Hypotheek van de toekomst

Mark de Rijke nieuw

(door Mark de Rijke, De Hypotheekshop) Aan een volgend kabinet de schone taak om de hypotheek en de bijbehorende wetgeving in te richten met het oog op de toekomst.

Begin dit jaar stelde Johan Conijn, emeritus hoogleraar woningmarkt, in een artikel in het FD de hamvraag hoe het eigen vermogen in de woning fiscaal dient te worden behandeld: als belegging of als consumptiegoed? Oftewel de keuze tussen vermogensbelasting (box 3), al dan niet met een vrijstelling tot een bepaalde woningwaarde, of geen belastingheffing. Deze keuze is vanwege de gestegen huizenprijzen en de daardoor ontstane tweedeling op de woningmarkt misschien wel actueler dan ooit. Hoewel een duidelijke visie daarop vanuit de overheid erg belangrijk is, zodat we hopelijk niet langer te maken krijgen met een wirwar aan fiscale aanpassingen, is er volgens De Hypotheekshop sprake van een nóg fundamentelere vraag: hoe maken we hypotheken passend bij de maatschappelijke behoeften en vraagstukken van de toekomst?

Waar de pensioenrichtleeftijd door de stijging van de levensverwachting de laatste jaren is verhoogd, geldt voor nieuwe hypotheken gesloten na 2013 de eis dat de hypotheekschuld in 30 jaar volledig moet zijn afgelost. Daarbij is geen rekening gehouden met ontwikkelingen als langer doorwerken of deeltijdpensioen. Maandlasten zijn bovendien weinig flexibel en kunnen niet worden aangepast aan de levensfase waarin de consument zich bevindt. Denk bijvoorbeeld aan lagere lasten in de dure jaren met kinderopvang of studerende kinderen, of juist hogere lasten en meer aflossen in andere jaren.

Langer thuiswonen

Door de toename van flexwerkers en zelfstandigen, die zelf verantwoordelijk zijn voor hun pensioen, en het verdwijnen van ‘bejaardentehuizen’ waardoor langer thuiswonen een must wordt, wordt het steeds belangrijker om gebruik te kunnen maken van de overwaarde in de woning. Verhuizen naar een goedkopere woning is daarbij vaak geen alternatief. Volgens recente prognoses loopt het woningtekort immers nog tot 2022 op en is er een gebrek aan geschikte seniorenwoningen.

Hoewel de mogelijkheden voor het opnemen van overwaarde de afgelopen jaren wel zijn toegenomen - middels een aflossingsvrije hypotheek, een SVn verzilverhypotheek of een overwaardehypotheek - is een inkomenstoets daarvoor nog vaak een harde eis.

Maar naast pensioenaanvulling, woningaanpassing of het inkopen van zorg, zal de maatschappelijke functie van overwaarde nog verder toenemen. Zoals bekend hebben starters op de woningmarkt het lastig. Het vinden van een betaalbare huurwoning is niet eenvoudig, en kopen is vaak alleen mogelijk met hulp van een schenking. Een schenking die in veel gevallen afkomstig is uit de overwaarde van de ouderlijke woning. Dat geldt wellicht ook voor het moderniseren van woningen als de generatie van de babyboomers deze over enkele jaren gaat overdragen. Ook voor de maatschappelijke opgave van het verduurzamen van de woningvoorraad zal mogelijk een beroep moeten worden gedaan op overwaarde.

‘Maatschappelijke ontwikkelingen vragen om een ander type hypotheek’

Gunstig vertrekpunt

De komst van een nieuw pensioenstelsel en de lage rentestand van dit moment vormen een gunstig vertrekpunt voor het hervormen van hypotheken. Consumenten hebben in toenemende mate behoefte aan een ‘levensloophypotheek’, waarbij ze de keuzevrijheid hebben om hun hypotheek in 40 of 50 jaar in te lossen en de hoogte van de maandlasten aan te passen aan hun levensfase. Opname van overwaarde behoort tot de ingebouwde mogelijkheden. De hoogte van het restant hypotheekschuld kan worden afgestemd op de hoogte van het op te bouwen pensioen en de verwachte behoefte aan zorg, woningaanpassing en -onderhoud, inkomensaanvulling, verduurzaming of schenking. Het antwoord op de vraag of de eigen woning in een nieuw fiscaal stelsel als belegging of consumptiegoed dient te worden behandeld, moet dus luiden als ‘toekomstvoorziening’. Daarbij ligt belastingheffing in box 3 niet voor hand.

Reactie toevoegen

 
Renteverhogingen leiden tot piek in hypotheekaanvragen

Renteverhogingen leiden tot piek in hypotheekaanvragen

Bijna alle actieve geldverstrekkers, op twee na, hebben deze week hun hypotheekrentes verhoogd. Een handvol zelfs twee maal. Dat zorgt voor een heuse piek van hypotheekaanvragen,...

Wijzigingsregeling hypothecair krediet 2024

Wijzigingsregeling hypothecair krediet 2024

Uitgaande van de verwachte gemiddelde loonstijging in 2023, stijgt volgend jaar voor de meeste inkomens de maximale hypotheek. Aldus de toelichting bij de Wijzigingsregeling...

Omgekeerde rentecurve nog nooit zo extreem

Omgekeerde rentecurve nog nooit zo extreem

“Hoewel we in het verleden wel vaker een omgekeerde rentecurve voor de hypotheekrente hebben gezien, is deze nog nooit zo extreem geweest sinds we begonnen...

Variabele hypotheekrente stijgt al een jaar

Variabele hypotheekrente stijgt al een jaar

Terwijl de (middel)lange hypotheekrente sinds oktober vorig jaar het toonbeeld is van stabiliteit, geldt dat volgens De Hypotheekshop bepaald niet voor de variabele...

Persoonlijke lening bij verbouwen minder vaak interessant door stijgende rente

Persoonlijke lening bij verbouwen minder vaak interessant door stijgende rente

Een lening afsluiten om te verbouwen is volgens Geld.nl steeds minder vaak voordeliger dan de hypotheek verhogen. “Alleen voor leenbedragen tot 23.000 euro...

Hypotheekbezitter met financiële stress zoekt geen hulp

Hypotheekbezitter met financiële stress zoekt geen hulp

Een op de vijf Nederlanders met een koopwoning en hypotheek maakt zich zorgen over zijn financiële situatie. Ondanks die zorgen schakelt de helft van alle huiseigenaren...

Tegemoetkoming in mindering gebracht op studieschuld

Tegemoetkoming in mindering gebracht op studieschuld

De terugkeer van de basisbeurs, waar de Eerste Kamer eerder deze week mee instemde, betekent het einde van het sociaal leenstelsel. Als gebaar richting studenten...

Hypotheekshop lanceert robotadvies voor starters op huizenmarkt

Hypotheekshop lanceert robotadvies voor starters op huizenmarkt

De Hypotheekshop heeft de Online Hypotheekmodule gelanceerd, volledig gerobotiseerd advies voor starters op de huizenmarkt. De starter blijft de mogelijkheid houden...

Geschillencommissie steekt stokje voor executie woning

Geschillencommissie steekt stokje voor executie woning

(Kifid-uitspraak GC 2023-0362) De Geschillencommissie is in dit geval van oordeel dat opeising van de geldlening en de executie van de woning door Obvion gegeven...

Hause hypotheekaanvragen bij aanbieders

Hause hypotheekaanvragen bij aanbieders

"Door de renteverhogingen komen er deze week extra veel hypotheekaanvragen binnen bij aanbieders, van consumenten (vooral starters, maar ook doorstromers en verhogers)...