Radicale economen

Job Swank

In het debat over het economisch beleid doen sommige hoogleraren economie wel heel stellige uitspraken over de keuzes van de overheid, constateert DNB-directeur Job Swank. Hij maakt zich zorgen over de ‘verharding’ van het debat. Veel economen nemen inderdaad geen blad voor de mond.

Swank noemde uiteraard geen namen, maar het is zonneklaar dat hij vooral doelt op uitspraken van hoogleraren als Bas Jacobs en Coen Teulings, die met grote stelligheid beweren dat de overheid in Nederland de afgelopen jaren veel minder accent had moeten leggen op het terugdringen van het begrotingstekort. Dit zou ten koste zijn gegaan van de groei. “Economie is geen exacte wetenschap”, zegt Swank. “Je moet de modellen niet als dé werkelijkheid gaan zien.”

Geldschepping

Radicale economen zijn er in diverse gradaties. Je hebt bijvoorbeeld Ewald Engelen die zelden op een niet-radicale uitspraak is te betrappen. Aan de andere kant van het spectrum vind je een doorgaans behoedzaam formulerende econoom als Arnoud Boot. Nu hij afgelopen najaar zijn spraakmakende WRR-rapport ‘Samenleving en financiële sector in evenwicht’ (de titel is nogal slapjes, LK) publiceerde, laat Boot weer vaker van zich horen.

In FS Update (een kwartaaluitgave van KPMG) wordt Boot gevraagd of we de geldschepping niet beter aan de staat kunnen overlaten nu het vertrouwen in het geldstelsel grotendeels is verdwenen. “Nee, niet per se. Kredietverlening moet hoe dan ook privaat blijven, anders krijg je staatskapitalisme. Het is beter om te onderzoeken op welke punten we het huidige monetaire systeem kunnen verbeteren. Denk ook niet dat de ambtenaren op het ministerie van Financiën of bij DNB nu zo ontzettend veel kennis hebben van ons geldstelsel; en dat is ook wel logisch, want waarom zou je je verdiepen in iets dat altijd zo vanzelfsprekend is geweest? We moeten accepteren dat ons financieel stelsel voorlopig niet stabiel zal worden.”

Goede voornemens

“Als een vakgebied ook goede voornemens kan hebben, dan zou de economie zich moeten voornemen in 2017 weer politieke economie te worden. Een wetenschap die niet alleen gaat over de vraag of beleid werkt, maar ook voor wie het werkt. Alleen zo kunnen we de verwarring het hoofd bieden.” Dit schrijft Dirk Bezemer in zijn januaricolumn in De Groene. De Groningse econoom ontpopt zich steeds meer als een scherp commentator met oog voor de noden van de economische achterblijvers en cultureel ontheemden.

“In een realistische, politieke economie is verdeling net zo belangrijk als efficiëntie", aldus Bezemer. "In zo’n analyse wordt erkend dat de maatschappij uit groepen, niet slechts uit individuen bestaat. Dat groepen met ideologieën leven, dat ze sociale context en groepsidentiteit bieden, en dat het verlies daarvan echt iets kost. We ervaren dat nu, maar hebben er geen discours voor. Groepsbelang bestaat. Wat goed was voor banken was niet per se goed voor andere bedrijven, of voor ‘de’ economie – want die bestaat niet, er zijn slechts groepen binnen de economie. We weten het nu, maar wanneer gaan we vragen rond identiteit en verdeling serieus nemen?”

Keynes maakte ooit een onderscheid tussen finan-cieel en industrieel kapitalisme. Vreemd dat je daar niets over hoort in Den Haag, vindt Bezemer. “Wanneer denken we niet meer over de BV Nederland maar over Nederlanders?”

Reactie toevoegen

 
Editie
Meer over
DNB: "Kansen maar ook risico's voor verzekeraars"

DNB: "Kansen maar ook risico's voor verzekeraars"

"De markt voor verzekeringsproducten wordt steeds Europeser. Nieuwe technologieën worden ontwikkeld. En ons klimaat warmt verder op. Deze drie evoluties bieden...

Risico’s voor financiële stabiliteit nemen toe door snel gestegen rentes

Risico’s voor financiële stabiliteit nemen toe door snel gestegen rentes

De financiële sector in Nederland moet rekening houden met toenemende rente- en kredietrisico’s bij financiële instellingen. Ook is sprake van lagere...

DNB: Else Bos treedt terug

DNB: Else Bos treedt terug

Begin 2024 treedt Else Bos terug als lid van de directie en voorzitter Toezicht van DNB. Bos werkt sinds 2018 bij DNB als lid van de directie en voorzitter Toezicht...

AFM en DNB tegen extra leenruimte alleenstaanden

AFM en DNB tegen extra leenruimte alleenstaanden

AFM en DNB zijn tegen extra leenruimte voor alleenstaanden, zoals voorgesteld in de Wijzigingsregeling hypothecair krediet 2024. In hun reactie op de internetconsultatie...

DNB stemt in met overdracht pensioenportefeuille OG naar Zwitserleven

DNB stemt in met overdracht pensioenportefeuille OG naar Zwitserleven

DNB heeft ermee ingestemd dat Onderlinge ́s-Gravenhage (OG) de 2e pijler pensioenportefeuille overdraagt aan Zwitserleven, onderdeel van Athora Netherlands. De...

Verzekeraars moeten van DNB surfen op rente- en inflatiegolven

Verzekeraars moeten van DNB surfen op rente- en inflatiegolven

“De hogere inflatie en rente zorgen voor flink wat schuimkoppen, die van u de nodige navigatiekunst vergen.” Aldus DNB-president Klaas Knot op de Verzekeringsdag...

Toezichthouders lanceren platform pensioentransitie

Toezichthouders lanceren platform pensioentransitie

DNB en de AFM hebben samen met de sector een platform voor de pensioentransitie ingericht. Het doel van dit platform is het tijdig signaleren en bespreken van sectorbrede...

Stijging ECB-rente werkt sterker door in hypotheek- dan in spaarrente

Stijging ECB-rente werkt sterker door in hypotheek- dan in spaarrente

Terwijl de rente op hypotheken na de renteverhogingen door de ECB sterk is gestegen, is de rente op spaarrekeningen nog maar beperkt gestegen. Dat banken een renteverhoging...

Huizen voor starters iets beter betaalbaar vanaf najaar

Huizen voor starters iets beter betaalbaar vanaf najaar

Huizen worden voor starters op de woningmarkt vanaf dit najaar iets beter betaalbaar. De huizenprijzen dalen, maar door de gestegen hypotheekrente zijn starters...

Meer banken zien daling in vraag naar hypotheekleningen

Meer banken zien daling in vraag naar hypotheekleningen

Voor het derde kwartaal op rij rapporteert een toenemend aantal banken een daling in de vraag naar hypotheekleningen. Dat blijkt uit de meest recente editie van...