Zelfstandige publiekrechtelijke zorgvuldigheidstoets door Kifid ongewenst

Olha Cherednychenko RUG

Het toepassen van een zelfstandige publiekrechtelijke zorgvuldigheidstoets door Kifid is niet bevorderlijk voor de materiële rechtvaardigheid tussen financiële dienstverleners en consumenten of kleinzakelijke ondernemers in individuele gevallen. Aldus een opinie geschreven in opdracht van Kifid.

Onderzoeksbureau SEO deed bij de meest recente Kifid-evaluatie in 2020 de aanbeveling ‘de toets aan het juridisch kader breder op te vatten door standaard te toetsen of een klant zorgvuldig is behandeld’.

Prof. dr. Cherednychenko (foto), hoogleraar Europees Privaatrecht en Rechtsvergelijking aan de Rijksuniversiteit Groningen, concludeert dat Kifid de publiekrechtelijke zorgvuldigheidstoets moet zien als onderdeel van de privaatrechtelijke zorgvuldigheidstoets. Het publiekrecht gaat over de verhouding tussen burgers en bedrijven; het richt zich niet op de individuele verhouding tussen een financiële dienstverlener en de klant. Daarnaast zou een zelfstandige publiekrechtelijke zorgvuldigheidstoets de rechtseenheid en rechtszekerheid niet ten goede komen. In tegenstelling tot het financieel toezichtrecht is het privaatrecht juist goed toegerust om het gebrek aan evenwicht tussen financiële dienstverleners en hun klanten het hoofd te bieden.”

Kifid gaat over de opinie in gesprek met de stakeholders waarmee zij regelmatig overlegt: vertegenwoordigers van consumentenorganisaties, financiële brancheorganisaties, toezichthouders en het ministerie van Financiën. Het is daarna aan Kifid om te bepalen hoe om te gaan met de aanbeveling de toets aan het juridisch kader breder op te vatten.

Geldend recht

Cherednychenko: “Uit de jurisprudentie van de Hoge Raad volgt dat financiële instellingen als professionele en bij uitstek deskundige financiële dienstverleners gehouden zijn tot een bijzondere zorgplicht jegens consumenten en MKB-ondernemers. Deze privaatrechtelijke open norm wordt onder meer ingekleurd door de publiekrechtelijke zorgplichten uit hoofde van de financiële toezichtregelgeving die hun oorsprong vinden in het privaatrecht. Naar geldend recht maakt de publiekrechtelijke zorgvuldigheidstoets dus deel uit van de privaatrechtelijke toets of een financiële instelling in strijd heeft gehandeld met de op haar in het privaatrecht rustende bijzondere zorgplicht en is niet op te vatten als een zelfstandige toets.

“Het invoeren van de zelfstandige publiekrechtelijke zorgvuldigheidstoets zou ertoe leiden dat Kifid de geschillen tussen private partijen niet langer primair overeenkomstig de daarvoor in de Nederlandse rechtsorde geldende regels van het privaatrecht zou beslechten. Zo’n koerswijziging ligt echter niet voor de hand. (…) De publiekrechtelijke zorgvuldigheidstoets moet dan ook door Kifid worden gezien als onderdeel van de privaatrechtelijke zorgvuldigheidstoets.”

“De oplossing van de door consumenten (tijdens de laatste evaluatie, red.) gesignaleerde problemen moet worden gezocht op procedureel vlak. Om ervoor te zorgen dat consumenten meer procedurele rechtvaardigheid bij de Geschillencommissie ervaren, zou meer gedaan kunnen worden om een inherente ongelijkheid tussen financiële dienstverleners en consumenten te compenseren in lijn met de desbetreffende aanbevelingen uit het SEO-rapport.”

Reactie toevoegen

 
Meer over
Kifid-directeur pleit voor meer financiële educatie op scholen

Kifid-directeur pleit voor meer financiële educatie op scholen

“In de klachten", aldus Kifid-directeur Eveline Ruinaard in het jaarverslag 2023, "gaat het vaak niet over de werking van producten maar veel meer over de...

Niet schuld adviseur dat geldverstrekker niet meewerkt

Niet schuld adviseur dat geldverstrekker niet meewerkt

(Kifid-uitspraak GC 2024-0302) De consument en haar (inmiddels overleden) echtgenoot hebben in het verleden via de adviseur een hypothecaire geldlening afgesloten....

Ken je vak! VVP 2-2024: leren van Kifid-uitspraken

Ken je vak! VVP 2-2024: leren van Kifid-uitspraken

(Uit Ken je vak! VVP 2-2024) Struikelen over eigen voeten niet onrechtmatig AVP – De Geschillencommissie overweegt dat een gedraging pas onrechtmatig...

Ken je vak! VVP 2-2024: leren van Kifid-uitspraken hypotheken

Ken je vak! VVP 2-2024: leren van Kifid-uitspraken hypotheken

(NVHP in Ken je vak! VVP 2-2024) Ingeschakelde buitenlandse adviseur is hulppersoon HYPOTHEKEN – Consumenten wensen in Duitsland een woning te kopen....

Kifid veegt vloer aan met klacht

Kifid veegt vloer aan met klacht

(Kifid-uitspraak GC 2024-0299) De consument is betrokken geweest bij een aanrijding met een veegmachine. Volgens de consument is de bestuurder van de veegmachine,...

Schade aan ruiten door cementsluier niet gedekt

Schade aan ruiten door cementsluier niet gedekt

(Kifid-uitspraak GC 2024-0291) Door een lekkage van het inpandige balkon is er cementsluier ontstaan op enkele ruiten van de woning van de consumenten. Hierdoor...

Hypotheekadviseur had moeten wijzen op knelpunten

Hypotheekadviseur had moeten wijzen op knelpunten

(Kifid-uitspraak GC 2024-0268) De Geschillencommissie acht het voldoende aannemelijk dat de consument door de fout van de adviseur een gunstiger rente is misgelopen. Volgens...

Bank niet verplicht kleiner wonen te financieren

Bank niet verplicht kleiner wonen te financieren

(Kifid-einduitspraak GC 2023-0816B) De consumenten hebben schadevergoeding gevorderd omdat de aanvraag van hun hypothecaire geldlening is afgewezen. Zij wilden juist...

Voor eigen rekening...

Voor eigen rekening...

(Kifid-uitspraak GC 2024-0235) De consument heeft zich voor advies in verband met de mogelijke aankoop van een beleggingspand tot de adviseur gewend. Hierbij is...

Geldverstrekker hoefde notariskosten niet te vergoeden in erfpachtkwestie

Geldverstrekker hoefde notariskosten niet te vergoeden in erfpachtkwestie

(Kifid-uitspraak GC 2024-0237) De Geschillencommissie is van oordeel dat het beleid van de kredietverstrekker om - bij omzetting naar eeuwigdurend recht van erfpacht...