Koolmees in de kolenmijn

Michaël Deinema is onderzoeker bij The Pension Rating Agency (TPRA), een initiatief van MoneyView

Laten we de pensioenkolenmijn eerst redden en dan pas de pensioenproductie en –distributie verder verbeteren. Dat lijkt toch echt de beste volgorde.

Arme dappere minister Koolmees. Een jaar geleden leek hij nog zo optimistisch met een yes we can -mentaliteit. Hij zal iets gedacht hebben in deze trant: “We hebben allemaal een rotgevoel over de toekomstkansen van het huidige pensioenstelsel, hoe mooi het op veel punten ook is. De goudmijn die ons pensioenstelsel ooit was, is nu een kolenmijn. We zien allemaal het gebrek aan maatschappelijk vertrouwen. We zien allemaal de gevaren, pensioengaten en witte vlekken die zijn ontstaan. We hebben zelfs al allemaal varianten uitgedacht voor een nieuw pensioencontract. Het moet dus wel lukken om iedereen mee te krijgen in de hervorming waar we al tien jaar over praten en het eindelijk echt in gang te zetten.” Toch?

Fout! Koolmees en het kabinet wilden aanvankelijk niet de harde hand inzetten bij het afdwingen van hervormingen. De sociale partners moesten een keuze maken tussen hun eigen reeds uitgewerkte ideeën en het pensioenstelsel vernieuwen. Maar het werd een ratjetoe van nieuwe ruzies en pogingen tot koehandel. Steeds meer zaken werden bij de discussies en onderhandelingen betrokken en een deal raakte steeds verder uit zicht. Hoe terecht het ook is om de AOW-leeftijd en de rekenrente aan de kaak te stellen, het overzicht ging hierdoor volledig verloren en dus gebeurde er helemaal niets. Ook niet met het aanpakken van problemen waarover iedereen het eens is.

To-do-lijst

Hoe kom je uit een verwarrende impasse? Met een to-do-lijstje! Dat klinkt verstandig. In het tienpuntenplan wordt aangegeven welke problemen in elk geval moeten worden opgelost. De dieperliggende boodschap is dat deze problemen hoe dan ook zullen worden opgelost, met of zonder de sociale partners. Dit had van het begin af aan het uitgangspunt moeten zijn, in plaats van de menukaart met verwarrende SER-varianten. Die verkennende exercitie is erg nuttig geweest, vooral bij het identificeren van verdere gevaren, tegenstellingen en valkuilen. Maar niemand weet hoe die – alleen op papier uitgewerkte – gerechten werkelijk zullen smaken. Dan wordt het wat-deboer-niet-kent-eet-hij-niet-effect natuurlijk heel sterk. De boer gaat dan ineens klagen over zijn kiespijn, kater en constipatieproblemen en bestelt helemaal niks in de hoop om thuis gewoon weer zijn aloude vertrouwde prakkie voorgeschoteld te krijgen (met extra mayonaise!). Zeg gewoon: we moeten iets bestellen en dat gerecht moet voldoen aan de volgende kwaliteiten. Dan zien we later wel hoeveel peper en zout we moeten toevoegen en of we bepaalde onderdelen onaangeroerd op het bord laten liggen.

Mijlenver

Op elk punt in de brief van Koolmees valt wat af te dingen. De lijst is ook niet uitputtend. Maar dat is het punt niet. Dat afdingen zal zeker gebeuren. Het feit alleen dat er nu een heldere puntenlijst ligt zal de discussie mijlenver vooruit helpen. Dat is het voordeel van lijstjes. Wij zien dat ook bij TPRA (The Pension Rating Agency). Rankings, benchmarkscores, heldere analyse overzichten en natuurlijk actiepuntenlijsten scherpen de geest en zetten in veel sterkere mate aan tot actie dan denken in ideaaltypische oplossingsscenario’s.

‘Laten we de pensioenkolenmijn eerst redden’

Met nieuwe kortingen in het vooruitzicht (die weliswaar kunstmatig kunnen worden uitgesteld door aanpassing van de rekenrente) en een verder groeiende witte vlek staat de pensioenkolenmijn nu zo langzamerhand wel op instorten. Moet Koolmees er nu uit wegvliegen, zoals de vakbonden willen? Of proberen we de steunpilaren van de mijn te repareren, zoals de minister zelf wil? Laten we de mijn eerst redden en dan pas de pensioenproductie en -distributie verder verbeteren. Dat lijkt toch echt de beste volgorde. De mijn stutten kan alleen als cruciale pijnpunten van de huidige situatie helder zijn benoemd. Geef mij dus maar het tienpuntenplan!

Reactie toevoegen

 
Editie
Meer over
Let op: deze column is moeilijk leesbaar

Let op: deze column is moeilijk leesbaar

(Martin Koot, MoneyView, in VVP 5-2023) En ineens zijn ze weer in het nieuws: woekerpolissen! Eind september deed het Gerechtshof Den Haag uitspraak in het hoger...

Pensioen en de onwil om het te willen begrijpen

Pensioen en de onwil om het te willen begrijpen

(Dion van der Mooren van MoneyView in VVP 4, 2023) Het heeft even geduurd, maar de nieuwe pensioenwet (Wtp) is eindelijk aangenomen. Een van de gevolgen van deze...

MoneyView: hypotheken meer geschikt voor verduurzaming

MoneyView: hypotheken meer geschikt voor verduurzaming

Steeds meer geldverstrekkers passen hun producten aan om verduurzaming te vergemakkelijken en te stimuleren, zo blijkt uit het Special Item Hypotheken van MoneyView. Het...

Wij zijn nog lang niet overbodig

Wij zijn nog lang niet overbodig

(Pepijn van Kleef van MoneyView in VVP 4) Al dertig jaar is MoneyView in de financiële sector de noodzakelijke luis in de pels. MoneyView werd opgericht om...

Terug naar de schoolbank

Terug naar de schoolbank

(Peter Post, MoneyView, in VVP 3, 2023) Actieve provisietransparantie moet van de afdeling advies van de Raad van State terug naar de tekentafel van het kabinet....

MoneyView: grote verschillen in dekking scheidingsmediation

MoneyView: grote verschillen in dekking scheidingsmediation

Scheidingsmediation is bij driekwart van de rechtsbijstandverzekeringen standaard of optioneel meeverzekerd. Of en wanneer je daar gebruik van mag maken, verschilt...

Omzetderving als gevolg van waterschade bij driekwart van de verzekeringen niet gedekt

Omzetderving als gevolg van waterschade bij driekwart van de verzekeringen niet gedekt

In toenemende mate, aldus MoneyView, kunnen ondernemers zich verzekeren voor de gevolgen van het overstromen van secundaire waterkeringen, zoals sloten, beken en...

MoneyView: "Regelmatig autoverzekeringen vergelijken is lonend"

MoneyView: "Regelmatig autoverzekeringen vergelijken is lonend"

Verzekeraars geven niet allemaal dezelfde korting voor de opgebouwde schadevrije jaren, waardoor de meest voordelige autoverzekering na een paar jaar helemaal niet...

Betaalrekeningen worden steeds duurder

Betaalrekeningen worden steeds duurder

Gemiddeld zijn de pakketkosten voor een betaalrekening het afgelopen jaar met ongeveer tien procent gestegen, aldus MoneyView. Het bureau in zijn Special Item Betalingsverkeer:...

Overstroming niet-primaire waterkering nog lang niet altijd gedekt

Overstroming niet-primaire waterkering nog lang niet altijd gedekt

Voor schade als gevolg van overstroming van een niet-primaire waterkering wordt op dit moment bij 42 van de 66 (64 procent) inboedelverzekeringen en bij 38 van de...