Pensioenfondsen voelen zich te verheven voor een oordeel
“We zijn het vertrouwen van de deelnemers kwijt”, is een veelgehoorde klacht bij pensioenfondsen. De oorzaak van dit wantrouwen wordt vaak gezocht in gebrekkige kennis over (en interesse in) pensioenfondsen én gebrekkige communicatie door pensioenfondsen. Het wordt vrijwel nooit geweten aan ouderwets slecht financieel beleid. Ten minste, niet door de sector zelf.
Elke keer als er gekort moet worden, de dekkingsgraden weer dalen, de rendementen tegenvallen en de kosten stijgen, dan wijzen pensioenfondsen naar externe oorzaken. Wie kent de riedels intussen niet?
- “Luister, de rentes zijn gedaald naar een historisch dieptepunt.”
- “Luister eens, de nieuwe regelgeving bindt onze handen op het beleggingsvlak.”
- “Luister eens goed, nieuwe eisen van toezichthoudende instanties zorgen voor hogere kosten.”
- “Luister eens beter, onze bestuurders moeten meer gaan verdienen omdat alles zo hopeloos complex is geworden.”
Allemaal waar, maar slechts ten dele. Renterisico’s kunnen immers worden afgedekt, risicoprofielen laten ruimte voor verschillende invullingen van de beleggingsportefeuille, tactische bandbreedtes kunnen worden aangepast, kosten kunnen worden bespaard en beloningen hoeven niet per se marktconform te zijn.
Wanneer iemand erop wijst dat andere pensioenfondsen die met veel van dezelfde omstandigheden te maken hebben, betere resultaten behalen of lagere kosten maken, dan treedt vaak het tweede verdedigingsmechanisme in werking. Dan wordt benadrukt hoe bijzonder het eigen deelnemersbestand is of de eigen regeling, hoe elk fonds zo ‘eigen’ is dat het eigenlijk niet vergeleken kan worden. Elk rendement, hoe slecht of goed ook, moet dan weer worden gezien in een fondsspecifieke context.
Hieruit volgt een afkeer van rankings, lijstjes en ‘scorebordjournalistiek’ bij de bestuurlijk ingewijden. En natuurlijk vooral wanneer het eigen fonds er slecht vanaf komt. Alsof lage dekkingsgraden, lage rendementen, armzalige regelingen, hoge premies en hoge kosten (en zelfs combinaties hiervan) helemaal niets zeggen over beleid. Ja, de kennis bij deelnemers over hoe hun pensioenfonds werkt is vaak erbarmelijk slecht en het is een hele klus om vooral jongeren te interesseren voor een pensioen dat zo ver in hun toekomst ligt. Ja, het is een gigantische uitdaging om de communicatie zo in te richten dat hier iets aan verandert. En ja, de samenhang tussen beleggingen, verplichtingen, deelnemersbestanden, risico’s, premies, uitkeringen, pensioenregelingen en kosten is vrij complex.
Dat alles moet en mag niet verhullen dat pensioenfondsbesturen beleidsopties hebben die bepalend kunnen zijn voor de langetermijn pensioenresultaten. Zij hebben ook de verantwoordelijkheid om caopartners te begeleiden in hun onderhandelingen en er een stok voor te steken als – om de premies te drukken – de te nemen risico’s te hoog worden. Hetzelfde geldt als de aangesloten werkgevers en werknemers zo risicoavers zijn dat grote kansen worden misgelopen.
Pensioenfondsbestuurders moeten beschikken over een realistische blik en diepgaande kennis, ook waar het gaat om de prestaties van andere fondsen. Neem de deelnemers en werkgevers hierin mee, maak hen er deel van, maar wees leidend. Dan verbeteren de resultaten geheid en vindt niemand het erg als de bestuurders aardig verdienen. Laat zien wat de condities zijn waarin een fonds moet opereren, maar gebruik dit niet als excuus. Erken de rol van je beleid – zoals je rentevisies en rendementsverwachtingen – in de resultaten die je behaalt. Ook als deze tegenvallen. Of bezin je er in elk geval hardop over. En dan, doe er wat aan!
In plaats van alleen te ‘ja maren’ en te navelstaren moeten fondsen de zorgen van deelnemers echt serieus nemen. Leer van de prestaties van anderen. Kijk kritisch naar het functioneren en presteren van het fonds en naar het gevoerde beleid, niet alleen op het gebied van communicatie.
‘In plaats van alleen te ‘ja maren’ moeten fondsen de zorgen van deelnemers echt serieus nemen’
Reactie toevoegen
Editie
MoneyView in VVP 2-2024: “Onbegrijpelijk dat dit anno 2024 nog kan”
“Als je nu kijkt wat voor producten ‘laten beleggen’ er worden aangeboden en welke informatie hierover voorafgaand aan het openen van zo’n...
Schimmigheid over portefeuille ‘laten beleggen’
(Dion van der Mooren, MoneyView, in VVP 2-2024) Zeker voor mensen die zich niet willen verdiepen in alle losse beleggingsmogelijkheden die een normale beleggingsrekening...
Stijging spaarrente zwakt weer af
Na een jaar waarin de spaarrentetarieven een enorme stijging hebben laten zien bij zowel de dagelijks opvraagbare spaarrekeningen (DOS) als lange termijndeposito’s...
Op Raisin wordt meer dan 100 miljoen euro per week aan spaargeld gestald
De spaarrentes in Nederland zijn weer terug op het niveau van tien jaar geleden, blijkt uit onderzoek door MoneyView. Op 1 maart was het gemiddelde rentetarief 2,5...
MoneyView in VVP 1-2024: personalised pricing niet misbruiken
MoneyView roept in VVP 1-2024 verzekeraars op geen misbruik te maken van personalised pricing. Pepijn van Kleef, directeur, somt voorbeelden uit het buitenland op...
MoneyView: "Opletten bij verhogen en verlagen AOV-dekking"
MoneyView constateert grote verschillen in de voorwaarden verhogings- en verlagingsrecht AOV. Het onderzoeksbureau bij de publicatie van zijn nieuwe Special Item...
(Pepijn van Kleef, MoneyView, in VVP 1-2024) Het heeft het nieuws niet écht gehaald. Er zijn geen kamervragen gesteld, er zijn nog geen collectieve claimstichtingen...
MoneyView maakt hypothekendatabase compleet
MoneyView heeft ook de hypotheken van Handelsbanken opgenomen in haar database. Het productoverzicht voor de particuliere markt is hiermee compleet, met van elke...
Gemiddeld orv-premie in de lift
De gemiddelde premie van een overlijdensrisicoverzekering is in 2023 met 2,7 procent gestegen ten opzichte van het jaar ervoor, zo blijkt uit het jaarlijkse onderzoek...
(Vanja Bentum, MoneyView, in VVP 6-2023) De markt van verzekeringen is continu in beweging. Soms worden punten van discussie platgeslagen door het Verbond van...