AFM: “Variabele pensioenuitkering sluit onvoldoende aan bij deelnemer”
Volgens AFM-onderzoek houden niet alle pensioenuitvoerders bij de ontwikkeling van variabele pensioenproducten voldoende rekening met de kenmerken en behoeften van deelnemers, zoals de risico’s die ze willen en kunnen nemen. Dit terwijl de juiste afstemming van groot belang is; het variabele pensioen wordt in het nieuwe pensioenstel namelijk in verreweg de meeste situaties de default (standaardinstelling). En de ervaring leert, aldus Anne de Groot (leider Pensioenteam AFM), dat vrijwel iedereen kiest voor de default.
De Groot verzorgde samen met AFM-bestuurder Jos Heuvelman een expertsessie na de presentatie van het jaarverslag. Tijdens de sessie werden de resultaten besproken van het vijfde onderzoek van de toezichthouder naar de Wet verbeterde premieregeling (Wvp). De AFM heeft sinds de introductie in 2016 in totaal vijf onderzoeken uitgevoerd naar de Wvp. Die zijn in het nu gepresenteerde rapport samengebracht en geanalyseerd. De AFM: “De Wvp kent veel elementen die terugkomen in het nieuwe pensioenstelsel. De uitkomsten van dit rapport bieden daarmee ook belangrijke lessen voor de inrichting van het nieuwe pensioenstelsel.”
De AFM: “Ons jongste onderzoek laat zien dat pensioenuitvoerders de kenmerken en behoeftes van hun deelnemers beter moeten onderzoeken en meenemen bij de inrichting van variabele uitkeringen. Deelnemers moeten bijvoorbeeld de risico’s van langdurig gespreid beleggingsbeleid niet alleen willen, maar ook kunnen dragen. Wij vinden het belangrijk dat pensioenuitvoerders de verschillende deelnemerspopulaties inzichtelijk maken en op basis hiervan bepalen voor wie een variabele uitkering wel of niet geschikt is. Dat gebeurt nu onvoldoende en kan verstrekkende gevolgen hebben voor de deelnemer.”
Keuzebegeleiding bij variabele pensioenuitkeringen moet beter
Het rapport herbevestigt ook de conclusie van eerder AFM onderzoek dat de keuzebegeleiding beter moet. De keuze tussen een variabele of vastgestelde uitkering is verstrekkend en kan ook niet meer worden gewijzigd. Ook de begeleiding bij het voorlopig keuzemoment moet beter. De deelnemer moet ongeveer vijftien jaar voor zijn pensioen het risicoprofiel van het beleggingsbeleid tot aan de pensioendatum bepalen. Het is belangrijk dat deelnemers het belang en de gevolgen van hun keuze goed snappen.
De Groot: “Het geven van inzicht en de inrichting van de keuzeomgeving moeten beide beter, zeker waar keuzes gestapeld kunnen worden. Geef deelnemers inzicht in de persoonlijke effecten van hun keuzes. Wij zien dat dit nodig is dat een deelnemer een offerte op persoonlijke titel krijgt, die laat zien wat de keuzes voor hem of haar betekenen.”
Aanbevelingen
De AFM komt met een aantal aanbevelingen voor pensioenaanbieders. Zo kan een digitale keuzeomgeving deelnemers een beter inzicht geven in de mogelijke korte- en langetermijnuitkomsten van hun pensioen. Zo’n omgeving kan ook de risico’s van de stapeling van keuzes inzichtelijk maken. Pensioendeelnemers staan rond de pensioendatum immers voor meer keuzes. Ze kunnen besluiten eerder te stoppen met werken of kiezen voor een hogere uitkering in de eerste jaren van het pensioen.
Communicatie bij verlaging van de uitkering moet eerder
Het voordeel van een variabele uitkering is dat het resterende pensioenkapitaal wordt doorbelegd en minder afhankelijk is van de marktrente op het moment van pensionering. De uitkering kan hiermee hoger uitvallen, maar ook tot wel vijftien procent lager. Uit het onderzoek blijkt volgens de AFM dat gepensioneerden informatie over een verlaging soms pas krijgen nadat deze is doorgevoerd. Dit geeft hen geen ruimte meer om hun bestedingspatroon aan te passen of andere acties te ondernemen.
Reactie toevoegen
Meer over
AFM: meerdere partijen op korrel in onderzoek naar overtredingen maatwerk bij hypotheken
De AFM had bij het onderzoek naar overtreding van de regels inzake maatwerk bij hypotheken drie partijen op de korrel, niet alleen de Rabobank die eind vorig jaar...
AFM jaarverslag 2023: digitale verleidingen meest riskant voor jongeren
Er is een aanpak nodig om gebruik van buy now, pay later (BNPL) door minderjarigen te stoppen. En sturing in cryptoapps kan leiden tot vaker en risicovol handelen....
AFM: aantal adviseurs en bemiddelaars met zelfstandige vergunning verder afgenomen
In 2023 heeft de AFM 240 vergunningen verleend aan financieel dienstverleners. Twintig aanvragen hebben uiteindelijk niet tot een vergunningverlening geleid. Daartegenover...
AFM en DNB schetsen uitgangspunten toezicht op AI
In een dinsdag verschenen rapport schetsen AFM en DNB uitgangs- en aandachtspunten te voor het vormgeven van het toezicht op artificiële intelligentie (AI)....
AFM: publicatie over Nxchange is in publiek belang
De AFM heeft Nxchange een aanwijzing gegeven vanwege het overtreden van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Nxchange schoot...
Vergunningplicht voor sommige aanbieders van groepsverzekeringen buiten de financiële sector
Bedrijven die groepsverzekeringen aanbieden aan hun klanten, hebben in bepaalde gevallen per 1 oktober 2025 een vergunning van de AFM nodig. Dat kan onder meer het...
Hypotheekbezitters vaak niet goed op de hoogte van kansen en risico’s
Een aanzienlijk deel van de huiseigenaren verwacht dat verzekeraars de kosten betalen als hun woning schade oploopt door funderingsproblemen of overstroming. Dat...
AFM: "Informeer pensioengerechtigde minstens maand vóór aanpassing variabel pensioen"
Van de huidige pensioenuitvoerders die een variabele uitkering bieden, informeert het merendeel zijn deelnemers nog steeds te laat voor de nieuwe uitkering. De AFM...
Ongeveer helft particuliere beleggers let op duurzaamheid
Bij particuliere beleggers die zelfstandig of met advies beleggen let ongeveer de helft soms of (bijna) altijd op de duurzaamheid van beleggingen die zij doen. Om...
Marktmonitor 2024 voor 6.300 adviseurs en bemiddelaars van start
De eerste groep adviseurs en bemiddelaars kan vanaf 12 februari de Marktmonitor (MMAB) voor 2024 invullen. Groep 2 vanaf 19 februari en groep 3 vanaf 26 februari....