Extra stijging aantal WIA-uitkeringen in 2021 vooral bij mensen zonder werkgever

Ziek Smiley via Pixabay

In 2021 was de stijging van het aantal mensen dat een arbeidsongeschiktheidsuitkering (WIA) kreeg toegekend hoger dan verwacht. UWV heeft onderzoek gedaan naar de oorzaken van deze extra instroom in de WIA. Uit de analyse blijkt dat de stijging van de instroom vooral te zien is bij mensen die geen werkgever meer hebben op het moment dat zij een aanvraag doen voor de WIA, bijvoorbeeld omdat ze werkloos waren toen ze ziek werden of hun tijdelijke contract afliep tijdens hun ziekte. Deze zogeheten vangnetters stromen dan vanuit de Ziektewet door naar de WIA.

Bijna de helft van de instroom in de WIA bestaat uit mensen die géén werkgever (meer) hebben, omdat ze bijvoorbeeld ziek werden vanuit de WW of hun tijdelijke contract afliep terwijl ze ziek waren. Zij doen daarom tijdens hun eerste twee jaar ziekte een beroep op het vangnet van de Ziektewet (ZW). UWV is dan verantwoordelijk voor het verstrekken van de ZW-uitkering en de re-integratie. De extra toename van 2.900 WIA-uitkeringen, die niet verklaarbaar is uit de bekende factoren, zit vooral (90 procent) bij deze groep: in 2021 stromen 2.600 meer vangnetters door naar de WIA dan verwacht.

UWV heeft de vangnetters die in 2019 ziek werden niet optimaal kunnen begeleiden, waardoor meer van hen de maximale ziekteduur bereikten en in 2021 een WIA-aanvraag indienden.

Meerdere oorzaken

Uit de analyse blijkt dat hiervoor meerdere oorzaken zijn aan te wijzen. Allereerst speelt een rol dat UWV in 2019 bezig was met het invoeren van een nieuwe werkwijze voor de begeleiding voor deze groep, waardoor de resultaten tijdelijk minder waren. Voor deze groep is het sowieso een stuk lastiger om te re-integreren, want ze hebben geen werkgever bij wie ze stap voor stap weer aan het werk kunnen gaan.

In het voorjaar van 2020 stak corona de kop op waardoor fysieke spreekuren niet mogelijk waren en sociaal-medische beoordelingen moesten worden uitgesteld. Vangnetters hadden het extra moeilijk, omdat de isolatie voor hen relatief groot was en omdat het tijdens de pandemie nog moeilijker was om voor hen een werkgever te vinden bij wie ze konden re-integreren. Deze Ziektewet-arbobegeleiding kwam in deze jaren verder onder druk te staan door het toenemende tekort aan beoordelingscapaciteit bij UWV.

Eerder bleek al dat de coronapandemie ook een aandeel heeft gehad in de extra WIA-instroom. Als gevolg van coronaklachten, bovenop hun bestaande aandoening, zijn in 2021 ongeveer 300 extra mensen in de WIA terecht gekomen. Sinds begin 2022 stromen de eerste mensen met long covid de WIA in.

Reactie toevoegen

 
Arbeidspotentieel onder gepensioneerden grotendeels onbenut

Arbeidspotentieel onder gepensioneerden grotendeels onbenut

Hoewel steeds meer pensioengerechtigden in alle economische sectoren blijven doorwerken, blijft een groot deel van het arbeidspotentieel onder gepensioneerden onbenut....

De Goudse: gratis e-book fitte en gezonde medewerkers

De Goudse: gratis e-book fitte en gezonde medewerkers

De Goudse heeft een gratis e-book fitte en gezonde medewerkers gepubliceerd. De Goudse: "Het e-book is een goed startpunt voor iedere werkgever die de volgende stappen...

Ministerraad stemt in met verlengen uitkering oudere werklozen

Ministerraad stemt in met verlengen uitkering oudere werklozen

Het kabinet wil de Wet inkomensvoorziening oudere werklozen (IOW) met vier jaar verlengen. De ministerraad heeft ingestemd met het voorstel van minister Van Gennip...

Verbond over arbeidsongeschiktheidsstelsel: liever onderhoud dan afbraak

Verbond over arbeidsongeschiktheidsstelsel: liever onderhoud dan afbraak

Verbondsdirecteur Harold Herbert stelt dat het beter is om te komen tot snelle verbeteringen binnen het arbeidsongeschiktheidsstelsel, dan om jarenlang te discussiëren...

Aandeel eigenrisicodragers WGA constant

Aandeel eigenrisicodragers WGA constant

UWV verwacht dat het aandeel eigenrisicodragers WGA in 2024 constant blijft. Dat schrijft de uitvoeringsorganisatie in haar Januarinota 2024. UWV: "Sinds 2018 schommelt...

Uitkeringslasten arbeidsongeschiktheidswetten blijven stijgen

Uitkeringslasten arbeidsongeschiktheidswetten blijven stijgen

De totale uitkeringslasten voor de arbeidsongeschiktheidswetten stijgen in 2024 volgens de januarinota van UWV verder naar 17,9 miljard euro (2023: 16,2 miljard)....

Wetsvoorstel Van Gennip dreigt te ontsporen

Wetsvoorstel Van Gennip dreigt te ontsporen

De Raad voor de rechtspraak adviseert minister Van Gennip om haar wetsvoorstel tot wijziging van de re-integratieverplichtingen in het tweede ziektejaar bij werknemers...

Overbruggingsmaatregelen verdeling pensioen bij scheiding

Overbruggingsmaatregelen verdeling pensioen bij scheiding

De regering zal bij nota van wijziging overbruggingsmaatregelen voorstellen waardoor de verdeling van pensioen bij scheiding al eerder in de geest van het uitgestelde...

Het juiste spoor

Het juiste spoor

(Angelo Wiegmans, Bedrijf Plus, in Ken je vak! VVP 6-2023) Het is belangrijk dat werkgevers door hun financieel adviseur bij de afweging van het eigenrisicodragerschap...

SER: “Creëer een nieuw en vereenvoudigd verlofkader"

SER: “Creëer een nieuw en vereenvoudigd verlofkader"

De SER adviseert het nieuwe kabinet om de huidige verlofregelingen te bundelen en onder te brengen in een nieuwe Wet maatschappelijk verlof met drie pijlers: zorg...