Radicale economen

Job Swank

In het debat over het economisch beleid doen sommige hoogleraren economie wel heel stellige uitspraken over de keuzes van de overheid, constateert DNB-directeur Job Swank. Hij maakt zich zorgen over de ‘verharding’ van het debat. Veel economen nemen inderdaad geen blad voor de mond.

Swank noemde uiteraard geen namen, maar het is zonneklaar dat hij vooral doelt op uitspraken van hoogleraren als Bas Jacobs en Coen Teulings, die met grote stelligheid beweren dat de overheid in Nederland de afgelopen jaren veel minder accent had moeten leggen op het terugdringen van het begrotingstekort. Dit zou ten koste zijn gegaan van de groei. “Economie is geen exacte wetenschap”, zegt Swank. “Je moet de modellen niet als dé werkelijkheid gaan zien.”

Geldschepping

Radicale economen zijn er in diverse gradaties. Je hebt bijvoorbeeld Ewald Engelen die zelden op een niet-radicale uitspraak is te betrappen. Aan de andere kant van het spectrum vind je een doorgaans behoedzaam formulerende econoom als Arnoud Boot. Nu hij afgelopen najaar zijn spraakmakende WRR-rapport ‘Samenleving en financiële sector in evenwicht’ (de titel is nogal slapjes, LK) publiceerde, laat Boot weer vaker van zich horen.

In FS Update (een kwartaaluitgave van KPMG) wordt Boot gevraagd of we de geldschepping niet beter aan de staat kunnen overlaten nu het vertrouwen in het geldstelsel grotendeels is verdwenen. “Nee, niet per se. Kredietverlening moet hoe dan ook privaat blijven, anders krijg je staatskapitalisme. Het is beter om te onderzoeken op welke punten we het huidige monetaire systeem kunnen verbeteren. Denk ook niet dat de ambtenaren op het ministerie van Financiën of bij DNB nu zo ontzettend veel kennis hebben van ons geldstelsel; en dat is ook wel logisch, want waarom zou je je verdiepen in iets dat altijd zo vanzelfsprekend is geweest? We moeten accepteren dat ons financieel stelsel voorlopig niet stabiel zal worden.”

Goede voornemens

“Als een vakgebied ook goede voornemens kan hebben, dan zou de economie zich moeten voornemen in 2017 weer politieke economie te worden. Een wetenschap die niet alleen gaat over de vraag of beleid werkt, maar ook voor wie het werkt. Alleen zo kunnen we de verwarring het hoofd bieden.” Dit schrijft Dirk Bezemer in zijn januaricolumn in De Groene. De Groningse econoom ontpopt zich steeds meer als een scherp commentator met oog voor de noden van de economische achterblijvers en cultureel ontheemden.

“In een realistische, politieke economie is verdeling net zo belangrijk als efficiëntie", aldus Bezemer. "In zo’n analyse wordt erkend dat de maatschappij uit groepen, niet slechts uit individuen bestaat. Dat groepen met ideologieën leven, dat ze sociale context en groepsidentiteit bieden, en dat het verlies daarvan echt iets kost. We ervaren dat nu, maar hebben er geen discours voor. Groepsbelang bestaat. Wat goed was voor banken was niet per se goed voor andere bedrijven, of voor ‘de’ economie – want die bestaat niet, er zijn slechts groepen binnen de economie. We weten het nu, maar wanneer gaan we vragen rond identiteit en verdeling serieus nemen?”

Keynes maakte ooit een onderscheid tussen finan-cieel en industrieel kapitalisme. Vreemd dat je daar niets over hoort in Den Haag, vindt Bezemer. “Wanneer denken we niet meer over de BV Nederland maar over Nederlanders?”

Reactie toevoegen

 
Editie
Meer over
Gita Salden directielid bij DNB

Gita Salden directielid bij DNB

Gita Salden treedt per 1 juni toe tot de directie van De Nederlandsche Bank. Zij wordt in haar nieuwe functie verantwoordelijk voor het toezicht op Verzekeraars...

Overstroming heeft beperkt effect op kredietrisico's banken

Overstroming heeft beperkt effect op kredietrisico's banken

Nieuw onderzoek van DNB en wateronderzoeksinstituut Deltares brengt in kaart in welke mate gebouwschade tot hogere kredietrisico’s voor banken zou leiden....

DNB actualiseert Q&A en Good Practice Informatiebeveiliging

DNB actualiseert Q&A en Good Practice Informatiebeveiliging

DNB heeft de geactualiseerde Q&A en Good Practice Informatiebeveiliging 2023 gepubliceerd op Open Boek Toezicht. De Good Practice geeft de onder toezicht van...

AI specifiek toezichtsthema DNB in 2024

AI specifiek toezichtsthema DNB in 2024

DNB betrekt in 2024 vier specifieke thema’s sectorbreed in het toezicht op verzekeraars: Duurzaamheid in Toezicht Verzekeraars, Hypotheken & Vastgoed Verzekeraars,...

DNB ziet geen grote rol BigTechs op Nederlandse hypotheekmarkt

DNB ziet geen grote rol BigTechs op Nederlandse hypotheekmarkt

BigTechs begeven zich op dit moment niet op de hypotheekmarkt en dat zal naar verwachting van DNB ook de komende jaren zo blijven. De toezichthouder in het rapport...

DNB integreert duurzaamheidsrisico's verder in toezicht verzekeraars

DNB integreert duurzaamheidsrisico's verder in toezicht verzekeraars

DNB zal de duurzaamheidrisico’s bij verzekeraars (en pensioenfondsen) verder integreren in het toezicht. Aldus de toezichthouder in 'Toezicht in Beeld 2023'....

DNB: "Kansen maar ook risico's voor verzekeraars"

DNB: "Kansen maar ook risico's voor verzekeraars"

"De markt voor verzekeringsproducten wordt steeds Europeser. Nieuwe technologieën worden ontwikkeld. En ons klimaat warmt verder op. Deze drie evoluties bieden...

Risico’s voor financiële stabiliteit nemen toe door snel gestegen rentes

Risico’s voor financiële stabiliteit nemen toe door snel gestegen rentes

De financiële sector in Nederland moet rekening houden met toenemende rente- en kredietrisico’s bij financiële instellingen. Ook is sprake van lagere...

DNB: Else Bos treedt terug

DNB: Else Bos treedt terug

Begin 2024 treedt Else Bos terug als lid van de directie en voorzitter Toezicht van DNB. Bos werkt sinds 2018 bij DNB als lid van de directie en voorzitter Toezicht...

AFM en DNB tegen extra leenruimte alleenstaanden

AFM en DNB tegen extra leenruimte alleenstaanden

AFM en DNB zijn tegen extra leenruimte voor alleenstaanden, zoals voorgesteld in de Wijzigingsregeling hypothecair krediet 2024. In hun reactie op de internetconsultatie...