AFM uit zorgen over leengedrag koopstarters

schuld 2021 hypotheek)

De AFM maakt zich zorgen over het leengedrag van koopstarters, zo blijkt uit de Occasional paper 'Koopstarters op de woningmarkt' van september 2021. "Hypotheekschulden zijn hoog, studieschulden worden regelmatig niet meegewogen en een deel van hen stapelt kredieten", aldus de toezichthouder.

Volgens de AFM lijkt 20 tot 40 procent van de koopstarters een hogere hypotheek te hebben dan strikt genomen verantwoord is volgens de wettelijke norm. Het zou gaan om bedragen tussen de 50.000 en 70.000 euro. "Omdat hypotheekverstrekkers gemotiveerd van de norm mogen afwijken en er bijvoorbeeld uitzonderingen zijn voor het verduurzamen van de woning, betekent dit niet dat in alle gevallen daadwerkelijk sprake is van overkreditering. De studie roept hier wel vragen over op", zegt de AFM.

In 2018 had meer dan twee op de vijf koopstarters een studieschuld. Van deze groep meldde 10 procent zijn studieschuld vermoedelijk niet aan de hypotheekverstrekker. Dat is wel verplicht. Recent consumentenonderzoek wijst erop dat dit probleem inmiddels groter is. Vooral voor koopstarters kunnen de gevolgen groot zijn, omdat zij over het algemeen financieel kwetsbaarder zijn. De AFM gaat met hypotheekverstrekkers in gesprek over een betere naleving van de al bestaande verplichting om studieschulden mee te wegen.

Bijna één op de vijf had in 2018 naast een hypotheek ook een consumptief krediet. Omdat deze groep ook vaker een hoge hypotheek afsloot, nemen zij extra risico’s. Dit probleem lijkt inmiddels kleiner omdat de leennormen voor consumptief krediet in 2020 en 2021 zijn aangescherpt.

De AFM blijft waarschuwen voor stimuleringsregelingen die koopstarters nog meer financieringsruimte geven. Dit drijft de huizenprijzen slechts op als het aanbod gelijk blijft. Daarmee wordt de afstand tot de woningmarkt voor koopstarters alleen maar groter en zullen zij zich steeds dieper in de schulden moeten steken.

Reactie toevoegen

 

Reacties

Albert van der Poll - Van der Poll Financiële Diensten 6 september 2021

Het verruimen van de leennormen leidt alleen tot prijsstijging daar heeft de AFM helemaal gelijk in. Maar dat risico dat zie ik toch echt anders, omdat ik het vergelijk met niet kunnen kopen. De meeste starters willen 100% aflossen, bij deze lage rente is het overgrote deel van de maandelijkse betaling aflossing. Tel de rente over 30 jaar op- dat zijn de echte kosten- en vergelijk dat met de huur. Het geleende geld wat je terugbetaalt, was al niet van jou dat zijn dan ook wel lasten, maar geen kosten. 750 euro niet geíndexeerde huur is over 30 jaar 270.000 en dan heb je niks. Koop een huis van 270.000, dan heb je zeg 90.000 rentelasten gehad, en aan het eind een spaarpot van 270.000. Simpele redenering dat zal, maar het is dan in mijn beleving bijna nooit zo dat een eigen woning een enorm risico vormt. Zelfs bij waardedalingen is er na enkele jaren toch al fors afgelost, en de maandlasten zijn vrijwel altijd lager dan voor een huurwoning. Het onderhoud van de woning kun je makkelijk wegstrepen tegen de jaarlijks huurverhoging. Dan is het jammer als door goedbedoelde overdreven waarschuwingen mensen minder goede lange termijn financiële beslissingen nemen.

Theo van Geel - Geld & Woning oss 3 september 2021

Net een klant die in de aanloopfase zit bij DUO. Hij kan in november kiezen voor aflossing volgens nieuw stelsel (financiele last 0,35% per maand) ipv oud (last 0,65% per maand).Omdat er nog geen definitieve keuze vastligt weigert geldverstrekker uit te gaan van 0,35%. Na aanvullende verklaring vanuit NHG met hangen en wurgen erdoor, Daar werd gaande het traject ook gezegd dat ze situaties kennen waarin de lening niet werd gemeld.

Chris de Bruin - Bureau mr. de Bruin 3 september 2021

Het aantal jongeren dat een bestaande studieschuld verzwijgt bij het aanvragen van een hypotheek, neemt dus toe. Daar kon je natuurlijk op wachten en bezien vanuit die jonge mensen is het nog begrijpelijk ook. Ze willen een start maken op de toch al krappe woningmarkt en worden als eerste het slachtoffer van de sterk opgelopen huizenprijzen. Dit onderwerp is in feite een optelsom van rammelende elementen. Als eerste: waar het door komt, komt het door, maar de overheid had al veel eerder een grondiger woningbouwbeleid moeten opstarten. Dat niet doen levert problemen op en niet alleen voor jongeren. Als tweede: was die verandering van het studiefinancieringssysteem destijds wel zo’n goed plan? Als je jonge mensen de kans wilt geven een goede opleiding te volgen, moet je dan niet als samenleving bereid zijn daarin ook financieel te investeren, wellicht onder wat strengere voorwaarden dan vroeger? Als derde: jonge mensen zijn veelal opgegroeid en opgevoed in een omgeving waarin de makkelijke weg veel eerder wordt genomen dan de wat lastiger weg. Als je gebruik kunt maken van een leenstelsel waarin het geld voor het oprapen ligt, waarom zou je dat dan niet doen? Nou, misschien omdat het wel om een lening gaat die ooit eens terugbetaald zal moeten worden? Is het ook een optie die jonge mensen eens voor te houden dat je ook kunt denken aan een bijbaan en een insteek die iets anders is dan dat vanzelfsprekende maximaal lenen? Of roep ik nu iets dat wel erg haaks staat op de cultuur in de huidige samenleving, waarin het allemaal vooral niet te moeilijk moet zijn? En tot slot: een tijdje geleden kwam de AFM met het voorstel de bestaande studieschulden te registreren bij het BKR. Een verstandig plan als je het mij vraagt, want daarmee is die hele verzwijgingsproblematiek niet meer aan de orde. Maar “nee” zei de minister, want van zo’n registratie kon wel eens een afschrikwekkende werking uitgaan en iedereen moet de kans hebben te studeren. Ging dus niet door. Tot op heden is mij niet duidelijk waar dat afschrikwekkende effect nou precies zit. Wel is mij duidelijk dat dit halfslachtige beleid niet kan gaan werken. Ofwel je wilt bestaande studieschulden inzichtelijk maken voor geldverstrekkers. Dan moet je ze registreren. Ofwel geldverstrekkers hoeven er niet op te letten, omdat er één of ander garantiefonds komt dat eventuele betalingsperikelen opvangt. Een soort studie-NHG zal ik maar zeggen. Intussen zitten we dus wel met een groeiend probleem. De hypotheekadviseur moet daarin een route kiezen. Ik werd nog afgelopen week met deze situatie geconfronteerd. Een vader, die zelf net zijn hypotheek via mij had geregeld, vroeg mijn hulp bij nog een hypotheek, voor zijn zoon met vriendin. De zoon had een studieschuld van tussen de 40 en 50 duizend euro. Maar of ik die buiten beschouwing wilde laten. Nee, dat wilde ik niet. Reden: het verzwijgen van een studieschuld levert strafrechtelijk bezien fraude, dan wel oplichting of valsheid in geschrifte op. Niet de minste misdrijven. De hypotheekadviseur die daaraan meewerkt, wordt medeplichtig aan diezelfde misdrijven. Daarnaast kunnen banken die er ooit achter komen de lening in één keer opvorderen en het geheel kan mij als adviseur ook nog eens de nodige kruisjes achter mijn naam opleveren. Voel ik allemaal niet zoveel voor, dus dan maar geen hypotheek.

Meer over
Convenant 'Ouderen en toekomstbestending wonen'

Convenant 'Ouderen en toekomstbestending wonen'

Partijen uit de hypotheeksector hebben in het bijzijn van minister De Jonge het convenant 'Ouderen en toekomstbestendig wonen' ondertekend. Het convenant sluit aan...

ING: "Maak verhuren deel van woning makkelijker"

ING: "Maak verhuren deel van woning makkelijker"

Steeds meer mensen vinden kamerverhuur een goed idee om de krapte op de woningmarkt tegen te gaan. Ook de bereidheid om een kamer of etage in het eigen huis te verhuren...

Meer transacties bestaande koopwoningen

Meer transacties bestaande koopwoningen

Het Kadaster registreerde in februari 13.810 woningtransacties. Dat is 16,5 procent meer dan een jaar eerder. In de eerste twee maanden zijn 28.262 woningen verkocht,...

Expats: verborgen groep op de koopwoningmarkt

Expats: verborgen groep op de koopwoningmarkt

Expats zijn een verborgen groep op de woningmarkt, stelt De Hypotheekshop. Was het vroeger een kleine groep die tijdelijk in Nederland verbleef, tegenwoordig strijken...

AFM: publicatie over Nxchange is in publiek belang

AFM: publicatie over Nxchange is in publiek belang

De AFM heeft Nxchange een aanwijzing gegeven vanwege het overtreden van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Nxchange schoot...

Starters bereid te verhuizen voor woning van de zaak

Starters bereid te verhuizen voor woning van de zaak

Voor meer dan de helft van de starters zou een bedrijfswoning op dit moment een reden zijn om van werkgever te wisselen. Een derde van hen pleit zelfs voor de bouw...

Groeiende groep oriënteerders neemt genoegen met lager energielabel

Groeiende groep oriënteerders neemt genoegen met lager energielabel

Hoewel 66 procent aangeeft eigenlijk een huis met een hoger energielabel te willen kopen, is dit niet doorslaggevend als zij hiermee hun kansen op een betaalbare...

Vergunningplicht voor sommige aanbieders van groepsverzekeringen buiten de financiële sector

Vergunningplicht voor sommige aanbieders van groepsverzekeringen buiten de financiële sector

Bedrijven die groepsverzekeringen aanbieden aan hun klanten, hebben in bepaalde gevallen per 1 oktober 2025 een vergunning van de AFM nodig. Dat kan onder meer het...

RaboResearch: huizenprijzen stijgen weer snel

RaboResearch: huizenprijzen stijgen weer snel

De huizenprijzen vallen in 2024 naar verwachting van RaboResearch 6,2 procent duurder uit. Daar komt in 2025 nog eens een stijging van 6,3 procent bovenop. Het...

Hypotheekbezitters vaak niet goed op de hoogte van kansen en risico’s

Hypotheekbezitters vaak niet goed op de hoogte van kansen en risico’s

Een aanzienlijk deel van de huiseigenaren verwacht dat verzekeraars de kosten betalen als hun woning schade oploopt door funderingsproblemen of overstroming. Dat...