Stresstest toont aan: Nederlandse pensioensector kwetsbaar
De Nederlandse pensioensector is kwetsbaar voor schokken op de financiële markten omdat pensioenfondsen in de huidige lage-rente-omgeving nauwelijks beschikken over buffers om die schokken op te vangen, en in Europees perspectief een hoog risicoprofiel hebben. Dat beeld komt naar voren in de dinsdag bekend gemaakte resultaten van de stresstest die de Europese toezichthouder voor verzekeraars en pensioenfondsen, EIOPA, vorig jaar heeft uitgevoerd onder pensioenfondsen in Europa. Het is de eerste keer dat EIOPA een dergelijke stresstest heeft uitgevoerd
De stresstest is gebaseerd op de cijfers over 2014. De Nederlandse pensioenfondsen die aan de test hebben meegedaan, beheren bij elkaar meer dan 50 procent van de Nederlandse pensioenfondsbeleggingen. EIOPA heeft niet bekend gemaakt om welke pensioenfondsen het gaat. DNB bespreekt de resultaten van de stresstest met de fondsen die hebben deelgenomen.
Voor de stresstest zijn twee macro-economische scenario’s en één langleven-scenario gebruikt.
Het eerste scenario gaat uit van aanzienlijk dalende zakelijke waarden (zoals aandelen en vastgoed), een dalende rente en stijgende spreads. Er wordt daarbij aangenomen dat beleggingen in activa die voorheen een ‘safe haven’ status hadden, zoals bepaalde staatsobligaties, deze status verliezen. In het tweede macro-economische scenario daalt de rente iets meer dan in het eerste scenario, maar zijn er ook markten in zakelijke waarden die minder geraakt worden. In het langleven-scenario gaat EIOPA uit van een stijging van de levensverwachting met twintig procent.
Nederlandse pensioenfondsen worden vooral in de eerste twee scenario’s hard geraakt. De belangrijkste reden hiervoor is dat de Nederlandse pensioensector een relatief grote portefeuille zakelijke waarden kent en het renterisico beperkt wordt afgedekt. De impact van de langleven-schok is voor Nederlandse pensioenfondsen beperkter.
DNB: "Deze uitkomsten van de stresstest bevestigen het beeld dat Nederlandse pensioenfondsen kwetsbaar zijn. Nederland kent voor pensioenfondsen een systeem van buffers om schokken op te vangen. De lage rente heeft een groot beroep gedaan op die buffers, waardoor veel pensioenfondsen niet meer goed in staat zijn om schokken op te vangen. Het is belangrijk dat pensioenfondsen hierover realistisch en helder zijn naar hun deelnemers. In het pensioentoezicht kijkt DNB in 2016 daarom nadrukkelijk naar de financiële opzet van pensioenfondsen en de manier waarop pensioenfondsen de deelnemers informeren over hun financiële positie."
De Pensioenfederatie "onderschrijft het belang van het monitoren van de schokbestendigheid en de systeemrisico’s van financiële instellingen ter bescherming van de belangen van de deelnemers. In de praktijk zijn Nederlandse pensioenfondsen hier ook permanent mee bezig door middel van onder andere hun Asset & Liability Management (ALM). De door EIOPA nu gepresenteerde resultaten van de stresstest, die laten zien dat Nederlandse pensioenfondsen in de onderzochte stressscenario’s aanzienlijke tekorten kunnen hebben, zijn voor de Pensioenfederatie niet verrassend. De stresstest werd immers toegepast op balansen die toch al onder druk staan. Bij verdere stress komen ze verder onder druk te staan.
"Het effect van schokken op de financiële markten bij Nederlandse pensioenfondsen is beperkt. De bestaande wet- en regelgeving zorgt ervoor dat pensioenfondsen, onder andere dankzij het lange termijnkarakter van hun verplichtingen en hun herstelplannen, de gevolgen van financiële schokken over een langere periode kunnen spreiden. Hierdoor hebben zij een stabiliserende invloed op financiële markten, een conclusie die EIOPA zelf ook trekt. Dit neemt niet weg dat schokken op de financiële markten impact hebben op pensioendeelnemers en de aangesloten werkgevers, en in specifieke situaties kunnen leiden tot maatregelen als het beperken of afzien van indexatie of het korten van pensioenrechten.
"Overigens geeft de stresstest van EIOPA voor Nederlandse pensioenfondsen met een uitkeringsovereenkomst geen goed beeld van de genoemde risico’s. De stresstest verschaft met name informatie over de financiële situatie van een pensioenfonds direct na een crisissituatie, maar geeft nauwelijks inzicht in de impact daarvan op het uiteindelijke pensioeninkomen van pensioendeelnemers. EIOPA heeft ook een stresstest gehouden voor premieovereenkomsten zoals die worden aangeboden door Nederlandse pensioenfondsen en PPI’s. Deze test richt zich wel op het pensioeninkomen van deelnemers en deze methode levert volgens de Pensioenfederatie meer relevante inzichten op."
Reactie toevoegen
Nederlandse banken slagen voor stresstest
ALom tevredenheid bij de stakeholders nu de grote Nederlandse banken zijn geslaagd voor de stresstest van de ECB. Minister Dijsselbloem van Financiën: “De...
Ing breidt hypotheek hulp uit met stresstest
ING heeft een online stresstest ontwikkeld die huizenbezitters inzicht geeft of hun hypotheek extra aandacht nodig heeft. Op basis van de antwoorden op tien...