Meer begrip voor toezichthouders

Femke de Vries (AFM)

Nederland houdt niet van toezichthouders. Ze zijn te duur, grijpen te laat in en zijn verantwoordelijk voor alle misstanden. Ook de AFM wordt in de financiële sector met argusogen bekeken. Het zou een veel te duur apparaat zijn, vooral in het leven geroepen om innovatie en ondernemerschap tegen te werken. Een artikel in het Financieele Dagblad van zaterdag 11 augustus probeert wat meer begrip te genereren voor toezichthouders.

De Utrechtse hoogleraar publieke instituties Judith van Erp zegt in het FD dat Nederland niet van toezichthouders houdt. Als het fout gaat, heeft de toezichthouder te laat ingegrepen, terwijl burgers zelden hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Deze ambivalente houding maakt het houden van toezicht volgens Van Erp ook zo lastig. "Je moet als toezichthouder heel zeker weten dat er iets mis is voordat je ingrijpt. Maar daarmee loop je het risico te laat te zijn."

Toezichthouder AFM laat zijn keuzes mede leiden door de vragen: waarom waren we er niet? Waarom hebben we het niet gezien? Waarom hebben we niets gedaan? De AFM heeft het proces ook geformaliseerd. Een team van vier personen maakt een eerste beoordeling van de circa 5000 signalen die er elk jaar binnenkomen. Er wordt bijvoorbeeld gekeken of er meer klachten over het bedrijf of financieel product zijn binnengekomen. De ernst van het probleem bepaalt de snelheid van handelen door de onderzoeksteams. Signalen over bijvoorbeeld beleggingsfraude worden binnen één werkdag doorgezet naar die teams. Over meldingen met wat minder urgentie, zoals klachten over de klantenservice na een ingeslikt bankpasje, moet binnen zeven werkdagen een knoop zijn doorgehakt, aldus het FD.

"Soms vraagt een melding directe actie', vertelt Jan Boerboom, hoofd Toezicht Service Centrum AFM. "Zo kregen we laatst een tip van een medewerker van een financiële instelling dat zijn bazen nogal wat papier door de versnipperaar haalden. We keken in ons systeem en zagen dat er over enkele dagen een aangekondigde inspectie op het programma stond. Toen zijn wij direct op pad gegaan."

Wekelijks haalt de AFM bovendien zo'n 150 advertenties uit kranten en van sites zoals Marktplaats door een softwareprogramma om te beoordelen of ze wel voldoen aan de wettelijke eisen voor informatievoorziening. Staat het zinnetje 'Wij staan niet onder toezicht van de AFM' er bijvoorbeeld wel in? Veelgebruikte zoektermen: krediet, vakantiehuisje, telefoonabonnement. Met deze aanpak hoopt de toezichthouder zaken in beeld te hebben voordat het gaat schuren.

Ex-toezichthouder Femke de Vries waarschuwt echter voor incidentenpolitiek. "Als je alleen achter signalen aan loopt, doe je aan incidentenpolitiek. Daardoor dreig je de grote maatschappelijke problemen te missen. Als toezichthouder moet je eigenlijk problemen tackelen voordat ze een probleem worden. Op zoek gaan naar de onbekende risico's voor een samenleving."

Na de crisis, die tien jaar geleden uitbrak, zijn AFM en DNB zich veel meer gaan richten op het voorkomen van nieuwe brandhaarden. Risicogestuurd toezicht met behulp van data-analyse, is het credo. "Er wordt bijvoorbeeld meer naar de prikkels van een verdienmodel gekeken, naar de houdbaarheid van dat model. En naar de effecten van bijvoorbeeld veranderende fiscale wetgeving", zegt De Vries.

Reactie toevoegen

 
Meer over
AFM: publicatie over Nxchange is in publiek belang

AFM: publicatie over Nxchange is in publiek belang

De AFM heeft Nxchange een aanwijzing gegeven vanwege het overtreden van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Nxchange schoot...

Vergunningplicht voor sommige aanbieders van groepsverzekeringen buiten de financiële sector

Vergunningplicht voor sommige aanbieders van groepsverzekeringen buiten de financiële sector

Bedrijven die groepsverzekeringen aanbieden aan hun klanten, hebben in bepaalde gevallen per 1 oktober 2025 een vergunning van de AFM nodig. Dat kan onder meer het...

Hypotheekbezitters vaak niet goed op de hoogte van kansen en risico’s

Hypotheekbezitters vaak niet goed op de hoogte van kansen en risico’s

Een aanzienlijk deel van de huiseigenaren verwacht dat verzekeraars de kosten betalen als hun woning schade oploopt door funderingsproblemen of overstroming. Dat...

Gita Salden directielid bij DNB

Gita Salden directielid bij DNB

Gita Salden treedt per 1 juni toe tot de directie van De Nederlandsche Bank. Zij wordt in haar nieuwe functie verantwoordelijk voor het toezicht op Verzekeraars...

AFM: "Informeer pensioengerechtigde minstens maand vóór aanpassing variabel pensioen"

AFM: "Informeer pensioengerechtigde minstens maand vóór aanpassing variabel pensioen"

Van de huidige pensioenuitvoerders die een variabele uitkering bieden, informeert het merendeel zijn deelnemers nog steeds te laat voor de nieuwe uitkering. De AFM...

Ongeveer helft particuliere beleggers let op duurzaamheid

Ongeveer helft particuliere beleggers let op duurzaamheid

Bij particuliere beleggers die zelfstandig of met advies beleggen let ongeveer de helft soms of (bijna) altijd op de duurzaamheid van beleggingen die zij doen. Om...

Marktmonitor 2024 voor 6.300 adviseurs en bemiddelaars van start

Marktmonitor 2024 voor 6.300 adviseurs en bemiddelaars van start

De eerste groep adviseurs en bemiddelaars kan vanaf 12 februari de Marktmonitor (MMAB) voor 2024 invullen. Groep 2 vanaf 19 februari en groep 3 vanaf 26 februari....

Oplichting door nep AFM-medewerker blijft probleem

Oplichting door nep AFM-medewerker blijft probleem

Oplichting door een persoon die zich voordoet als AFM-medewerker blijft een probleem. De toezichthouder: "In 2023 gingen de meeste ontvangen signalen over mogelijke...

AFM: niet doorschieten bij personaliseren premie en winstmarge

AFM: niet doorschieten bij personaliseren premie en winstmarge

Personaliseren van premies en winstmarges mag de solidariteit en eerlijke behandeling van klanten niet ondermijnen. Die waarschuwing geeft de AFM in haar Agenda...

AFM: "Versnelling noodzakelijk in duurzaamheidstransitie financiële sector"

AFM: "Versnelling noodzakelijk in duurzaamheidstransitie financiële sector"

De duurzaamheidstransitie van de financiële sector gaat volgens de AFM minder snel dan gewenst. Zowel nationaal als internationaal groeit de maatschappelijke...