Eindevaluatie fileert Participatiewet

Bakker winkel via Pixabay

De invoering van de Participatiewet heeft nauwelijks geleid tot verhoging van de baankansen, zoals beoogd met de wet. Voor de grootste groep, de klassieke bijstandsgerechtigden, is er amper een verschil. Voor mensen die het recht op toegang tot de sociale werkvoorziening verloren, daalde de kans op werk. Voor jonggehandicapten met arbeidsvermogen stegen de baankansen. Hun inkomenspositie verslechterde echter en het gaat vaker om tijdelijk werk. Dit blijkt uit de eindevaluatie van de Participatiewet door het SCP.

De evaluatie brengt verschillende oorzaken in beeld voor deze resultaten: nieuwe, onbekende rol voor gemeenten, verkeerde aannames (zo is niet iedereen in staat om te werken), financiering (als gemeenten op uitkeringen besparen, mogen ze het restant houden en ook vrij besteden. Dit prikkelt gemeenten om hun inspanningen bewust te richten op de meest kansrijke groep binnen de totale doelgroep).

No-riskpolis

Gemeenten en werkgevers kunnen verschillende instrumenten inzetten om mensen naar werk te begeleiden, bijvoorbeeld proefplaatsing, jobcoach, loonkostensubsidie of no-riskpolis. Een meerderheid van de werkgevers is echter niet op de hoogte van het bestaan van deze instrumenten. De instrumenten zijn volgens werkgevers een voorwaarde om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen, maar zijn op zichzelf niet voldoende om plaatsingen te realiseren. Voor een succesvolle match is namelijk de persoonlijke en continue inzet van alle betrokkenen in de volle breedte van het proces cruciaal.

Plannen van werkgevers voor een plaatsing lopen in de praktijk vaak stuk. Enerzijds wegens gebrek aan geschikte vacatures en anderzijds is het maken van de juiste match een zeer intensief, continu proces, waarbij veel werkgevers onderweg afhaken. Wanneer het wel lukt om mensen te plaatsen, betreft dit vooral mensen met lichamelijke beperkingen en met een relatief kleine afstand tot de arbeidsmarkt.

Verslechterde inkomenspositie voor jonggehandicapten

Met de invoering van de Participatiewet is de Wajong-regeling voor jonggehandicapten afgeschaft voor nieuwe instroom met arbeidsvermogen. Voor de invoering van de Participatiewet werkte 29 procent van de 18-jarige Wajongers in het derde jaar na instroom, terwijl dat sinds de invoering van de wet voor 18-jarige vergelijkbare jonggehandicapten vanaf 2015 38 procent is. Een toename dus, maar de inkomenspositie van jonggehandicapten is verslechterd. Ze werken vaak in deeltijd en steeds vaker via een tijdelijk contract. Jonggehandicapten in het doelgroepregister (Banenafspraak) zijn wel vaker duurzaam (langer dan een jaar) aan het werk.

De klassieke bijstandsgerechtigden zien de baankansen nauwelijks verhoogd sinds de invoering van de Participatiewet. Hun baankansen waren laag vóór invoering van de Participatiewet en zijn dat sindsdien ook gebleven. De kans om uit te stromen uit een bijstandsuitkering is eveneens maar iets gestegen. Ook voor deze doelgroep geldt onder andere: minder banen voor ten minste een jaar, minder vaste contracten, meer kleine banen tot 20 uur per week.

 

 

Reactie toevoegen

 
Meer over
UWV: één regeling voor alle werkenden

UWV: één regeling voor alle werkenden

UWV vindt het van belang dat mensen in het nieuwe arbeidsongeschiktheidsstelstel worden gestimuleerd en ondersteund om weer aan het werk te gaan. En dat er wordt...

Ondernemersorganisaties missen aandacht eerste twee ziektejaren in advies OCTAS

Ondernemersorganisaties missen aandacht eerste twee ziektejaren in advies OCTAS

VNO-NCW en MKB-Nederland missen in het OCTAS-rapport voorstellen voor maatwerk om zieke werknemers gedurende die eerste twee jaar duurzaam weer aan het werk te helpen....

FNV hekelt 'afbraak-scenario' OCTAS

FNV hekelt 'afbraak-scenario' OCTAS

De FNV heeft met "stijgende zorg kennisgenomen van het eindrapport van de Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (OCTAS) over het stelsel...

OCTAS presenteert varianten om arbeidsongeschiktheidsstelsel te vereenvoudigen

OCTAS presenteert varianten om arbeidsongeschiktheidsstelsel te vereenvoudigen

De Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstel (OCTAS) heeft haar advies uitgebracht aan minister Van Gennip (SZW). In het advies presenteert OCTAS...

FNV: stijging arbeidsongeschikten door doorgeslagen flexibilisering

FNV: stijging arbeidsongeschikten door doorgeslagen flexibilisering

De doorgeslagen flexibilisering van de arbeidsmarkt. Dat is volgens nieuw FNV-onderzoek dé veroorzaker is van de hoge instroom in de WIA. De FNV in haar rapport...

Het spel en de knikkers

Het spel en de knikkers

(Annemieke Postema, AOVdokter, in Ken je vak! in VVP 1-2024) Bij een arbeidsongeschiktheidsverzekering draait het niet alleen om het spel, maar ook om de knikkers....

Knelpunten in ons arbeidsongeschiktheidsstelsel

Knelpunten in ons arbeidsongeschiktheidsstelsel

(Marjol Nikkels, CS Opleidingen, in Ken je Vak! in VVP 1-2024) De Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (OCTAS) heeft een tussenrapport...

Kabinet houdt vast aan opt-out bij verplichte AOV zelfstandigen

Kabinet houdt vast aan opt-out bij verplichte AOV zelfstandigen

Het (demissionaire) kabinet houdt vast aan een publiek stelsel met private opt-out-mogelijkheid bij de voorgenomen verplichte aov voor zelfstandigen. Minister Van...

OCTAS-rapport toegelicht op RSC-Jaarcongres

OCTAS-rapport toegelicht op RSC-Jaarcongres

Pierre Koning, lid van OCTAS, geeft op het jaarcongres op 27 maart in Apeldoorn van het Register Specialistisch Casemanagement (RSC) een toelichting op het rapport...

Professioneel Statuut Arbeidsdeskundigen ondertekend

Professioneel Statuut Arbeidsdeskundigen ondertekend

UWV, de Nederlandse Vereniging voor Arbeidsdeskundigen (NVvA) en Stichting Register Arbeidsdeskundigen (SRA) hebben het Professioneel Statuut Arbeidsdeskundigen...