Klimaatrisico’s: hoe vergroten we onze veerkracht?
(door Chubb, partner VVP) De coronapandemie liet zien hoe belangrijk preventie en voorbereiding zijn. Wat kunnen we daarvan leren als het gaat om klimaatrisico’s? Chubb had hierover een vraaggesprek met Tom Middendorp, oud-Commandant der Strijdkrachten en voorzitter van de International Military Committee on Climate & Security (IMCCS), tijdens het Chubb Benelux Risk Forum.
Waarom zet u zich in om het bewustzijn over klimaatverandering te vergroten?
Middendorp: “Ik ben geen klimaatactivist, maar hoe meer ik het wetenschappelijk bewijs bestudeer, hoe meer ik ervan overtuigd ben dat klimaatverandering de wereld op allerlei manieren zal veranderen. Daarom is het mijn grootste prioriteit om mensen en organisaties hiervan bewust te maken. Klimaatverandering is veel meer dan ‘alleen’ een milieuprobleem. Het is waarschijnlijk de meest ingrijpende verandering van deze eeuw, die grote delen van onze planeet en de wereldbevolking bedreigt. En het speelt een steeds grotere rol in de internationale veiligheid.”
Wat heeft de pandemie u vanuit veiligheidsperspectief geleerd?
“Verschillende dingen. De pandemie maakte ten eerste duidelijk hoe kwetsbaar wij zijn voor systeemrisico's, hoe verstorend de effecten op wereldschaal kunnen zijn en hoe belangrijk het is om voorbereid te zijn. We mogen alarmsignalen niet negeren. Bovendien zagen we hoe snel bestaande structuren en reguliere procedures tijdens een crisis overbelast raken en niet meer voldoen. Zo’n grote crisis vereist coördinatie op landelijk niveau, een multidisciplinaire benadering en een zeer flexibele aanpak waarbij nieuwe innovaties snel opgeschaald kunnen worden.
“We kunnen veel leren van het leger: dat is immers gewend om te opereren in crisissituaties. Het was ook vanwege mijn ervaring met crisismanagement dat ik begin oktober 2020 werd ingeschakeld door de voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW en de minister van Volksgezondheid. Er was een tekort aan coronatestcapaciteit en de overheid wilde ondersteuning van de private sector. We hebben een taskforce opgezet met een groot aantal bedrijven; samen zijn we er in geslaagd om de testcapaciteit in Nederland binnen drie maanden te verdrievoudigen.”
Waarom stapte u over van het leger naar de IMCCS?
“Bij alle missies waaraan ik deelnam, speelde het klimaat een rol. Watertekort bijvoorbeeld kan tot spanningen en conflicten leiden. Klimaatverandering versnelt dat proces. Droogte en tekort aan voedsel zet sommige mensen er toe aan te migreren. Anderen zoeken hun toevlucht tot extremisme of georganiseerde criminaliteit. Voor mensen die wanhopig zijn, is de stap snel gezet.
“De IMCCS is een netwerk van ervaren militairen die mijn zorgen delen over de instabiliteit die klimaatverandering veroorzaakt. We werken samen met landen en organisaties als de EU en de NAVO om hen bewust te maken van het verband tussen klimaat en veiligheid, en om ze te helpen zich daarop aan te passen.”
Hebben we nog een kans om de wereld te redden of is het te laat?
“Ik heb vertrouwen in ons vermogen om te overleven, maar daar betalen we wel een prijs voor. We ervaren nu al de gevolgen van klimaatverandering; er zijn al tekorten aan water, voedsel en zeldzame aardmetalen. Door klimaatverandering hebben we ook minder landbouwgrond tot onze beschikking en mislukken oogsten vaker door droogte of overstromingen.
“Tijdens klimaatconferenties is er veel aandacht voor mitigatie en de energietransitie. Die zijn natuurlijk cruciaal om de klimaatverandering te beperken en ik hoop dat we het ergste kunnen voorkomen. Maar klimaatadaptatie is ook noodzakelijk nu we een aantal omslagpunten naderen of al bereikt hebben. Als we ons onvoldoende weten aan te passen aan het veranderende klimaat, ontstaan er veel conflicten.
“We hebben compleet nieuwe concepten nodig voor de productie van water, voedsel, energie en goederen. Bedrijven zijn hard nodig om de noodzakelijke verandering mogelijk te maken. Zij kunnen positieve invloed uitoefenen en met nieuwe innovaties komen. Dit weegt ook steeds zwaarder mee bij de beslissing van mensen of ze voor je willen werken of je producten willen kopen. Echt bijdragen aan de aanpak van de klimaatverandering is voor bedrijven een toegevoegde waarde geworden.”
Over Tom Middendorp
Tom Middendorp is generaal buiten dienst. Hij voerde in Afghanistan het commando over de Task Force Uruzgan en was betrokken bij missies in Bosnië, Mali, Somalië en Irak. Van 2012 tot en met 2017 was hij Commandant der Strijdkrachten, de hoogste functie in het leger. Hij is voorzitter van de International Military Council on Climate and Security, en ondersteunt innovaties op het gebied van energietransitie en waterwinning. Tom Middendorp is auteur van het boek ‘Klimaatgeneraal: Bouwen aan weerbaarheid’, dat in december 2021 verscheen. Hierin beschrijft hij hoe klimaat en veiligheid met elkaar samenhangen en wat individuen kunnen doen aan klimaatadaptatie en mitigatie.
Partner van dit artikel
Chubb
Cyberrisico’s, bestuurdersaansprakelijkheid, strengere milieuwetgeving: alle organisaties, van klein tot groot hebben te maken met een breed spectrum aan risico’s. In veel gevallen zijn zij hier niet of onvoldoende op voorbereid. Zij rekenen op hun assurantie-adviseur om hen hierbij te helpen. Chubb deelt via deze pagina graag haar kennis en expertise over risico’s en risicomanagement....
Reactie toevoegen
Meer over
Dynamic Credit brengt klimaatrisico hypotheekportefeuille in kaart
Uit een analyse van vermogensbeheerder en hypotheekverstrekker Dynamic Credit blijkt dat ruim een kwart van de Nederlandse woningen is blootgesteld aan klimaatrisico’s...
Verbond ontwikkelt toolkit klimaatrisico's
Het Verbond van Verzekeraars heeft een toolkit klimaatrisico’s op zijn website gezet. Het Verbond: "Een van de belangrijkste tools die je op onze themapagina...
Onderzoek naar toekomstbestendigheid Wts
Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) start in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) dit jaar met een onderzoek naar...
Maatlat bouwen in veranderend klimaat
Met de 'Maatlat voor een klimaatadaptieve groene Gebouwde Omgeving’ geeft het kabinet overheden en de bouwsector duidelijkheid over hoe ze moeten bouwen...
Klimaatverandering en inflatie grote risico’s voor Nederland
De gevolgen van de klimaatverandering en de snel stijgende inflatie zijn grote risico’s voor Nederland. Zeker als Nederland zich niet snel weet aan te passen,...
Klimaatrobuust herstel in polis inbouwen
Klimaatrobuust herstel wordt de norm voor particulieren en bedrijven via verzekeringsvoorwaarden en het bouwbesluit en ook voor overheden via duidelijke afspraken....
Best practices beheersing klimaat- en milieurisico’s
DNB is de consultatie gestart van haar ‘Gids voor de beheersing van klimaat- en milieurisico’s’. gestart. De toezichthouder geeft in de gids...
Kennis delen over klimaatrisico’s
(Adfiz in Ken je vak! VVP 4-2022) Klanten en stakeholders kijken steeds vaker naar adviseurs als belangrijke speler om hen beter voor te bereiden op klimaatrisico’s....
Adfiz lanceert kennisportaal voor adviseurs over klimaatrisico’s
Adfiz heeft woensdag het kennisportaal Klimaatrisico’s gelanceerd dat zij onlangs al aankondigde. Het kennisportaal bundelt beschikbare inzichten, kennis en...
Adfiz komt met kennisdossier klimaatrisico’s
Adfiz komt met een kennisdossier klimaatrisico’s. Het belangrijkste onderdeel wordt de vergelijking van polisvoorwaarden van particuliere en zakelijke schadeverzekeringen....