Nog veel open einden in nieuw regeerakkoord

Kabinet Ken je vak inkomen 2022

(Marjol Nikkels, CS Opleidingen, in Ken je vak! VVP 01-2022) Nu Rutte-IV is gestart, is natuurlijk de vraag wat we van dit nieuwe kabinet kunnen verwachten op het gebied van sociale zekerheid en inkomen. Op hoofdlijnen is in het coalitieakkoord wel een richting geschetst, echter veel is nog altijd onduidelijk en zijn er nog vele open eindjes die ook binnen Rutte-III nog niet opgelost waren.

De loondoorbetaling bij ziekte blijft twee jaar, ook voor de kleine bedrijven. Wel geldt voor kleine bedrijven een lastenverlichting, waarvoor 300 miljoen euro per jaar beschikbaar is. Dit loopt via de gedifferentieerde premie voor het Arbeidsongeschiktheidsfonds (Aof). Sinds 1 januari 2022 geldt voor bedrijven met een loonsom onder de 882.500 euro een lagere Aof-premie dan voor bedrijven met een hogere loonsom.

Wel kunnen er verbeteringen van het poortwachterproces komen. In het akkoord wordt benoemd dat re-integratie in het tweede ziektejaar zich volop dient te richten op het inzetten van het tweede spoor en het voorkomen van WIA-instroom.

Betaalbaarheid WIA

Er zijn zorgen over het betaalbaar houden van de WIA nu de WIA instroom maar blijft stijgen. In het coalitieakkoord zijn geen concrete maatregelen benoemd, maar wel de wens om de arbeidsparticipatie in de WIA te vergroten en om een aantal ‘hardheden’ op te lossen. Vermoedelijk wordt hier verwezen naar het ILO-verdrag 121. De sociale partners zijn van mening dat de WIA-wetgeving tegenstrijdig is met dit verdrag. Bij beroepsarbeidsongeschiktheid dient de werknemer voor ten minste 60 procent van het inkomensverlies gecompenseerd te worden. In Nederland kennen we echter geen onderscheid tussen risque social (privé gerelateerd) en risque professionel (werkgerelateerd) en is de ondergrens voor de WIA 35 procent arbeidsongeschiktheid. Daarom had de SER voorgesteld om de ondergrens voor de WIA terug te brengen naar vijftien procent. Dit concrete advies is niet overgenomen in het coalitieakkoord.

De SER adviseert verder de tienjarige doorbelasting in de WGA aan de werkgever terug te brengen naar vijf jaar. Dit sluit ook aan bij het advies van de commissie-Borstlap. Het is zeer aannemelijk dat hier in de nabije toekomst nader invulling aan gegeven wordt, uiteraard in overleg met de sociale partners.

‘Snelle invoering verplichte AOV zelfstandigen afhankelijk van capaciteit UWV’

Ook levert de uitvoerbaarheid van de WIA grote problemen op. Er zijn met name veel achterstanden bij de sociaal-medische beoordelingen door verzekeringsartsen. Hier zal komende jaren veel aandacht naar uitgaan. Wellicht gaan private partijen ondersteuning bieden bij de publieke claimbeoordeling.

Regulering arbeidsmarkt

Volgens het Sociaal Cultureel Planbureau is 28 procent van de Nederlandse bevolking (financieel) kwetsbaar. En de toekomst is onvoorspelbaar, omdat de aard van ons werk verandert door digitalisering, robotisering en globalisering. Er komen daarom maatregelen die de bestaanszekerheid van lage- en middeninkomens versterken en de lasten verlagen. Het kabinet gaat 500 miljoen per jaar investeren in het hervormen van de arbeidsmarkt, re-integratie en het aanpakken van armoede en schulden. Werken moet lonender worden en de armoedeval moet verkleind worden.

Er komt een minimumuurloon op basis van de 36-urige werkweek. Het minimumloon wordt stapsgewijs verhoogd met 7,5 procent. De koppeling met de uitkeringen blijft in stand om het bestaansminimum te verstevigen. Maar dit geldt niet voor de AOW. Hiervoor worden ouderen wel tegemoetgekomen via een hogere ouderenkorting. Elke vier jaar zal het sociaal minimum herijkt worden om vast te stellen of dit toereikend is om van te leven en mee te doen in de samenleving.

Verkleinen verschil vast en flex

Het kabinet gaat door met het verkleinen van de verschillen tussen vast en flex. Te veel mensen in Nederland zijn afhankelijk van tijdelijke contracten. In lijn met het SER middellangetermijn-advies worden oproep-, uitzend- en tijdelijke arbeidscontracten beter gereguleerd. Om de interne flexibiliteit en wendbaarheid van bedrijven te vergroten, wordt in overleg met de sociale partners een budgettair neutrale deeltijd-WW uitgewerkt, met oog voor uitvoerbaarheid en betaalbaarheid.

Er komt meer aandacht om de overgang van werk-naar-werk en van uitkering-naar werk te stimuleren. Onderdeel hiervan zijn instrumenten voor om- en bijscholing die de overstap naar tekortberoepen ondersteunen. Ook breidt het kabinet het aantal beschutte werkplekken uit.

Verplichte aov zelfstandigen

Er komt een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alle zelfstandigen. In het regeerakkoord wordt benoemd dat deze verzekering zo wordt vormgegeven dat oneerlijke concurrentie en te grote inkomensrisico’s voor individuen worden voorkomen. Hiermee houdt het kabinet rekening met de randvoorwaarden uit het pensioenakkoord. De vorige regering heeft reeds een wetsvoorstel hiervoor uitgewerkt. Deze kon nog niet worden ingediend bij de Tweede Kamer vanwege de val van kabinet Rutte-III. De verwachting is dat er een verplichte verzekering komt met een wachttijd van 52 weken voor de zelfstandige zonder personeel en de directeur-grootaandeelhouder. Een uitkering is gebaseerd op maximaal het minimumloon. De Belastingdienst int de premie en het UWV is verantwoordelijk voor uitvoering van de verzekering. De gedachte is wel dat indien ZZP’ers al een arbeidsongeschiktheidsverzekering hebben, zij een vrijstelling krijgen van deze verplichte publieke verzekering. Of de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering er al op korte termijn komt, zal zeker afhangen van de mogelijkheden tot uitvoering binnen het UWV. Er is al een groot tekort aan verzekeringsartsen bij het UWV.

Wet DBA

Het regeerakkoord is zeer globaal over de oplossing die dringend nodig is voor de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (wet DBA). De wens is om vooraf duidelijkheid te krijgen over de arbeidsrelatie (ZZP’er of werknemer). Het kabinet Rutte-III zette in op het invoeren van een webmodule, waarbij zowel de werkgever/opdrachtgever als de werknemer inzicht krijgen in de kwalificatie van de arbeidsrelatie. De webmodule is een vragenlijst waarbij aan elk gegeven antwoord een aantal punten werd gekoppeld als indicatie voor de mate van (on)zelfstandigheid. Voorlopig is de webmodule alleen als voorlichtingsinstrument beschikbaar en kent geen juridische status.

Rutte-IV moet bepalen of er rechten aan deze uitkomsten van de webmodule gegeven gaan worden. Voorlopig is het devies om de arbeidsrelatie bij de inhuur van personeel goed te regelen en het advies is om daarbij de geel gemarkeerde tekst van de modelovereenkomsten goed te bewaken.

Reactie toevoegen

 
Uitwerking 62+ regeling stopgezet

Uitwerking 62+ regeling stopgezet

UWV heeft de uitwerking van een 62+ regeling, in het kader van het wegwerken van de achterstand bij de sociaal-medische beoordelingen, stopgezet. Dat bevestigt minister...

Verbond: "Afschaffen IVA-uitkering arbeidsongeschiktheid werkt averechts"

Verbond: "Afschaffen IVA-uitkering arbeidsongeschiktheid werkt averechts"

Het voorstel om de uitkering voor blijvende arbeidsongeschiktheid (IVA) te schrappen zorgt voor onzekerheid bij een kwetsbare groep die weinig tot geen perspectief...

Levensloopbestendig stapelen

Levensloopbestendig stapelen

(Annemieke Postema, AOVdokter.nl, in Ken je vak! VVP 5-6 2024) Tegenover je zit een ondernemer van 34 jaar. Ze wil een AOV afsluiten die voldoende uitkeert voor...

Marjol Nikkels en Gaston Merckelbagh lanceren Samenregiemodel

Marjol Nikkels en Gaston Merckelbagh lanceren Samenregiemodel

Verzuim- en arbospecialisten Marjol Nikkels en Gaston Merckelbagh zijn gestart met Return Arbo. Wij helpen organisaties om van Eigen regie naar Samen regie te gaan",...

Gemiddeld hogere uitkeringen en vaker beroep op WIA

Gemiddeld hogere uitkeringen en vaker beroep op WIA

In zowel 2024 als 2025 stijgen de uitgaven aan uitkeringen bij UWV met ruim acht procent. Dit staat in de Januarinota 2025, waarin UWV actuele inzichten geeft in...

Wetsvoorstel afschaffen tegemoetkoming arbeidsongeschikten in internetconsultatie

Wetsvoorstel afschaffen tegemoetkoming arbeidsongeschikten in internetconsultatie

Het kabinet is de internetconsultatie gestart van het wetsvoorstel afschaffen tegemoetkoming voor arbeidsongeschikten. Het voorstel volgt uit het hoofdlijnenakkoord...

CNV: IVA-regeling handhaven

CNV: IVA-regeling handhaven

CNV is tegen eventueel afschaffen van de IVA-regeling, schrijft zij in reactie op de kamerbrief van minister Van Hijum over het uitwerken van OCTAS-variant 1 (Huidig...

Kabinet kijkt naar eerste OCTAS-variant (Huidig stelsel beter)

Kabinet kijkt naar eerste OCTAS-variant (Huidig stelsel beter)

Het kabinet gaat aan de slag met het verbeteren en vereenvoudigen van het arbeidsongeschiktheidsstelsel. Op de korte termijn wil het kabinet maatregelen nemen om...

Griep kostte vorig jaar bijna vier miljard

Griep kostte vorig jaar bijna vier miljard

De Acture Virusmonitor laat zien dat ziektekosten door de griep fors zijn gestegen. De griep en andere virussen kostten Nederland in 2024 bijna vier miljard euro,...

Witte ravenbaan en medische afzakker

Witte ravenbaan en medische afzakker

(Rechtspraak) De functie van eiser is niet aan te merken als een witte ravenbaan. Ook van een medische afzakker is geen sprake. Van een witte ravenbaan is volgens...