Hypotheek is een commitment

1. 18 april 2023, door Zdenka Van Schaik
2. 0 reacties

Iedereen moet betaalbaar kunnen wonen. Dit is een belangrijke basisbehoefte in onze samenleving. De laatste jaren blijkt dit echter een grotere uitdaging. Zowel in de huur-als in de koopsector. De hoge huizenprijzen en gestegen rente drukken op de hypothecaire leennormen. De hoge inflatie heeft effect op de koopkracht van de huizenkoper. Om het huis toch te kunnen kopen onderzoeken hypotheekadviseurs en aanbieders vaker of een hoger leenbedrag buiten de standaard leennorm verantwoord is. Hiermee spelen zij een cruciale rol in de zoektocht naar de juiste balans tussen toegang tot de woningmarkt en verantwoord lenen.

De hypotheekadviseur heeft de wettelijke verplichting om te toetsen of de standaard leennorm past bij de financiële situatie van een huizenkoper. Deze standaard leennorm is gebaseerd op uitgaven van een standaard huishouden met twee volwassenen zonder kinderen en houdt daarnaast rekening met buffers. Vanwege de robuuste opzet werkt de standaard leennorm voor huizenkopers met afwijkende inkomsten- en uitgavenpatronen niet altijd. Er mag daarom bij advies en verstrekking worden afgeweken van de standaard leennorm als dat verantwoord is voor de klant: de ‘maatwerkhypotheek’.

Ruimte voor verbetering

Als toezichthouder zien we maatwerk als een belangrijk en onlosmakelijk onderdeel van de leennormsystematiek. Samen met een kwalitatief goed advies borgt de leennormensystematiek een evenwicht tussen verantwoord lenen en toegang tot de woningmarkt. In de afgelopen drie jaar hebben we in onze onderzoeken veel aandacht besteed aan de toepassing van de leennormen, specifiek in maatwerksituaties. Tot nu toe lag de focus op hypotheekverstrekkers. In de tweede helft van 2023 starten we met onderzoek naar kwaliteit van hypotheekadvies en daarin zal maatwerk ook aandacht krijgen. Daarnaast onderzoekt de AFM ook advies over risico’s die worden veroorzaakt door levensgebeurtenissen zoals overlijden of werkloosheid en het verzekeren daarvan.

Vorig jaar zomer hebben we de belangrijkste bevindingen uit het onderzoek naar verantwoorde kredietverlening bij maatwerk gepubliceerd. Het acceptatiebeleid en de acceptatiecriteria zitten bij de onderzochte hypotheekverstrekkers op hoofdlijnen goed in elkaar. Specifiek bij maatwerk zagen we wel ruimte voor verbetering. Het is belangrijk dat ook bij maatwerk de acceptanten handvatten hebben om zo objectief mogelijk te kunnen beoordelen of de maatwerkhypotheek verantwoord en bestendig is. Ons vervolgonderzoek naar maatwerk bij koopstarters vorig jaar laat enige verbetering zien maar de noodzaak tot verdere ontwikkeling van de toetscriteria voor maatwerk blijft aanwezig.

Meeverhuisregeling

Het is belangrijk dat de hypotheekadviseurs en verstrekkers bij elke hypotheekaanvraag toetsen wat past de financiële situatie van de klant. Bij een maatwerkhypotheek wordt afgeweken van de standaard leennorm en dat vergt extra commitment van de betrokken adviseur en verstrekker. Dit geldt ook voor de toekomst en dus de nazorg gedurende de looptijd van de hypotheek. Ook bij maatwerk moet de klant de nodige nazorg krijgen wanneer tijdens de looptijd de financiële situatie of omstandigheden veranderen. Zo moet de klant met een maatwerkhypotheek ook kunnen verhuizen en gebruik kunnen blijven maken van de contractuele meeverhuisregeling als de rente is gestegen. De klant heeft dan het recht om de lage rente voor de looptijd van de rentevastperiode van de oude hypotheek mee te nemen naar de nieuwe hypotheek. Het is onwenselijk als hypotheekverstrekkers hun acceptatiecriteria voor maatwerk tijdens de looptijd aanscherpen om de meeverhuisregeling niet te hoeven toepassen.

Reactie toevoegen

Naam

E-mailadres

Reactie

Organisatie

Telefoonnummer

VVPVIP HypothekenVVP Innovatie PlatformVIP SchadeVVP Twitter

Toevoegen 

Meer over

• afm
• Zdenka van Schaik