Taboes in de financiële sector
Juist in de financiële sector is nog veel te winnen als het om betekenis gaat. Sterker nog, financieel dienstverleners met een roeping zijn helaas nog op één hand te tellen. Aan het woord is Wiro Kuipers die met ‘Zin in de zaak’ bouwt aan betekenisvolle organisaties.
Kuipers studeerde bestuurskunde en specialiseerde zich in identiteitsmarketing (wie ben je als team en als organisatie en wat wil je betekenen voor de samenleving?). Hij werkte onder meer als ambtenaar en bij een adviesbureau. Zeven jaar geleden begon hij voor zichzelf om meer impact met zijn werk te kunnen bereiken. Anderhalf jaar geleden ging hij met zijn partner Judith van Oostrom van start met ‘Zin in de Zaak’. Kuipers: “Zin is de rode draad van mijn werkzaamheden: of het nu bij de gemeente is, in een bedrijf of als ondernemer – ik zoek telkens naar het ‘waartoe’ mensen doen wat ze doen. En ik probeer te zorgen dat eenieder zin heeft om daaraan te werken. Ik houd ervan om energie los te maken.”
Betekenis is voor Kuipers een cruciaal woord. “We komen uit een tijd dat waarde vooral in geld werd uitgedrukt. Maar lang niet alles wat waarde heeft of waardevol is, is in geld uit te drukken. Je ziet dat steeds meer mensen zich bewust worden van het feit dat wij mensen onderdeel zijn van de aarde. Zorgen we niet goed voor de natuur, dan zorgen we ook niet goed voor onszelf. Vooral jongeren zien steeds vaker in dat we samen moeten bouwen aan een samenleving waar we zelf in geloven en waar onze kinderen en kleinkinderen ook nog goed in kunnen leven. Mensen willen bijdragen aan een betere samenleving en willen werken bij bedrijven die een zinvolle bijdrage leveren aan de samenleving. Bedrijven die er alleen op uit zijn om steeds meer geld te verdienen, passen niet meer bij de huidige tijd. Aan deze oude wereld willen mensen hun talenten niet langer verspillen.
“Rijk worden is niet langer de belangrijkste drijfveer van veel mensen. Mensen willen een bijdrage leveren, ze willen ertoe doen en van betekenis zijn. Ze hebben een andere kijk op bezit, op delen, op concurrentie, op medewerkers, op klanten en op de samenleving als geheel. Vandaar ook dat ik niet zo gediend ben van het woord ‘betekeniseconomie’. Niet alles hoeft immers economie te zijn. Wel gaat het om de intentie. De intentie om de samenleving of de wereld beter of mooier te maken.”
Methodieken
“Wij geloven in mensen. Elk mens kan het verschil maken voor een ander. Als je maar weet wat je talent is en wat je in beweging zet. En als je daar zelf maar in gelooft. Geloof is een belangrijke drijfveer voor mensen en we helpen je graag het jouwe te vinden en ernaar te handelen.”
Hoe bereik je dat dan? Kuipers: “Door inzicht te verkrijgen, inspiratie op te doen, intenties te bepalen, ideeën te genereren, interacties aan te gaan en uiteindelijk natuurlijk impact te hebben.”
‘Zin in de Zaak’ helpt intenties te verduidelijken met methodieken als Lego Serious Play, ID-trajecten, kernwaardensessies, purpose walks en de e-course van The Happy Startup School. Deze betekenisschool uit Brighton kwam ook over het voetlicht bij de krachtige documentaire ‘Rendement van geluk’ van VPRO Tegenlicht van april dit jaar. Kuipers is mentor van de online Home School in Nederland, een e-course van vier weken. “Met deze e-course leer je jezelf beter kennen, en hoe jij van betekenis kunt zijn. Deze ‘opleiding’ leert je je behoeften, passie en kwaliteiten te herkennen en geeft je inspiratie om werk te maken van de ideeën waar je warm voor loopt – en die daadwerkelijk uit te proberen.”
Kuipers – die de Happy Startup School al een aantal jaren kent en onder meer meeging met een aantal Learning Journeys – mag het Engelstalige lesmateriaal gebruiken en begeleidt vervolgens de Nederlandse deelnemers die over het materiaal met elkaar sparren en ervaringen uitwisselen. Binnenkort gaat een derde leergang van start.
Taboes
Kuipers, die ook een aantal financials heeft begeleid, ziet nog een aantal taboes in het bedrijfsleven. De eerste is de ‘waarom’-vraag. “Nog altijd stellen veel bedrijven deze cruciale vraag niet. Onder druk van politiek, toezichthouders, media en consumentenorganisaties begrijpen ze vaak wel dat er iets moet veranderen en uiteindelijk komt er in hun onderneming een afdeling mvo waar één of hooguit een paar mensen werkzaam zijn. Daadwerkelijk verandert er echter weinig. Sterker nog, door zo’n afdeling op te richten, heeft een organisatie het gevoel aan alle maatschappelijke eisen tegemoet te komen en voldoet men daarmee keurig aan de wet- en regelgeving en de roep uit de samenleving.
Daar gaat het echter niet om. Wel of je zuivere intenties hebt en in de spiegel durft te kijken.
“Uitwijken naar belastingparadijzen mag dan legaal zijn, wie zijn gezond verstand gebruikt, weet dat dit niet integer is. Dat geldt ook voor de beloning van bestuurders van financials. Ook als bonussen niet verboden zijn door de wetgever, dan nog kun je op je vingers natellen dat het sentiment in de samenleving momenteel anders is. Je kunt ook wel prediken dat je eerlijk bent, zoals een verzekeraar nog niet zo lang geleden deed, maar als je echt eerlijk wilt zijn, heeft dat verregaande consequenties die zo’n concern nog niet kan aankan of kan overzien. Je slaat dan in feite de plank mis. Heel vervelend voor het eigen concern, maar eigenlijk nog vervelender omdat een hele bedrijfstak hiervan de dupe is.
“Dit zag ik ook terug bij studenten die de commercial van Triodos Bank ‘Volg je hart, gebruik je hoofd’ bekeken. Een prachtige boodschap en pas op het laatst wordt duidelijk dat het verhaal van een bank afkomstig is. Studenten waren diep onder de indruk van de boodschap, maar haakten af toen ze wisten dat het een commercial van een bank was. Dat heeft niets met Triodos te maken, wel met de reputatie van de bedrijfstak als geheel.”
Vaker dan bij banken ziet Kuipers bij verzekeraars terug dat zij van betekenis voor de samenleving willen zijn. “Maar”, zo voegt hij er cynisch aan toe, “bij zorgverzekeraars zie je dat vooral in november als het jachtseizoen voor nieuwe klanten is geopend.”
Een ander taboe is het geluk van medewerkers. “Er zijn tal van voorbeelden van bedrijven die succesvol zijn juist omdat ze investeren in het geluk van medewerkers. Logisch ook. Een onderneming bestaat uit mensen. Een bedrijf bestaat bij de gratie van mensen. Je doet het met elkaar. Komen ze met tegenzin naar het werk, dan heb je een probleem. Als je binnenkomt, voel je het meteen. Maar als ze met plezier naar het werk gaan, is er een andere energie. Geef je ze inspraak, laat je ze hun talenten gebruiken, laat je ze meedenken en zorg je ervoor dat ze een echte verbinding met klanten maken, dan kan een organisatie floreren.”
Volgens Kuipers is er vooral in de financiële sector nog veel te winnen. “Hier werken weinig mensen met een roeping voor het vak. Veel medewerkers zijn vastgeroest in het systeem, hebben angst voor verandering, angst voor hun leidinggevenden, angst voor collega’s, klanten, toezichthouders en zitten hun dagen uit. Onbegrijpelijk voor dienstverlenende organisaties. Blijkbaar omarmen al deze mensen een systeem waar ze niet gelukkig van worden en vinden ze het niet belangrijk om zelf te leren en zichzelf te ontplooien. Het lijkt wel of er bij veel medewerkers een gebrek aan zelfwaardering is. Anders is de angst en hulpeloosheid van veel mensen nauwelijks te verklaren.”
Leren spelen
‘Spelen’ is ook zo’n taboe. “Spelen is de perfecte manier om te creëren en te leren. Helaas denken veel ouderen dat spelen iets voor kinderen is. Spelen stelt kinderen in staat te variëren en te experimenteren en zichzelf te ontwikkelen. Het brengt ze in een staat van flow. Dan is het toch vreemd als we als volwassenen het spelen verleerd zijn.”
Kuipers verwijst naar een uitspraak van toneelschrijver George Bernard Shaw: ‘We don’t stop playing because we grow old; we grow old because we stop playing’. “Wij leren teams, organisaties, individuen weer spelen. Door te spelen brengen we mensen weer tot nieuwe ideeën, creaties, manieren, inzichten, visies en verbindingen. En tot verse energie: want spelen is niet alleen heel zinvol, maar ook nog eens hartstikke leuk. Bedrijven die we leren spelen, presteren beter.”
De kracht van Lego Serious Play is volgens Kuipers dat iedereen in een bedrijf of organisatie gehoord wordt, dat iedereen aan bod komt, zijn steentje bijdraagt en dat alle ideeën en creativiteit maximaal worden benut. “Door met de speciaal samengestelde set Lego-steentjes te werken kunnen alle lastige onderwerpen en vraagstukken worden vastgesteld en besproken, waarbij de deelnemers zelf betekenis geven aan hun gebouwde modellen. Middels story telling vertellen ze hun eigen verhaal aan de andere deelnemers. De facilitator en de andere deelnemers stellen verhelderende vragen, delen nieuwe inzichten en benoemen onderlinge verbanden. Elke deelnemer is op deze manier honderd procent betrokken bij het proces en bij de oplossing.”
Ook ‘delen’ en ‘om hulp vragen’ zijn nog altijd taboes.
“Elk mens heeft zo’n 50.000 gedachten per dag, waarvan er zo’n 1.000 tot 2.000 origineel zijn, dat wil zeggen anders dan de gedachten van de dag ervoor. Hierbij zitten dan weer één of twee briljante gedachten. Zet een aantal mensen bij elkaar en je hebt dagelijks meerdere briljante gedachten. Nu kunnen deze mensen hun gedachten voor zichzelf houden, maar je kunt ze ook delen. Dan kun je samen verder.
“Ook kun je stimuleren dat mensen om hulp durven te vragen. Er zijn altijd wel mensen die kunnen en willen helpen, alleen vragen we zo weinig om ondersteuning. Of je nu vraagt op welke manier de brandnetels het beste uit je tuin kunnen worden verwijderd of hoe je Almelo aantrekkelijk voor toeristen kunt maken, er zijn altijd wel mensen die een goed antwoord kunnen bedenken en willen helpen om het voor elkaar te krijgen.”
‘Bedrijven die durven spelen, presteren beter’
Reactie toevoegen
Editie
Meer over
NFF podcastserie Financiële dienstverleners in transitietijd (1): Peter van Geijtenbeek
De stichting New Financial Forum start het nieuwe jaar goed met de eigen podcastserie: de rol van financiële dienstverleners in transitietijd. In deze...
Column Jack Cox over de economologische schuldenparadox
"In een recent uitgegeven rapport waarschuwt het IMF dat de staatsschuld van landen stevig wordt opgejaagd door de 'radicaal economische transformatie' die nodig...
"Armoede de wereld uit, te beginnen in Rotterdam"
“Armoede is onrechtvaardig en onnodig. Je moet het alleen samen willen oplossen. Niet door erover te praten, maar door verantwoordelijkheid te nemen en in...
Wie zijn de Erics binnen de financiële sector?
"Eric van 't Zelfde, schoolleider in het bekende tv programma 'Dreamschool' is een inspirerend voorbeeld voor de financiële sector", aldus adviseur Maurice...
Jessica den Outer: "Hoogste tijd voor een ecocentrisch wereldbeeld"
“Niemand betwist het recht van een mens om te leven, maar waarom geldt dit dan niet voor andere levende wezens?”, zo zegt milieujurist Jessica den Outer...
Veerkracht thema wintereditie New Financial Magazine
Veerkracht. Dat is het thema van de wintereditie van het New Financial Magazine, een van de uitingen van de stichting New Financial Forum. Een themanummer...
Stimuleer de adviseur om duurzaam te adviseren
"Geld is een belangrijke reden voor mensen om hun gedrag aan te passen. Natuurlijk is intrinsieke motivatie belangrijk, maar juist bij een thema als duurzaamheid...
Verzilver de expertise van jouw organisatie
"Voor een duurzame toekomst moet de focus liggen op het benutten van de interne rijkdom aan expertise en de gezamenlijke reis", aldus Michiel Dietvorst van Pridea...
Bedrijven van de toekomst schrijven het nieuwe verhaal
“Schokkend hoe weinig er over is van alles waar wij mensen bij floreren.” Dat zei Christine Boland, tijdgeestanalist, woensdag op de zesde Positive Finance...
Roy van den Anker: "De waarde van de adviseur"
"Het wordt echter steeds duidelijker dat zachte vaardigheden cruciaal zijn voor de toekomst van de financieel adviseur. Wordt het niet eens tijd om na jaren van...