Waarden maken het bedrijf ons bedrijf

Jack Vos 2018

De assurantiebranche lijkt zich op dit moment op te splitsen in grote bedrijven die vanuit schaalvergroting inzetten op efficiencyvoordelen en in kleinere bedrijven die veelal vanuit een lokale of nichemarkt inzetten op persoonlijke aandacht. Met name door oprechte persoonlijke aandacht kan ook het kleinere intermediair zich blijvend onderscheiden.

Persoonlijke aandacht wordt namelijk in deze tijd van digitalisering en robotisering steeds schaarser, maar helaas door stijgende loonkosten ook steeds duurder. Hoe zorg je er dan voor dat medewerkers gemotiveerd zijn om net dat extra stapje te zetten? Onderzoek toont aan dat medewerkers zich niet -of enkel kortstondig - laten motiveren door bonussen, hoge salarissen of het opleggen van targets. Hoge beloning leidt al snel tot gemakzucht en tot gewenning. Medewerkers zijn dan misschien wel tevreden, maar daar heb je weinig aan: je hebt namelijk betrokken medewerkers nodig. En bij targets geldt het principe; ‘u vraagt, wij draaien’. Dus vraag je afspraken, dan krijg je afspraken (maar geen omzet). Vraag je omzet, dan krijg je omzet (maar geen rendement). Vraag je rendement, dan krijg je rendement (maar geen tevreden klanten) etc. Neen, een target is eigenlijk alleen effectief voor een F16-piloot.

‘Een target is eigenlijk alleen effectief voor een F16-piloot'

Wat werkt dan wel? Het antwoord is verrassend eenvoudig: je moet maximaal inspelen op de behoeften die medewerkers hebben. Als dat lukt, ontstaat er een match tussen de medewerker en het bedrijf. En hoe meer matches, hoe meer de medewerker zich gaat ‘identificeren’ met het bedrijf. Het bedrijf wordt ‘ons’ bedrijf. Betrokkenheid neemt toe en medewerkers zijn intrinsiek gemotiveerd, omdat ze hun ei kwijt kunnen op hun werk.

Zoveel mensen, zoveel behoeften

Behoeften en mensen zijn echter nogal divers, hoe breng je daar structuur in aan? Abraham Maslow, een beroemde psycholoog uit de vorige eeuw, introduceerde de behoeftepiramide. Volgens zijn theorie zit er een zekere hiërarchie in behoeften die mensen hebben. In het kort zijn het de volgende niveaus:

  • Fysiologische behoeften voor lichamelijk evenwicht, zoals slaap, eten, drinken, seks, maar ook sport en comfort.
  • Sociale behoeften in een georganiseerde kleine of grote groep, (gezin, buurt of het bedrijf) zoals vriendschap, liefde en relaties.
  • Behoefte aan waardering en erkenning, die het aanzien in groepsverband verhogen zoals status, trots en zelfrespect.
  • Behoefte aan zelfrealisatie om de persoonlijkheid te ontwikkelen zoals creativiteit, ethiek, jezelf kunnen zijn en dienstbaarheid. De sociale kring is daarvoor de basis.

Voor de meeste professionals geldt dat de behoeften op niveau 1, 2 en 3 (de basic needs) in meer of mindere mate wel zijn ingevuld. De meeste potentie zit derhalve bij zelfrealisatie (de growth needs). Als basic needs worden ingevuld, zijn mensen vrolijk en tevreden. Als growth needs worden ingevuld, ervaren ze langdurig geluk en voldoening. Stel je hebt een bedrijf met 100 medewerkers, moet je dan met alle mensen in gesprek om hun behoeften te inventariseren? Dat is erg tijdrovend. Het is ook ingewikkeld, want de meeste behoeften zijn namelijk slechts latent aanwezig. Mensen hebben ze wel, maar ze zijn zich daar nog niet bewust van. Dat maakt het erg lastig om te achterhalen wat iemand echt wil. En wat geef je vervolgens prioriteit, je kunt immers niet iedereen maximaal tevreden stellen.

High trust, low tolerance

Daarom heeft Richard Barrett, de oprichter van de ValuesCentre.com, het model van Maslow doorontwikkeld. Volgens zijn methode kun je mensen beter vragen wat hun waarden zijn. Waarden zoals eerlijkheid, continue leren, kwaliteit, gezondheid, vertrouwen, compassie etc. Want ken je iemands waarden, dan weet je wat iemand belangrijk vindt en daar heeft hij/zij dus behoefte aan. Waarden zijn de intrinsieke drivers voor onze ambities en aspiraties, alle gedrag is daarom waarden gedreven. Waarden zijn bovendien universeel en kunnen eenvoudig mensen met elkaar verbinden. Voor West-Europa hanteert de ValuesCentre een set van ca. tachtig waarden. Vindt iedereen in een bedrijf bijvoorbeeld kwaliteit belangrijk, dan wordt het erg lastig mensen met elkaar te verbinden (lees motiveren) met een strategie die uitgaat van kwantiteit. Men zegt dan: ‘dat past niet in onze bedrijfscultuur!’. Of een bekende quote luidt: ‘Culture eats strategy for breakfast’. Je zou kunnen zeggen dat bedrijfscultuur het totaal van de door de medewerkers gepercipieerde waarden is.

Hoe pas je dit nu toe in een bedrijf? Je kunt een waardenmeting uit laten voeren volgens de methode van de ValuesCentre. Alle medewerkers vullen online 3 vragen in: kies uit de lijst van 80 waarden 10 waarden die je persoonlijk belangrijk vindt; kies uit de lijst 10 waarden die passen bij de huidige bedrijfscultuur; kies uit de lijst 10 waarden die gewenst zijn om het bedrijf; beter te laten functioneren. Het resultaat is een top 10 van meest gekozen waarden. Door middel van een dialoog kan daaruit worden bepaald welke waarden voor het bedrijf de belangrijkste sleutel van succes zijn, nu en in de toekomst. Zo ontstaat er consensus over wat echt belangrijk is. Deze (kern-)waarden moeten de leidende principes binnen het bedrijf zijn en vormen de leidraad bij het nemen van alle beslissingen. Dit voorkomt onduidelijkheid en onvrede. Vervolgens moeten medewerkers het vertrouwen en de vrijheid krijgen om gedrag te vertonen dat bijdraagt aan het uitbouwen van de kernwaarden. Het moet ook duidelijk zijn wat de consequenties zijn als ze gedrag vertonen, waarmee de kernwaarden worden uitgehold. Dit is het principe van ‘high trust, low tolerance’. Een kernwaarde, zoals bijvoorbeeld eerlijkheid, zal vroeg of laat getest worden; ‘ach dit moet toch kunnen, zo’n leugentje om bestwil?’ Maar dan moet snel en duidelijk worden ingegrepen. Doe je dat niet, dan draait het principe om in ‘low trust, high tolerance’. Het vertrouwen daalt.

Met het in beeld brengen van de persoonlijke waarden van de medewerkers in relatie tot de bedrijfswaarden wordt duidelijk waar de matches zitten en nog gemaakt kunnen worden. Dit heeft een belangrijk voordeel. Vindt iemand kwaliteit persoonlijk belangrijk en is dat ook in het bedrijf een gewenste waarde, dan hoef je die persoon namelijk niet te motiveren om aan de slag te gaan met kwaliteit in het bedrijf. Hij is daarvoor al intrinsiek gemotiveerd. Door blijvend te focussen op de kernwaarden, ontstaat er steeds meer eenheid in waarden en gedrag in het bedrijf. Dit leidt tot resultaat en de betrouwbaarheid neemt toe.

Conceptie

Als er na de waardenmeting in het bedrijf consensus is over de kernwaarden, helpt het enorm als de kernwaarden worden omgezet in een aansprekend ‘concept’. Zo heeft de Efteling hun kernwaarden omgezet in het concept ‘verwondering’. Coca-Cola heeft het over ‘bringing happiness’ en Coolblue over ‘alles voor een glimlach’. Bij conceptie wordt er iets geboren, de kernwaarde wordt van papier gehaald en tot leven gebracht. Helaas is er in veel bedrijven slechts sprake van anti-conceptie.

Een concept betekent tevens dat iets niet in beton is gegoten. Medewerkers genieten het vertrouwen en hebben de vrijheid dit op een eigen manier in te vullen, afhankelijk van de klant en/of de situatie. Zo zijn er ook minder regels nodig. Gezond boerenverstand volstaat. Natuurlijk is het erg moeilijk om van een kernwaarde naar een goed concept te komen. Dit is een creatief proces, waarbij hulp van buitenaf meestal welkom is. Als het concept goed doordacht is en aanslaat, kan het uitgroeien tot een onderscheidend verhaal ten opzichte van concurrenten. Medewerkers voelen dat het verhaal echt is en zijn er trots op. De kernwaarde komt uit hun ‘kern’ en is ‘waar’. Klanten ervaren dit ook, ze zien het terug in gedrag van de medewerkers. Identiteit en imago komen samen, het zijn twee kanten van dezelfde medaille. Omdat het verhaal authentiek is, wordt het steeds sterker, het trekt medewerkers (en klanten) aan die er in geloven. Van medewerkers (en klanten) die er niet in geloven, zul je echter afscheid moeten nemen. Ook dit schept overigens weer duidelijkheid.

Hoe je medewerkers demotiveert

Het antwoord laat zich raden. Door voorbij te gaan aan de behoeften van medewerkers en geen aandacht te geven aan wat ze echt belangrijk vinden. Of nog erger; door de waarden van medewerkers met voeten te treden, vaak veroorzaakt door ego-gedrag zoals arrogantie, zelfrechtvaardiging en oordelen of door gebrek aan empathie of zelfreflectie. Dat is funest voor het vertrouwen en relaties waar vertrouwen ontbreekt, zijn nu eenmaal gedoemd te mislukken.

VVP ONDERNEMERSPANEL

Het VVP Ondernemerspanel bestaat uit zes topondernemers die gespecialiseerd zijn in HR en personeelsbeleid, financieel beleid en overnames, verzekerings-en aansprakelijkheidsrecht en intermediaire distributie, inkoop en positionering, interne organisatie en compliance en organisatieverandering. U kunt hen een vraag stellen via vvponline.nl/ondernemerspanel. Wilt u zelf als ondernemend specialist lid worden van het VVP Ondernemerspanel? Stuur dan een e-mail naar: m.neyt@vakbladen.com.

 

 

Reactie toevoegen

 

Reacties

T. van der Zee - Verzekeringskantoor, een intermediair 24 augustus 2018

Niet alles valt te classificeren; soms is het gewoon 'een gevoel'. Een gevoel dat je wordt geaccepteerd zoals je bent. Een gevoel dat men je een luisterend oor biedt. En dat je je kwaliteiten kunt toepassen. Dat geeft een goed gevoel en daardoor zit je lekker in je vel en zet je net dat streepje extra. Dat is mijns inziens de formule. En ik spreek uit ervaring.

Editie
Meer over
Veel groeikansen voor tussenpersonen

Veel groeikansen voor tussenpersonen

(Edwin Bosma, BHB Dullemond en lid VVP Ondernemerspanel, in VVP 6-2023) Kleinere kantoren zijn flexibeler en beter in staat in te spelen op de wensen en behoeften...

Het jaar van de (actieve) provisietransparantie

Het jaar van de (actieve) provisietransparantie

(Robin van Beem, Polis Advocaten en lid van het VVP Ondernemerspanel, in VVP 6-2023) Op juridisch gebied zal 2024 naar het zich laat aanzien het jaar van de (actieve)...

Van links naar rechts…

Van links naar rechts…

(Ewald Bary, B-Inc en lid VVP Ondernemerspanel, in VVP 6-2023) Het zijn onzekere tijden. Neem als adviseur jouw rol als baken van kennis en overzicht en communiceer...

Jack Vos: drie belangrijke dilemma's voor financieel adviseurs

Jack Vos: drie belangrijke dilemma's voor financieel adviseurs

"Door een tsunami aan ontwikkelingen komt de verzekeringsbranche voor belangrijke dilemma’s te staan waarover verzekeraars, maar ook adviseurs, tegelijkertijd...

Meer dan een stochastische papega-ai

Meer dan een stochastische papega-ai

(Jack Vos, Onesurance, in VVP 4, 2023) De opmars van Artificial Intelligence (AI) lijkt middels de ChatGPT hype ook de verzekeringssector bereikt te hebben en...

Finale VVP Advies Award 2023 in beeld

Finale VVP Advies Award 2023 in beeld

Bekijk de beeldimpressie van Jeffrey Korte van de zinderende finale van de VVP Advies Award 2023 in de belevingsstudio’s van First Impression in Tilburg. [object...

Veldhuis Advies wint finale VVP Advies Award 2023

Veldhuis Advies wint finale VVP Advies Award 2023

Veldhuis Advies heeft de finale gewonnen van de VVP Advies Award 2023. De andere finalisten waren ABC Pensioen en Sinior Financieel Advies. De drie finalisten waren...

Kijk en bepaal vanmiddag wie de VVP Advies Award 2023 wint

Kijk en bepaal vanmiddag wie de VVP Advies Award 2023 wint

Kijk vandaag om 16.00 uur naar de live-uitzending van de finale van de Advies Award 2023 en bepaal wie zich het komende jaar het meest klantgerichte advieskantoor...

ABC Pensioen, Sinior en Veldhuis finalisten Advies Award 2023

ABC Pensioen, Sinior en Veldhuis finalisten Advies Award 2023

ABC Pensioen, Sinior Financieel Advies en Veldhuis Advies zijn de finalisten van de VVP Advies Award 2023. “Deze kantoren – die net als de andere drie...

Beslis mee wie woensdag de winnaar wordt van de VVP Advies Award 2023

Beslis mee wie woensdag de winnaar wordt van de VVP Advies Award 2023

Woon op 11 oktober 2023 om 16.00 uur gratis de spectaculaire live-uitzending bij van de finale van de Advies Award 2023 en bepaal wie zich het komende jaar het meest...