie pleit ervoor fiscale voordelen voor zelfstandigen, zoals de zelfstandigenaftrek en de MKB-winstvrijstelling, volledig af te schaffen. Iedereen die werkt, moet op dezelfde manier worden belast over de inkomsten uit arbeid. Hierdoor verdwijnt de financiële prikkel waardoor regulier werk steeds vaker door zelfstandigen wordt gedaan. Uiteraard is werkgeversorganisatie MKB-Nederland fel tegen het afschaffen van deze fiscale voordelen.

Op dit moment bepaalt de contractvorm of iemand als werknemer of zelfstandige wordt gezien. De Commissie stelt voor het arbeidsrecht zo aan te passen dat de feitelijke werkzaamheden bepalen of iemand werknemer in loondienst of zelfstandige is. Ook adviseert de Commissie om het aantal contractvormen terug te brengen tot drie soorten werkenden: werknemers met een contract voor bepaalde of onbepaalde tijd, zelfstandigen en werknemers die op uitzendbasis tijdelijk werk verrichten.

Iedereen zou bij de geboorte de beschikking moeten krijgen over een gelijk, persoonlijk ontwikkelbudget dat gedurende de hele loopbaan kan worden gebruikt om bij te blijven of om te scholen. Door de jaren heen wordt het leergeld aangevuld door de werkgever en de transitievergoeding bij ontslag. De commissie hoopt dat dit plan ook de bijna een miljoen Nederlanders die nu aan de kant staan, aan het werk helpt.

Ao-dekking voor alle werkenden

De Commissie stelt ook voor dat er weer een arbeidsongeschiktheidsverzekering komt voor alle werkenden. Bij de uitwerking van het Pensioenakkoord is al bedongen dat die verzekering er komt voor zelfstandigen. Maar als het aan de commissie ligt, wordt dat breder getrokken. Dat zou beter aansluiten bij de huidige arbeidsmarkt waarop mensen steeds vaker afwisselend, of zelfs tegelijk, werknemer of zelfstandige zijn. Dus een arbeidsongeschiktheidsdekking voor alle werkenden. Tot 1998 kenden we deze regeling in de vorm van de AAW (Algemene Arbeidsongeschiktheidswet).

Een basisdekking voor iedereen betekent dat de werknemers flink zullen inleveren die nu nog vallen onder de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). De Commissie Borstlap schrijft niet dat de WIA afgeschaft moet worden, of kunnen we die bedoeling wel tussen de regels doorlezen? En betekent het dan dat aanvullende dekkingen op arbeidsongeschiktheid via de sectoren geregeld gaat worden? Gaan de sectoren via de CAO’s zelf aanvullingen verplicht stellen en daar de verzekeringen voor regelen?

Loondoorbetalingsplicht

Werkgevers hebben huiver om mensen in vaste dienst te nemen vanwege de loondoorbetalingsplicht bij ziekte en de re-integratieverplichtingen. De lange loondoorbetalingsverplichting belast werkgevers onevenredig zwaar; ook ten opzichte van opdrachtgevers. Bovendien loopt Nederland fors uit de pas met de rest van Europa. Daarom adviseert de Commissie de loondoorbetalingsplicht en verplichtingen rondom re-integratie te verkorten tot een jaar.

De Commissie wil ook niet meer dat de werkgever verantwoordelijk is voor twaalf jaar verzuim en arbeidsongeschiktheid. Dit zou dan ook een einde betekenen van het WGA eigenrisicodragen en de huidige premiedifferentiatie in de Ziektewet en de WIA. De Commissie wil meer toe naar een premiedifferentiatie tussen vast en flex. De vraag die dan direct opkomt is hoe groot de bereidheid van een werkgever is om (financieel) te investeren in preventie en re-integratie van werknemers als het totale financiële risico alleen de loondoorbetalingsverplichting van een jaar is.

Het is de vraag of werkgevers zijn geholpen met de verkorting van de loondoorbetaling bij ziekte. Berekeningen wijzen erop dat dit alleen maar leidt tot hogere kosten. Op dit moment bedraagt het gemiddeld aantal nieuwe toegekende WGA-gevallen rond 29.000 per jaar. Ook weten we dat het aantal werknemers dat na een jaar nog ziek is, 75 procent hoger is dan het aantal werknemers dat na het tweede jaar nog ziek is.

Opschudding

Het plan leidt dan ook tot opschudding en dat was ook de bedoeling volgens Hans Borstlap. Wil je de bakens verzetten, dan moet je opschudding veroorzaken. De Commissie is er zeker in geslaagd om heilige huisjes omver te durven werpen. Wat er van het advies overblijft, is echter de vraag. Volgend jaar zal binnen het regeerakkoord blijken wat er nader uitgewerkt gaat worden. Minister Koolmees heeft wel aangegeven nog voor de zomer van 2020 met een uitwerking te komen van de verplichte arbeidsongeschiktheidsregeling. Die zal eerst alleen voor de zelfstandigen zijn en kan later eventueel doorgetrokken worden naar alle werkenden.

Marjol Nikkels is specialist sociale wetgeving en directeur van CS Opleidingen BV.

Reactie toevoegen

Naam

E-mailadres

Reactie

Organisatie

Telefoonnummer

VVPVIP HypothekenVVP Innovatie PlatformVIP SchadeVVP Twitter

Toevoegen 

Meer over

• Marjol Nikkels
• CS Opleidingen
• Borstlap