Gepensioneerden niet gematst

Michaël Deinema is onderzoeker bij The Pension Rating Agency (TPRA), een initiatief van MoneyView

Pensioenen worden al jarenlang nauwelijks geïndexeerd en soms zelfs gekort. Volgens 50plus is dat de schuld van de ‘kunstmatige’ manier waarop pensioenfondsen hun dekkingsgraad moeten berekenen.

Partij 50PLUS stelt voor om uit te gaan van historische en huidige rendementen, terwijl pensioenfondsen van DNB en de wet uit moeten gaan van de risicovrije rente om de verplichtingen te waarderen. De rente ligt al jarenlang heel erg laag, met lage dekkingsgraden en minimale kansen op indexatie als gevolg. Gepensioneerden zien hun koopkracht al jaren op rij langzaam achteruit gaan.

Waarom deze strengheid? Het antwoord is altijd dat de risicovrije rente een zeker toekomstig rendement vertegenwoordigt en het gemiddelde gerealiseerde rendement niet. Resultaten uit het heden en verleden bieden immers geen garantie voor de toekomst. Als we nú indexeren op basis van onzekere rendementsverwachtingen, dan zitten de jongeren straks met de gebakken peren als die rendementen in de toekomst toch tegenvallen. Dan verdampt een deel van hun pensioenaanspraken. Sorry gepensioneerden, we kunnen jullie niet matsen ten koste van anderen. Fair enough, toch?

Neen. Het is niet fair en wel hierom. De werkgevers en de nog-niet-gepensioneerde deelnemers worden namelijk wél gematst. Volgens een onnavolgbare logica mag de hoogte van premies wél worden berekend op basis van rendementen uit het verleden. Stel, ik beloof jou een jaarlijkse pensioenuitkering van honderd euro, over de periode 2038-2058. Om te bepalen wat jij en jouw werkgever nu voor die toezegging aan premie moeten betalen, gaan wij voor het gemak uit van een realistisch maar lekker rendement over al die jaren, totdat die uitkeringen aan jou gedaan moeten worden. We gaan níet uit van de risicovrije rente. Waarom niet? Omdat de premies anders heel erg hoog kunnen worden. En wie heeft nou zin om heel hoge premies te betalen?

Dat argument is begrijpelijk, maar de inconsistentie is dat niet. Wanneer premies in de grote pot van het fonds worden gegooid, worden de daarmee aangekochte nieuwe pensioenverplichtingen ook aan de totale balans van het pensioenfonds toegevoegd, aan de lastenkant. Maar dan wordt de hoogte van die nieuwe lasten ineens weer wél berekend op basis van de lage risicovrije rente. Dat drukt de dekkingsgraad! De gepensioneerden hebben weer minder kans op indexatie. En zij subsidiëren dan met het door hen opgebouwde fondsvermogen de toekomstige pensioenen van de ‘jongeren’. Lekker eerlijk en solidair.

Maken pensioenfondsen vaak gebruik van deze mogelijkheid om premiebetalers te matsen of zijn ze daar te prudent voor? Helaas is echte prudentie vaak ver te zoeken. Dat blijkt uit de zogenaamde premiedekkingsgraad. De premiedekkingsgraad laat zien hoe de ingelegde premie zich verhoudt tot de werkelijke waarde (op basis van de risicovrije rente) van de nieuwe ingekochte pensioenaanspraken.

Zie het als de dekkingsgraad die een fonds zou hebben als het slechts één jaar bestaat. Het heeft dan alleen de in dat jaar opgebouwde verplichtingen aan de lastenkant van de balans en alleen de in dat jaar ingelegde premies aan de batenkant. Wat blijkt uit de meest recente jaargegevens die DNB publiceert? In 2016 had meer dan de helft van de pensioenfondsen een premiedekkingsgraad van onder de 100 procent. Vooral de grote jongens maken het bont. PFZW was nog prudent

‘Gepensioneerden subsidiëren met hun fondsvermogen de jongeren. Lekker eerlijk en solidair’

met een premiedekkingsgraad van 93 procent vergeleken met Metalektro en Metaal & Techniek (beide 83 procent), Bouwnijverheid (74 procent) en vooral… ABP (72 procent)! Deze ‘imprudentie’ wordt momenteel bedekt door de weinig indrukwekkende, maar toch veel gezondere totale balans van een fonds als ABP. Dus ook door het vermogen van de gepensioneerden, die nog heel lang kunnen wachten op echt koopkrachtbehoud.

Als je pensioen echt eerlijker wilt maken, mats dan iedereen. Of mats gewoon niemand!

Reactie toevoegen

 
Editie
MoneyView in VVP 5-2023: nieuwe pijnlijke dossiers

MoneyView in VVP 5-2023: nieuwe pijnlijke dossiers

In de nieuwe VVP (5-2023) staat Martin Koot van MoneyView stil bij de weer opgelaaide woekerpolisaffaire en nieuwe pijnlijke dossiers. Koot merkt op dat financieel...

Let op: deze column is moeilijk leesbaar

Let op: deze column is moeilijk leesbaar

(Martin Koot, MoneyView, in VVP 5-2023) En ineens zijn ze weer in het nieuws: woekerpolissen! Eind september deed het Gerechtshof Den Haag uitspraak in het hoger...

Negentien procent kiest hoog-laagconstructie bij pensioen

Negentien procent kiest hoog-laagconstructie bij pensioen

Negentien procent van de deelnemers die in 2021 met pensioen gingen, koos voor een hoog-laagconstructie, één procent voor laag-hoog. Deze cijfers zijn...

Pensioen en de onwil om het te willen begrijpen

Pensioen en de onwil om het te willen begrijpen

(Dion van der Mooren van MoneyView in VVP 4, 2023) Het heeft even geduurd, maar de nieuwe pensioenwet (Wtp) is eindelijk aangenomen. Een van de gevolgen van deze...

MoneyView: hypotheken meer geschikt voor verduurzaming

MoneyView: hypotheken meer geschikt voor verduurzaming

Steeds meer geldverstrekkers passen hun producten aan om verduurzaming te vergemakkelijken en te stimuleren, zo blijkt uit het Special Item Hypotheken van MoneyView. Het...

Wij zijn nog lang niet overbodig

Wij zijn nog lang niet overbodig

(Pepijn van Kleef van MoneyView in VVP 4) Al dertig jaar is MoneyView in de financiële sector de noodzakelijke luis in de pels. MoneyView werd opgericht om...

Terug naar de schoolbank

Terug naar de schoolbank

(Peter Post, MoneyView, in VVP 3, 2023) Actieve provisietransparantie moet van de afdeling advies van de Raad van State terug naar de tekentafel van het kabinet....

MoneyView: grote verschillen in dekking scheidingsmediation

MoneyView: grote verschillen in dekking scheidingsmediation

Scheidingsmediation is bij driekwart van de rechtsbijstandverzekeringen standaard of optioneel meeverzekerd. Of en wanneer je daar gebruik van mag maken, verschilt...

Omzetderving als gevolg van waterschade bij driekwart van de verzekeringen niet gedekt

Omzetderving als gevolg van waterschade bij driekwart van de verzekeringen niet gedekt

In toenemende mate, aldus MoneyView, kunnen ondernemers zich verzekeren voor de gevolgen van het overstromen van secundaire waterkeringen, zoals sloten, beken en...

MoneyView: "Regelmatig autoverzekeringen vergelijken is lonend"

MoneyView: "Regelmatig autoverzekeringen vergelijken is lonend"

Verzekeraars geven niet allemaal dezelfde korting voor de opgebouwde schadevrije jaren, waardoor de meest voordelige autoverzekering na een paar jaar helemaal niet...