AFM uit zorgen over leengedrag koopstarters

schuld 2021 hypotheek)

De AFM maakt zich zorgen over het leengedrag van koopstarters, zo blijkt uit de Occasional paper 'Koopstarters op de woningmarkt' van september 2021. "Hypotheekschulden zijn hoog, studieschulden worden regelmatig niet meegewogen en een deel van hen stapelt kredieten", aldus de toezichthouder.

Volgens de AFM lijkt 20 tot 40 procent van de koopstarters een hogere hypotheek te hebben dan strikt genomen verantwoord is volgens de wettelijke norm. Het zou gaan om bedragen tussen de 50.000 en 70.000 euro. "Omdat hypotheekverstrekkers gemotiveerd van de norm mogen afwijken en er bijvoorbeeld uitzonderingen zijn voor het verduurzamen van de woning, betekent dit niet dat in alle gevallen daadwerkelijk sprake is van overkreditering. De studie roept hier wel vragen over op", zegt de AFM.

In 2018 had meer dan twee op de vijf koopstarters een studieschuld. Van deze groep meldde 10 procent zijn studieschuld vermoedelijk niet aan de hypotheekverstrekker. Dat is wel verplicht. Recent consumentenonderzoek wijst erop dat dit probleem inmiddels groter is. Vooral voor koopstarters kunnen de gevolgen groot zijn, omdat zij over het algemeen financieel kwetsbaarder zijn. De AFM gaat met hypotheekverstrekkers in gesprek over een betere naleving van de al bestaande verplichting om studieschulden mee te wegen.

Bijna één op de vijf had in 2018 naast een hypotheek ook een consumptief krediet. Omdat deze groep ook vaker een hoge hypotheek afsloot, nemen zij extra risico’s. Dit probleem lijkt inmiddels kleiner omdat de leennormen voor consumptief krediet in 2020 en 2021 zijn aangescherpt.

De AFM blijft waarschuwen voor stimuleringsregelingen die koopstarters nog meer financieringsruimte geven. Dit drijft de huizenprijzen slechts op als het aanbod gelijk blijft. Daarmee wordt de afstand tot de woningmarkt voor koopstarters alleen maar groter en zullen zij zich steeds dieper in de schulden moeten steken.

Reactie toevoegen

 

Reacties

Albert van der Poll - Van der Poll Financiële Diensten 6 september 2021

Het verruimen van de leennormen leidt alleen tot prijsstijging daar heeft de AFM helemaal gelijk in. Maar dat risico dat zie ik toch echt anders, omdat ik het vergelijk met niet kunnen kopen. De meeste starters willen 100% aflossen, bij deze lage rente is het overgrote deel van de maandelijkse betaling aflossing. Tel de rente over 30 jaar op- dat zijn de echte kosten- en vergelijk dat met de huur. Het geleende geld wat je terugbetaalt, was al niet van jou dat zijn dan ook wel lasten, maar geen kosten. 750 euro niet geíndexeerde huur is over 30 jaar 270.000 en dan heb je niks. Koop een huis van 270.000, dan heb je zeg 90.000 rentelasten gehad, en aan het eind een spaarpot van 270.000. Simpele redenering dat zal, maar het is dan in mijn beleving bijna nooit zo dat een eigen woning een enorm risico vormt. Zelfs bij waardedalingen is er na enkele jaren toch al fors afgelost, en de maandlasten zijn vrijwel altijd lager dan voor een huurwoning. Het onderhoud van de woning kun je makkelijk wegstrepen tegen de jaarlijks huurverhoging. Dan is het jammer als door goedbedoelde overdreven waarschuwingen mensen minder goede lange termijn financiële beslissingen nemen.

Theo van Geel - Geld & Woning oss 3 september 2021

Net een klant die in de aanloopfase zit bij DUO. Hij kan in november kiezen voor aflossing volgens nieuw stelsel (financiele last 0,35% per maand) ipv oud (last 0,65% per maand).Omdat er nog geen definitieve keuze vastligt weigert geldverstrekker uit te gaan van 0,35%. Na aanvullende verklaring vanuit NHG met hangen en wurgen erdoor, Daar werd gaande het traject ook gezegd dat ze situaties kennen waarin de lening niet werd gemeld.

Chris de Bruin - Bureau mr. de Bruin 3 september 2021

Het aantal jongeren dat een bestaande studieschuld verzwijgt bij het aanvragen van een hypotheek, neemt dus toe. Daar kon je natuurlijk op wachten en bezien vanuit die jonge mensen is het nog begrijpelijk ook. Ze willen een start maken op de toch al krappe woningmarkt en worden als eerste het slachtoffer van de sterk opgelopen huizenprijzen. Dit onderwerp is in feite een optelsom van rammelende elementen. Als eerste: waar het door komt, komt het door, maar de overheid had al veel eerder een grondiger woningbouwbeleid moeten opstarten. Dat niet doen levert problemen op en niet alleen voor jongeren. Als tweede: was die verandering van het studiefinancieringssysteem destijds wel zo’n goed plan? Als je jonge mensen de kans wilt geven een goede opleiding te volgen, moet je dan niet als samenleving bereid zijn daarin ook financieel te investeren, wellicht onder wat strengere voorwaarden dan vroeger? Als derde: jonge mensen zijn veelal opgegroeid en opgevoed in een omgeving waarin de makkelijke weg veel eerder wordt genomen dan de wat lastiger weg. Als je gebruik kunt maken van een leenstelsel waarin het geld voor het oprapen ligt, waarom zou je dat dan niet doen? Nou, misschien omdat het wel om een lening gaat die ooit eens terugbetaald zal moeten worden? Is het ook een optie die jonge mensen eens voor te houden dat je ook kunt denken aan een bijbaan en een insteek die iets anders is dan dat vanzelfsprekende maximaal lenen? Of roep ik nu iets dat wel erg haaks staat op de cultuur in de huidige samenleving, waarin het allemaal vooral niet te moeilijk moet zijn? En tot slot: een tijdje geleden kwam de AFM met het voorstel de bestaande studieschulden te registreren bij het BKR. Een verstandig plan als je het mij vraagt, want daarmee is die hele verzwijgingsproblematiek niet meer aan de orde. Maar “nee” zei de minister, want van zo’n registratie kon wel eens een afschrikwekkende werking uitgaan en iedereen moet de kans hebben te studeren. Ging dus niet door. Tot op heden is mij niet duidelijk waar dat afschrikwekkende effect nou precies zit. Wel is mij duidelijk dat dit halfslachtige beleid niet kan gaan werken. Ofwel je wilt bestaande studieschulden inzichtelijk maken voor geldverstrekkers. Dan moet je ze registreren. Ofwel geldverstrekkers hoeven er niet op te letten, omdat er één of ander garantiefonds komt dat eventuele betalingsperikelen opvangt. Een soort studie-NHG zal ik maar zeggen. Intussen zitten we dus wel met een groeiend probleem. De hypotheekadviseur moet daarin een route kiezen. Ik werd nog afgelopen week met deze situatie geconfronteerd. Een vader, die zelf net zijn hypotheek via mij had geregeld, vroeg mijn hulp bij nog een hypotheek, voor zijn zoon met vriendin. De zoon had een studieschuld van tussen de 40 en 50 duizend euro. Maar of ik die buiten beschouwing wilde laten. Nee, dat wilde ik niet. Reden: het verzwijgen van een studieschuld levert strafrechtelijk bezien fraude, dan wel oplichting of valsheid in geschrifte op. Niet de minste misdrijven. De hypotheekadviseur die daaraan meewerkt, wordt medeplichtig aan diezelfde misdrijven. Daarnaast kunnen banken die er ooit achter komen de lening in één keer opvorderen en het geheel kan mij als adviseur ook nog eens de nodige kruisjes achter mijn naam opleveren. Voel ik allemaal niet zoveel voor, dus dan maar geen hypotheek.

Meer over
AFM-boete voor Pensioenfonds Detailhandel

AFM-boete voor Pensioenfonds Detailhandel

De AFM heeft een bestuurlijke boete van 136.000 euro opgelegd aan de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel (Pensioenfonds Detailhandel). Dit omdat...

Kredietaanbieders moeten alert zijn op fouten in geautomatiseerde acceptatieprocessen

Kredietaanbieders moeten alert zijn op fouten in geautomatiseerde acceptatieprocessen

De AFM roept kredietaanbieders op om alert te zijn op fouten in geautomatiseerde kredietacceptatieprocessen. De verplichte kredietwaardigheidstoets voor consumenten...

"Financiële dienst steeds kleinere schakel in het algehele koopproces"

"Financiële dienst steeds kleinere schakel in het algehele koopproces"

"Niet de traditionele bank of verzekeraar heeft straks het primaire contact met de klant, maar de partij die uit de data de beste inzichten weet te peuren over wat...

VVP-poll: 'AFM moet harder optreden tegen advieskantoren die regels overtreden'

VVP-poll: 'AFM moet harder optreden tegen advieskantoren die regels overtreden'

Er werd afgelopen week volop gestemd op de stelling 'Actieve provisietransparantie dwingt adviseurs te laten zien wat ze waard zijn'. Een meerderheid van 65 procent...

AFM: "Aandacht voor integere en beheerste bedrijfsvoering noodzakelijk"

AFM: "Aandacht voor integere en beheerste bedrijfsvoering noodzakelijk"

Een deel van de financieel dienstverleners voldoet niet aan de minimale vergunningseisen. Dit gaat ten koste van de beheerste en integere bedrijfsvoering en kan...

Paul Schuiling: adviseren is informeren

Paul Schuiling: adviseren is informeren

"Hoewel de toezichthouder geen wettelijke bevoegdheden heeft in de beheerfase, betekent dit niet dat 'informeren' niet zorgvuldig en vakbekwaam moet plaatsvinden",...

HypotheekVisie: wees realistisch over nieuwbouw

HypotheekVisie: wees realistisch over nieuwbouw

“Neem het partijprogramma van CDA, GroenLinks/PvdA en VVD bijvoorbeeld. Daarin staat dat er per jaar 100.000 bijgebouwd gaan worden. In 2022 rapporteerde het...

Rechter verlaagt AFM-boetes voor bestuurders failliete Finles

Rechter verlaagt AFM-boetes voor bestuurders failliete Finles

De AFM heeft op 10 september 2019 boetes opgelegd aan de bestuurders van beleggingsfonds Finles wegens nalatige bedrijfsvoering. De boetes zijn onherroepelijk...

AFM: "Klimaatrisico's inprijzen op woningmarkt"

AFM: "Klimaatrisico's inprijzen op woningmarkt"

Om de schadelijke effecten voor potentiële woningkopers- en eigenaren te mitigeren en deze risico’s effectief in te prijzen, verdient het volgens de AFM...

AFM Trendzicht 2024: onzekerheid op de financiële markten blijft

AFM Trendzicht 2024: onzekerheid op de financiële markten blijft

Terugvallende economische groei, verregaande digitalisering, het achterlopen van de duurzaamheidstransitie, introductie van veel nieuwe, Europese wet- en regelgeving...