Samen kom je verder
Onder de titel ‘kick-offf vond de eerste netwerkbijeenkomst plaats van Financieel Fit Fryslân (FFF), een platform van tal van organisaties met als doel om financiële gezondheid te bewerkstelligen voor alle Friese inwoners. Dit onder het motto: ‘Alleen ga je snel, samen kom je verder!’
Ruim zestig ervaringsdeskundigen, experts en projectleiders kwamen in de Kanselarij in Leeuwarden bijeen met als doel om beter te kunnen samenwerken om armoede te voorkomen én te bestrijden in Friesland. Doel is – vanuit de Friese gedachte mienskip – het bieden van financiële gezondheid voor alle inwoners van Friesland. Spreker was tijdens deze eerste bijeenkomst was Annette Nobuntu Mul (oprichter van de Ubuntu Society), die werd geïnterviewd door Willem Vreeswijk (hoofdredacteur VVP en oprichter van de stichting New Financial Forum).
Friesland kent al langer de Friese Preventieaanpak. Hier werken achttien Friese gemeenten, de GGD, De Friesland en diverse (kennis)organisaties samen op het gebied van gezondheidsbevordering. En Financieel Fit Fryslân is de bovenlokale netwerkstructuur binnen de Friese Preventieaanpak met als missie: bestaanszekerheid voor iedere Friese inwoner. Daarbij wordt preventie breed gezien ‘van voorkomen dat’ tot ‘voorkomen van erger’. Dat is noodzakelijker dan ooit. In Friesland moeten ruim 33.000 inwoners rond zien te komen van een inkomen onder de armoedegrens, een aantal dat alleen maar groeit. Het platform Financieel Fit Fryslân wil de samenwerking tussen alle partners bevorderen, juist omdat er wel vaak veel kennis en expertise is maar deze lang niet overal worden gedeeld en beschikbaar zijn. Dit platform deelt elkaars kennis en kunde over wat werkt in het creëren van bestaanszekerheid voor alle Friezen.
Opdracht van Financieel Fit Fryslân was om binnen een kort tijdsbestek een netwerkstructuur rondom bestaanszekerheid op te zetten en te versterken. Vanuit dit platform worden activiteiten rondom bestaanszekerheid bij elkaar gebracht. Denk bijvoorbeeld aan: geldzorgen signaleren bij werkgevers (uitgevoerd door Moedige Dialoog Nederland) en geldzorgen signaleren bij jongeren in het voortgezet onderwijs en op het MBO, HBO en universiteit (uitgevoerd door studenten).
Bijzonder was de aanwezigheid van Douwe Hoogland, lid van de Gedeputeerde Staten van Friesland, die in een interview met Willem Vreeswijk liet weten dit netwerk te steunen, ook al heeft de provincie geen wettelijke taak als het gaat om armoedebestrijding.
Mienskip en ubuntu
De Friese gedachte mienskip heeft veel gemeen met het Zuid-Afrikaanse Ubuntu, een filosofie die krachtig getypeerd kan worden als: ‘ik ben omdat wij zijn, wij zijn omdat de aarde is’. Annette Nobuntu Mul, die samenwoont met Jan Terlouw, zet zich al jaren in voor meer medemenselijkheid. Dit doet ze als opleider, vertrouwenspersoon integriteit, supervisor, auteur en spreker. Zij is diep geraakt door het eeuwenoude Zuid-Afrikaanse gedachtengoed Ubuntu, dat de basis vormde van het succesvolle werk van de Zuid-Afrikaanse Waarheids- en Verzoeningscommissie na het afschaffen van de apartheid. Zij is oprichter van de Ubuntu Society en voorzitter van Stichting Ubuntu Nederland. Ieder jaar op 18 juli – de geboortedag van Nelson Mandela – organiseert zij samen met het Herman van Veen Arts center de Mandeladag. Ook geeft zij op deze dag een boek uit. Zij vraagt dan 67 bijzonder gewone mensen uit Nederland om vanuit Ubuntu een ander mens met een anekdote in het zonnetje te zetten. Het getal 67 is niet willekeurig gekozen. Mandela wijdde namelijk 67 jaar van zijn leven aan de mensenrechten wereldwijd. In 2018 verscheen haar indrukwekkende boek Opsoek naar Ubuntu , waarvan dit jaar de vierde druk is verschenen.
Tijdens de bijeenkomst in Friesland vertelde ze hoe diep ze is geraakt door de filosofie van Ubuntu en de vergevingsrituelen die hieruit voortvloeien. Zo sprak ze bijvoorbeeld in 2010 met Ntobeko Peni en Easy Nofemela, twee van de vier moordenaars van de in 1993 vermoordde Amerikaanse studente Amy Biehl. Een gesprek dat haar enorm heeft verward. “Je staat dan oog in oog met twee moordenaars, geeft ze een hand en gaat met ze in gesprek. Enorm confronterend.”
Amy Biehl was een anti-apartheidsactiviste, die geloofde in gelijke kansen en rechten voor iedereen. Zij belandde op het verkeerde moment op een verkeerde plek en werd door een woedende zwarte menigte belaagd en vermoord. Haar ouders Peter en Linda vergaven de moordenaars en richtten in een township – volledig in lijn met het gedachtegoed van hun dochter – de Amy Foundation op. Ze vroegen de moordenaars hun verhaal te vertellen en boden hen aan te komen werken voor de stichting. Twee van hen namen het aanbod aan. Ze helpen nu al jaren met de opvang van dakloze jongeren en bij het ontwikkelen van hun talenten. Door vergeving en verzoening – de essentie van Ubuntu – hebben zij ertoe bijgedragen dat duizenden jongeren in staat zijn gesteld een eigen toekomst op te bouwen.
“Het gesprek met deze twee moordenaars was cruciaal in mijn leven. Het confronteerde me met mijn eigen overtuigingen, opvattingen en angsten en liet me zien hoe een proces van vergeving en verzoening zoveel meer oplevert dan alleen het pad van schuld, straf en verwijdering. Uiteraard is het goed om een gemeenschap te beschermen tegen iemand die kwaad heeft berokkend, maar als er berouw is, helpen vergeving en verzoening diezelfde gemeenschap juist weer verder. Dat hebben de ouders van Amy laten zien. Het is, zoals ook Desmond Tutu zei, een absoluut schoolvoorbeeld van Ubuntu.”
Na afloop ontspon zich een levendige discussie hoe het gedachtegoed van Ubuntu in de Nederlandse samenleving kan worden verankerd. Het Friese mienskip sluit hier goed bij aan. De term ‘mienskip’ komt voort uit tijden waarin de strijd tegen het water mensen ertoe aanzette de krachten te bundelen en talenten te delen om gezamenlijk terpen en dijken te bouwen. Bestaanszekerheid is in deze tijd een groeiend probleem voor steeds meer mensen. Ook hier zullen we de krachten moeten bundelen om erger te voorkomen en om iedereen ook weer financieel gezond te maken. Daar heb je elkaar bij nodig en dat is ook de drijfveer van Financieel Fit Fryslân.
Nynke Andringa is als zelfstandige werkzaam in het sociaal domein. Zij kreeg de opdracht voor de opzet van een bovenlokaal netwerkstructuur rondom bestaanszekerheid met als titel: Financieel Fit Fryslân.
Reactie toevoegen
Meer over
Jan Terlouw: "Natuuruitbuiting staat gelijk aan zelfvernietiging"
"Blijkbaar zijn er nog meer rampen nodig om de mensheid wakker te schudden. Helaas gaan deze rampen altijd ten koste van mensen die toch al het armst zijn en die...