Zwalkend woningmarktbeleid maakt adviseren lastig

Colinda Rosenbrand VVP 10 2017

 

Starters hebben grote problemen op de woningmarkt. Sociale huurwoningen zijn beperkt voorradig en bovendien afhankelijk van inkomen. Een alternatief in de vrije huursector is nauwelijks te vinden. Daarbij zijn die huren weer zo hoog, dat kopen nu vaak goedkoper is. Maar ook op de koopmarkt hebben starters amper mogelijkheden.

In een woningmarkt met stijgende huizenprijzen is het voor starters al een hele uitdaging om een betaalbare woning te vinden. Vervolgens zijn de leennormen erg streng terwijl starters (nog) niet veel verdienen, ze vaak een flinke studieschuld hebben en een vast contract utopisch lijkt. Als ze dan uiteindelijk op basis van hun inkomen een hypotheek kunnen krijgen, dan gooit de LTV wel weer roet in het eten.

De LTV bedraagt vanaf 2018 honderd procent, waardoor starters bij het aangaan van een hypotheek de kosten koper met eigen vermogen moeten financieren en dat loopt bij een gemiddelde koopwoning al snel op naar 10.000 euro. Dat spaar je niet zomaar bij elkaar.

Toch is de huidige situatie waarschijnlijk nog rooskleurig ten opzichte van wat de toekomst brengt. De hypotheekrente staat historisch laag, als die gaat stijgen dan komen starters helemaal niet meer aan bod. Wij pleiten daarom voor een aantal maatregelen. Bied koopstarters alsnog de mogelijkheid om de kosten koper boven de maximale LTV van 100 procent mee te financieren. Een hypotheek wordt toch annuïtair afgelost, dus die extra kosten zijn ook weer snel afgelost. Hanteer deze regeling desnoods als een soort tijdelijke crisismaatregel tot er meer (betaalbaar) woningaanbod is voor starters.

Het blijft vreemd dat starters geen hypotheek kunnen krijgen, maar wel een veel duurdere huurwoning. Natuurlijk is er een verschil tussen huur en koop, maar maatwerk kan de oplossing zijn. Binnen het Platform Maatwerk is een goede aanzet gegeven voor meer mogelijkheden. Maar een betere positie van de starter op de koopmarkt, is nog steeds afhankelijk van de bereidheid om in de praktijk maatwerk te leveren.

De verplichting tot volledige aflossing zorgt voor hoge maandlasten. Zeker voor starters, die vaak aan het begin van hun carrière staan. Om die maandlasten te verlichten zag in 2013, onder druk van de Kamer, de zogenaamde Blok-hypotheek het licht. Een ingewikkelde hypotheekconstructie, waarbij feitelijk op een kunstmatige manier een mogelijkheid werd gecreëerd om 50 procent aflossingsvrij te houden, waardoor de maandlasten voor starters omlaag zouden gaan.

De Blok-hypotheek is een financieel gedrocht en bestaat daarom in de praktijk ook niet, maar als door middel van een deels aflossingsvrije hypotheek de maandlasten lager uitvallen, is dat een mogelijke oplossing. Zeker nu het maar de vraag is, of volledig aflossen nog verstandig is als daar straks een fiscale straf op komt te staan. In het regeerakkoord is tenslotte afgesproken dat de wet Hillen in dertig jaar wordt afgebouwd. Wel een déjà vu overigens met de hypotheekrenteaftrek. Daarover werd in 2014 afgesproken dat het tarief in stapjes van 0,5 procent zou worden verlaagd tot 38 procent in 2042, maar nu is in het huidig regeerakkoord vastgelegd dat het vanaf 2020 met zevenmijlslaarzen versneld wordt afgebouwd tot 36,9 procent in 2023. Wie zegt dat over vier jaar niet hetzelfde gebeurt met de afbouw van de Wet Hillen?

‘Wat nu een goede oplossing lijkt, kan over een paar jaar zomaar anders zijn’

Het woningmarktbeleid zwalkt en hierdoor wordt adviseren ook lastiger. Een hypotheek sluit je af voor de lange termijn, maar wat nu een goede oplossing lijkt, kan over een paar jaar zomaar anders zijn. Adviseurs hebben tenslotte geen glazen bol.

Het is aan de politiek om te voorkomen dat marktontwikkelingen en te strenge regelgeving leiden tot een fatale cocktail voor de woningmarkt.

Reactie toevoegen

 
Editie
Kaag laat rentemiddeling aan markt

Kaag laat rentemiddeling aan markt

Rentemiddeling, meeneemrente, minister Kaag laat het aan de vrije markt. Dat blijkt uit haar antwoorden op Kamervragen. De minister: “Ik vind het belangrijk...

Adfiz: verlagen risico-opslag (tijdelijk) makkelijker maken

Adfiz: verlagen risico-opslag (tijdelijk) makkelijker maken

Adfiz roept alle geldverstrekkers op om – eventueel tijdelijk – (financiële) drempels die consumenten ervaren bij het verlagen van de risico-opslag...

VEH: "Banken blokkeren meeverhuizen lage hypotheekrente"

VEH: "Banken blokkeren meeverhuizen lage hypotheekrente"

Huizenkopers die hun hypotheekcontract met een lage rente willen meeverhuizen naar hun nieuwe woning, stuiten volgens Vereniging Eigen Huis bij veel banken geregeld...

Vierjaarsmiddeling financieringslastpercentages onder vuur vanwege hoge inflatie

Vierjaarsmiddeling financieringslastpercentages onder vuur vanwege hoge inflatie

De vierjaarsmiddeling maakt dat de hoge inflatie van nu onvoldoende meeweegt in de nieuwe financieringslastpercentages, vrezen AFM en DNB. De toezichthouders in...

AFM: "Criteria acceptatiebeleid hypotheken moeten scherper"

AFM: "Criteria acceptatiebeleid hypotheken moeten scherper"

De criteria in het acceptatiebeleid van hypotheekaanbieders laten volgens de AFM aan duidelijkheid te wensen over, waardoor het risico op overkreditering bestaat....

Consultatie Wijzigingsregeling hypothecair krediet 2023

Consultatie Wijzigingsregeling hypothecair krediet 2023

Financiën is de consultatie gestart van de Wijzigingsregeling hypothecair krediet 2023. De consultatie sluit 29 augustus. De wegingsfactor voor de berekening...

Voorbehouden niet verplicht in koopovereenkomst

Voorbehouden niet verplicht in koopovereenkomst

Minister De Jonge gelooft niet in de voorbehouden van financiering en bouwkundige keuring als verplicht onderdeel van een koopovereenkomst. De minister: “Uit...

Standaardisering erfpachtinstrument kan financiering flexibele woonvormen vereenvoudigen

Standaardisering erfpachtinstrument kan financiering flexibele woonvormen vereenvoudigen

Er komt meer flexibiliteit in het financieren van verschillende alternatieve woonvormen zoals tiny houses en flexwoningen, schrijft minister De Jonge over de uitkomsten...

DNB verlengt Regeling risicoweging hypothecaire leningen 2022 met twee jaar

DNB verlengt Regeling risicoweging hypothecaire leningen 2022 met twee jaar

DNB wil de Regeling risicoweging hypothecaire leningen 2022 met twee jaar verlengen. De toezichthouder: “In het licht van de aanhoudende oververhitting op...

Overhevelen eigen woning naar box 3 complexe transitie

Overhevelen eigen woning naar box 3 complexe transitie

Overhevelen van de eigen woning en eigenwoningschuld naar box 3 kent een complexe transitie. Waarbij nog onderzoek gedaan moet worden in hoeverre dit past op het...