AFM uit zorgen over leengedrag koopstarters

schuld 2021 hypotheek)

De AFM maakt zich zorgen over het leengedrag van koopstarters, zo blijkt uit de Occasional paper 'Koopstarters op de woningmarkt' van september 2021. "Hypotheekschulden zijn hoog, studieschulden worden regelmatig niet meegewogen en een deel van hen stapelt kredieten", aldus de toezichthouder.

Volgens de AFM lijkt 20 tot 40 procent van de koopstarters een hogere hypotheek te hebben dan strikt genomen verantwoord is volgens de wettelijke norm. Het zou gaan om bedragen tussen de 50.000 en 70.000 euro. "Omdat hypotheekverstrekkers gemotiveerd van de norm mogen afwijken en er bijvoorbeeld uitzonderingen zijn voor het verduurzamen van de woning, betekent dit niet dat in alle gevallen daadwerkelijk sprake is van overkreditering. De studie roept hier wel vragen over op", zegt de AFM.

In 2018 had meer dan twee op de vijf koopstarters een studieschuld. Van deze groep meldde 10 procent zijn studieschuld vermoedelijk niet aan de hypotheekverstrekker. Dat is wel verplicht. Recent consumentenonderzoek wijst erop dat dit probleem inmiddels groter is. Vooral voor koopstarters kunnen de gevolgen groot zijn, omdat zij over het algemeen financieel kwetsbaarder zijn. De AFM gaat met hypotheekverstrekkers in gesprek over een betere naleving van de al bestaande verplichting om studieschulden mee te wegen.

Bijna één op de vijf had in 2018 naast een hypotheek ook een consumptief krediet. Omdat deze groep ook vaker een hoge hypotheek afsloot, nemen zij extra risico’s. Dit probleem lijkt inmiddels kleiner omdat de leennormen voor consumptief krediet in 2020 en 2021 zijn aangescherpt.

De AFM blijft waarschuwen voor stimuleringsregelingen die koopstarters nog meer financieringsruimte geven. Dit drijft de huizenprijzen slechts op als het aanbod gelijk blijft. Daarmee wordt de afstand tot de woningmarkt voor koopstarters alleen maar groter en zullen zij zich steeds dieper in de schulden moeten steken.

Reactie toevoegen

 

Reacties

Albert van der Poll - Van der Poll Financiële Diensten 6 september 2021

Het verruimen van de leennormen leidt alleen tot prijsstijging daar heeft de AFM helemaal gelijk in. Maar dat risico dat zie ik toch echt anders, omdat ik het vergelijk met niet kunnen kopen. De meeste starters willen 100% aflossen, bij deze lage rente is het overgrote deel van de maandelijkse betaling aflossing. Tel de rente over 30 jaar op- dat zijn de echte kosten- en vergelijk dat met de huur. Het geleende geld wat je terugbetaalt, was al niet van jou dat zijn dan ook wel lasten, maar geen kosten. 750 euro niet geíndexeerde huur is over 30 jaar 270.000 en dan heb je niks. Koop een huis van 270.000, dan heb je zeg 90.000 rentelasten gehad, en aan het eind een spaarpot van 270.000. Simpele redenering dat zal, maar het is dan in mijn beleving bijna nooit zo dat een eigen woning een enorm risico vormt. Zelfs bij waardedalingen is er na enkele jaren toch al fors afgelost, en de maandlasten zijn vrijwel altijd lager dan voor een huurwoning. Het onderhoud van de woning kun je makkelijk wegstrepen tegen de jaarlijks huurverhoging. Dan is het jammer als door goedbedoelde overdreven waarschuwingen mensen minder goede lange termijn financiële beslissingen nemen.

Theo van Geel - Geld & Woning oss 3 september 2021

Net een klant die in de aanloopfase zit bij DUO. Hij kan in november kiezen voor aflossing volgens nieuw stelsel (financiele last 0,35% per maand) ipv oud (last 0,65% per maand).Omdat er nog geen definitieve keuze vastligt weigert geldverstrekker uit te gaan van 0,35%. Na aanvullende verklaring vanuit NHG met hangen en wurgen erdoor, Daar werd gaande het traject ook gezegd dat ze situaties kennen waarin de lening niet werd gemeld.

Chris de Bruin - Bureau mr. de Bruin 3 september 2021

Het aantal jongeren dat een bestaande studieschuld verzwijgt bij het aanvragen van een hypotheek, neemt dus toe. Daar kon je natuurlijk op wachten en bezien vanuit die jonge mensen is het nog begrijpelijk ook. Ze willen een start maken op de toch al krappe woningmarkt en worden als eerste het slachtoffer van de sterk opgelopen huizenprijzen. Dit onderwerp is in feite een optelsom van rammelende elementen. Als eerste: waar het door komt, komt het door, maar de overheid had al veel eerder een grondiger woningbouwbeleid moeten opstarten. Dat niet doen levert problemen op en niet alleen voor jongeren. Als tweede: was die verandering van het studiefinancieringssysteem destijds wel zo’n goed plan? Als je jonge mensen de kans wilt geven een goede opleiding te volgen, moet je dan niet als samenleving bereid zijn daarin ook financieel te investeren, wellicht onder wat strengere voorwaarden dan vroeger? Als derde: jonge mensen zijn veelal opgegroeid en opgevoed in een omgeving waarin de makkelijke weg veel eerder wordt genomen dan de wat lastiger weg. Als je gebruik kunt maken van een leenstelsel waarin het geld voor het oprapen ligt, waarom zou je dat dan niet doen? Nou, misschien omdat het wel om een lening gaat die ooit eens terugbetaald zal moeten worden? Is het ook een optie die jonge mensen eens voor te houden dat je ook kunt denken aan een bijbaan en een insteek die iets anders is dan dat vanzelfsprekende maximaal lenen? Of roep ik nu iets dat wel erg haaks staat op de cultuur in de huidige samenleving, waarin het allemaal vooral niet te moeilijk moet zijn? En tot slot: een tijdje geleden kwam de AFM met het voorstel de bestaande studieschulden te registreren bij het BKR. Een verstandig plan als je het mij vraagt, want daarmee is die hele verzwijgingsproblematiek niet meer aan de orde. Maar “nee” zei de minister, want van zo’n registratie kon wel eens een afschrikwekkende werking uitgaan en iedereen moet de kans hebben te studeren. Ging dus niet door. Tot op heden is mij niet duidelijk waar dat afschrikwekkende effect nou precies zit. Wel is mij duidelijk dat dit halfslachtige beleid niet kan gaan werken. Ofwel je wilt bestaande studieschulden inzichtelijk maken voor geldverstrekkers. Dan moet je ze registreren. Ofwel geldverstrekkers hoeven er niet op te letten, omdat er één of ander garantiefonds komt dat eventuele betalingsperikelen opvangt. Een soort studie-NHG zal ik maar zeggen. Intussen zitten we dus wel met een groeiend probleem. De hypotheekadviseur moet daarin een route kiezen. Ik werd nog afgelopen week met deze situatie geconfronteerd. Een vader, die zelf net zijn hypotheek via mij had geregeld, vroeg mijn hulp bij nog een hypotheek, voor zijn zoon met vriendin. De zoon had een studieschuld van tussen de 40 en 50 duizend euro. Maar of ik die buiten beschouwing wilde laten. Nee, dat wilde ik niet. Reden: het verzwijgen van een studieschuld levert strafrechtelijk bezien fraude, dan wel oplichting of valsheid in geschrifte op. Niet de minste misdrijven. De hypotheekadviseur die daaraan meewerkt, wordt medeplichtig aan diezelfde misdrijven. Daarnaast kunnen banken die er ooit achter komen de lening in één keer opvorderen en het geheel kan mij als adviseur ook nog eens de nodige kruisjes achter mijn naam opleveren. Voel ik allemaal niet zoveel voor, dus dan maar geen hypotheek.

Meer over
Twee op drie Nederlandse starters geven woningmarktbeleid een onvoldoende

Twee op drie Nederlandse starters geven woningmarktbeleid een onvoldoende

Van alle starters op de Nederlandse woningmarkt geeft 66 procent het woningmarktbeleid van de afgelopen jaren een onvoldoende. Dit blijkt uit de Startersbarometer...

Helft werkgevers helpt medewerkers niet bij huisvesting

Helft werkgevers helpt medewerkers niet bij huisvesting

Driekwart van de werkgevers gelooft dat hulp bij huisvesting kan bijdragen aan het aantrekken van personeel. Toch bestaat er bij bedrijven en organisaties koudwatervrees...

AFM: Buy Now Pay Later moet onder Europese regelgeving vallen

AFM: Buy Now Pay Later moet onder Europese regelgeving vallen

De AFM is positief over de gedragscode van de aanbieders van Buy Now Pay Later (BNPL) om de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren. Om consumenten voldoende...

NHG-grens stijgt naar 435.000 euro in 2024, provisie blijft 0,6 procent

NHG-grens stijgt naar 435.000 euro in 2024, provisie blijft 0,6 procent

De NHG-grens voor hypotheekleningen wordt per 1 januari 2024 verhoogd naar 435.000 euro. Voor mensen die de woning willen verduurzamen is extra leenruimte beschikbaar....

ABN Amro ziet einde prijscorrectie woningmarkt

ABN Amro ziet einde prijscorrectie woningmarkt

ABN Amro heeft haar prijsraming in de nieuwste editie van de Woningmarktmonitor naar boven bijgesteld: van min vijf naar min drie procent in 2023 en van min drie...

Prijzen koopwoningen 3,5 procent lager in september

Prijzen koopwoningen 3,5 procent lager in september

n september 2023 waren de prijzen van bestaande koopwoningen gemiddeld 3,5 procent lager dan in september 2022. De prijsdaling is opnieuw kleiner dan een maand eerder....

Momentum dient tuchtklacht in tegen AFM-accountants

Momentum dient tuchtklacht in tegen AFM-accountants

Momentum Capital stapt naar de Accountantskamer - het college dat is belast met het tuchtrecht voor accountants - omdat twee AFM-accountants de beroepsregels zouden...

AFM-boete van 50.000 euro voor Vast & Verzeker

AFM-boete van 50.000 euro voor Vast & Verzeker

De AFM heeft een last onder dwangsom van 50.000 euro opgelegd aan Vast & Verzeker B.V. vanwege het niet volledig aanleveren van informatie. De AFM wil onderzoeken...

De Hypotheekshop: geen aandacht voor maatwerk in verkiezingsprogramma's

De Hypotheekshop: geen aandacht voor maatwerk in verkiezingsprogramma's

Een probleem dat een steeds groter obstakel voor bepaalde groepen consumenten vormt, maar waar in de verkiezingsprogramma’s nog geen aandacht voor is, zijn...

AFM publiceert Leidraad duurzaamheidsclaims

AFM publiceert Leidraad duurzaamheidsclaims

De AFM publiceert de Leidraad duurzaamheidsclaims. Met deze leidraad geeft de AFM handvatten aan financiële ondernemingen en pensioenuitvoerders voor het doen...