Zorgplicht reikt verder dan je denkt

1. 16 april 2024, door Lindenhaeghe
2. 0 reacties

In de dynamische wereld van de financiële dienstverlening, waar vertrouwen, integriteit en deskundigheid de vaste bouwstenen zijn voor een langdurige klantrelatie, wordt de rol van zorgplicht steeds belangrijker. Als hypotheekadviseur sta je centraal in het hypotheekproces; je bent de deskundige die complexe financiële producten toegankelijk maakt en deze afstemt op de persoonlijke wensen, behoeften en doelstellingen van de klant. De term zorgplicht die daarbij om de hoek komt kijken is niet slechts een formele eis vanuit de wetgeving, maar vormt de leidraad in je professie.

De zorgplicht, wettelijk verankerd in artikel 4:24 Wft en artikel 7:401 BW, verplicht hypotheekadviseurs om het belang van de klant voorop te stellen, passend advies te geven en bij zijn werkzaamheden de zorg te betrachten die van een redelijk bekwaam en redelijk handelend beroepsgenoot verwacht mag worden. Zo wordt verwacht dat hij, wanneer de klant afwijkt van het gegeven advies, de klant expliciet waarschuwt voor de risico’s en gevolgen van deze keuze. Maar wat mag de klant van de adviseur verwachten als het gaat om zorgplicht? En hoe ver reikt deze verplichting?

Kifid

Op 28 november 2023 heeft Kifid de volgende zaak behandeld: in 2016 heeft een klant een woning aangekocht. Omdat de klant alleenstaand was en 116.000 euro eigen middelen inbracht, heeft de adviseur in het adviesrapport vastgelegd dat er geen noodzaak was om een overlijdensrisicoverzekering af te sluiten. Bij onverhoopt overlijden konden de nabestaanden de woning namelijk verkopen en daarmee de (rest)schuld bij de geldverstrekker aflossen. Bijkomend was dat de klant moeilijk verzekerbaar zou zijn op basis van medische gronden en niet bereid was om een hogere premie te betalen.

In 2020 heeft de klant, inmiddels met partner, een inventariserend gesprek gevoerd over de aankoop van een andere woning. De klant heeft hierbij aangegeven te zijn gehuwd in 2019. Er is geen nieuw of aangepast adviesrapport opgesteld naar aanleiding van dit gesprek. In november 2021 komt de klant te overlijden en door het ontbreken van een overlijdensrisicoverzekering konden de partner en zoon van de klant geen aanspraak maken op een uitkering. De partner is van mening dat de adviseur hen in 2020 een overlijdensrisicoverzekering hadden moeten adviseren, toen de adviseur op de hoogte werd gesteld van de gewijzigde gezinssituatie. De partner stelt de adviseur voor 158.000 euro aansprakelijk.

Kifid heeft de partner in het gelijk gesteld en de vordering min 2.000 euro (geschatte premie voor de overlijdensrisicoverzekering) ex aequo et bono toegewezen. Kifid onderbouwt haar uitspraak met het feit dat uit de beschikbare documentatie niet blijkt dat er in 2020 een nieuw adviesrapport is opgemaakt of dat er gespreksnotities aanwezig zijn waaruit valt op te maken dat de adviseur de klant en zijn partner op het belang van een overlijdenrisicoverzekering heeft gewezen. Dit betekent dat de adviseur zijn zorgplicht heeft geschonden en dus aansprakelijk is voor de ontstane schade (Kifid-uitspraak GC 2023-0898).

Redelijk handelend en bekwaam

Uit bovenstaande uitspraak blijkt dat zorgplicht behelst dat de belangen van de klant centraal staan bij elke stap van het adviesproces. Dit is met name van belang wanneer het gaat om de gevolgen voor de klant bij een onjuist advies. Een goed en passend advies is het fundament voor een gezonde financiële toekomst. Immers: naast dat de klant voor een langere periode een financiële verplichting aangaat, vormt de maandlast van de hypotheek in veel gevallen de grootste maandelijkse uitgavenpost. Het kiezen van de juiste hypotheekvorm, rentevaste periode en aflossingsregeling vereist daarom een diepgaand inzicht in de persoonlijke situatie van de klant van de huidige financiële positie tot de toekomstplannen en onvoorziene omstandigheden.

Daarnaast speelt de zorgplicht een cruciale rol in het voorkomen van overkreditering. Het is de verantwoordelijkheid van de hypotheekadviseur om te beoordelen of een klant de financiële lasten van de hypotheek kan en wil dragen, zowel nu als in de toekomst. Door klanten te behoeden voor een schuldenlast die zij niet kunnen dragen, beschermt de zorgplicht niet alleen de individuele klant, maar ook de bredere economie tegen de risico’s van wanbetaling en de daaruit voortvloeiende financiële instabiliteit.

Aan de slag met zorgplicht

Zorgplicht vraagt van een hypotheekadviseur proactief handelen en niet alleen reactief op directe aanvragen of duidelijke wijzigingen in de financiele situatie van de klant. Denk vooruit en anticipeer op mogelijke veranderingen in de persoonlijke omstandigheden van de klant.

Zorgplicht komt ook om de hoek kijken wanneer er geen sprake is van een (betaald) adviesmoment. Het betreft blijvende zorg voor het financieel welzijn van de klant. Zoals de klant een commitment aangaat met de geldverstrekker, zo gaat de adviseur ook een commitment aan met de klant. Het is dus van belang om regelmatig de financiële situatie van de klant te bezien, marktontwikkelingen bij te houden en bij de klant te informeren naar relevante wijzigingen die invloed kunnen hebben op de hypotheek.

Een dergelijke benadering vereist een cultuurverandering binnen de financiële dienstverlening. Het moet industriebreed erkend worden dat zorgplicht geen statische verplichting is, maar een dynamische verantwoordelijkheid die zich aanpast aan de levensloop van de klant. Het is tijd voor hypotheekadviseurs om deze uitgebreide interpretatie van zorgplicht te omarmen. Door dit te doen voldoe je niet alleen aan de wettelijke verplichtingen, maar versterk je ook de vertrouwensband met de klant. Door je zorgplicht te nemen, bouw je aan een fundament van vertrouwen dat belangrijk is voor een gezonde en duurzame financiële toekomst voor alle betrokkenen.

Reactie toevoegen

Naam

E-mailadres

Reactie

Organisatie

Telefoonnummer

VVPVIP HypothekenVVP Innovatie PlatformVIP SchadeVVP Twitter

Toevoegen 

Meer over

• Jouw Vakbekwaamheid