Zwalkend woningmarktbeleid maakt adviseren lastig

Starters hebben grote problemen op de woningmarkt. Sociale huurwoningen zijn beperkt voorradig en bovendien afhankelijk van inkomen. Een alternatief in de vrije huursector is nauwelijks te vinden. Daarbij zijn die huren weer zo hoog, dat kopen nu vaak goedkoper is. Maar ook op de koopmarkt hebben starters amper mogelijkheden.
In een woningmarkt met stijgende huizenprijzen is het voor starters al een hele uitdaging om een betaalbare woning te vinden. Vervolgens zijn de leennormen erg streng terwijl starters (nog) niet veel verdienen, ze vaak een flinke studieschuld hebben en een vast contract utopisch lijkt. Als ze dan uiteindelijk op basis van hun inkomen een hypotheek kunnen krijgen, dan gooit de LTV wel weer roet in het eten.
De LTV bedraagt vanaf 2018 honderd procent, waardoor starters bij het aangaan van een hypotheek de kosten koper met eigen vermogen moeten financieren en dat loopt bij een gemiddelde koopwoning al snel op naar 10.000 euro. Dat spaar je niet zomaar bij elkaar.
Toch is de huidige situatie waarschijnlijk nog rooskleurig ten opzichte van wat de toekomst brengt. De hypotheekrente staat historisch laag, als die gaat stijgen dan komen starters helemaal niet meer aan bod. Wij pleiten daarom voor een aantal maatregelen. Bied koopstarters alsnog de mogelijkheid om de kosten koper boven de maximale LTV van 100 procent mee te financieren. Een hypotheek wordt toch annuïtair afgelost, dus die extra kosten zijn ook weer snel afgelost. Hanteer deze regeling desnoods als een soort tijdelijke crisismaatregel tot er meer (betaalbaar) woningaanbod is voor starters.
Het blijft vreemd dat starters geen hypotheek kunnen krijgen, maar wel een veel duurdere huurwoning. Natuurlijk is er een verschil tussen huur en koop, maar maatwerk kan de oplossing zijn. Binnen het Platform Maatwerk is een goede aanzet gegeven voor meer mogelijkheden. Maar een betere positie van de starter op de koopmarkt, is nog steeds afhankelijk van de bereidheid om in de praktijk maatwerk te leveren.
De verplichting tot volledige aflossing zorgt voor hoge maandlasten. Zeker voor starters, die vaak aan het begin van hun carrière staan. Om die maandlasten te verlichten zag in 2013, onder druk van de Kamer, de zogenaamde Blok-hypotheek het licht. Een ingewikkelde hypotheekconstructie, waarbij feitelijk op een kunstmatige manier een mogelijkheid werd gecreëerd om 50 procent aflossingsvrij te houden, waardoor de maandlasten voor starters omlaag zouden gaan.
De Blok-hypotheek is een financieel gedrocht en bestaat daarom in de praktijk ook niet, maar als door middel van een deels aflossingsvrije hypotheek de maandlasten lager uitvallen, is dat een mogelijke oplossing. Zeker nu het maar de vraag is, of volledig aflossen nog verstandig is als daar straks een fiscale straf op komt te staan. In het regeerakkoord is tenslotte afgesproken dat de wet Hillen in dertig jaar wordt afgebouwd. Wel een déjà vu overigens met de hypotheekrenteaftrek. Daarover werd in 2014 afgesproken dat het tarief in stapjes van 0,5 procent zou worden verlaagd tot 38 procent in 2042, maar nu is in het huidig regeerakkoord vastgelegd dat het vanaf 2020 met zevenmijlslaarzen versneld wordt afgebouwd tot 36,9 procent in 2023. Wie zegt dat over vier jaar niet hetzelfde gebeurt met de afbouw van de Wet Hillen?
‘Wat nu een goede oplossing lijkt, kan over een paar jaar zomaar anders zijn’
Het woningmarktbeleid zwalkt en hierdoor wordt adviseren ook lastiger. Een hypotheek sluit je af voor de lange termijn, maar wat nu een goede oplossing lijkt, kan over een paar jaar zomaar anders zijn. Adviseurs hebben tenslotte geen glazen bol.
Het is aan de politiek om te voorkomen dat marktontwikkelingen en te strenge regelgeving leiden tot een fatale cocktail voor de woningmarkt.
Reactie toevoegen
Editie
Schuldenlast studenten loopt sterk uiteen
De opgebouwde studieschulden lopen tussen studenten sterk uiteen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB). Zo heeft één op...
Is een rentevaste periode van tien jaar nog wel zo vanzelfsprekend?
(Blog door Mark de Bruijn, accountmanager DMPM) De keuze van een rentevaste periode is van verschillende factoren afhankelijk en is één van de belangrijkste...
Leennormen in 2025: geen grote wijzigingen
De leennormen voor hypotheekverstrekking blijven vrijwel gelijk aan 2024. De meeste huishoudens kunnen in 2025 wat meer gaan lenen als hun inkomen stijgt. Ook...
"Beste hypotheekvoorwaarden bij ABN Amro, Florius en ING"
De hypotheken van ABN AMRO, Florius en ING halen de hoogste scores in de jaarlijkse benchmark van MoneyView en krijgen daarom vijf sterren voor de voorwaarden. De...
Studielening drukt in 2025 nog zwaarder op maximale hypotheek
In de nieuwe voorgestelde hypotheekregels voor 2025, die overigens nog niet definitief zijn, vindt een verdere verzwaring plaats van de invloed van studieleningen...
VVP 4-2024: leren van Kifid-uitspraken Hypotheken
(Leren van Kifid-uitspraken Hypotheken, Ken je vak! VVP 4-2024) Powered by NVHP Niet voor klachten over diensten als aankoopkoopmakelaar HYPOTHEKEN –...
De complexiteit van hypotheekovergangen
(Jouw Vakbekwaamheid door Lindenhaeghe in Ken je vak!, VVP 4-2024) Met enige regelmaat krijgen wij van adviseurs de vraag: ik heb een hypotheek welke onder het...
"Hypotheekvoorwaarden beter geworden"
De hypotheekvoorwaarden zijn volgens Van Bruggen Adviesgroep de afgelopen jaren over het algemeen beter geworden. De adviesketen: “Dat is enerzijds te danken...
(Uit Katern Hypotheken, VVP 3-2024) Neem verduurzaming hoe dan ook mee in het hypotheekadviesgesprek, proactief. Uit onderzoek van Eigen Huis blijkt dat klanten...
AFM en DNB: stresstesten leennormen schieten tekort
Op dit moment wordt volgens AFM en DNB onvoldoende getest hoe de leennormen bij hypotheken uitpakken in daadwerkelijke stressscenario’s. Het is volgens de...