Gepensioneerden niet gematst

Michaël Deinema is onderzoeker bij The Pension Rating Agency (TPRA), een initiatief van MoneyView

Pensioenen worden al jarenlang nauwelijks geïndexeerd en soms zelfs gekort. Volgens 50plus is dat de schuld van de ‘kunstmatige’ manier waarop pensioenfondsen hun dekkingsgraad moeten berekenen.

Partij 50PLUS stelt voor om uit te gaan van historische en huidige rendementen, terwijl pensioenfondsen van DNB en de wet uit moeten gaan van de risicovrije rente om de verplichtingen te waarderen. De rente ligt al jarenlang heel erg laag, met lage dekkingsgraden en minimale kansen op indexatie als gevolg. Gepensioneerden zien hun koopkracht al jaren op rij langzaam achteruit gaan.

Waarom deze strengheid? Het antwoord is altijd dat de risicovrije rente een zeker toekomstig rendement vertegenwoordigt en het gemiddelde gerealiseerde rendement niet. Resultaten uit het heden en verleden bieden immers geen garantie voor de toekomst. Als we nú indexeren op basis van onzekere rendementsverwachtingen, dan zitten de jongeren straks met de gebakken peren als die rendementen in de toekomst toch tegenvallen. Dan verdampt een deel van hun pensioenaanspraken. Sorry gepensioneerden, we kunnen jullie niet matsen ten koste van anderen. Fair enough, toch?

Neen. Het is niet fair en wel hierom. De werkgevers en de nog-niet-gepensioneerde deelnemers worden namelijk wél gematst. Volgens een onnavolgbare logica mag de hoogte van premies wél worden berekend op basis van rendementen uit het verleden. Stel, ik beloof jou een jaarlijkse pensioenuitkering van honderd euro, over de periode 2038-2058. Om te bepalen wat jij en jouw werkgever nu voor die toezegging aan premie moeten betalen, gaan wij voor het gemak uit van een realistisch maar lekker rendement over al die jaren, totdat die uitkeringen aan jou gedaan moeten worden. We gaan níet uit van de risicovrije rente. Waarom niet? Omdat de premies anders heel erg hoog kunnen worden. En wie heeft nou zin om heel hoge premies te betalen?

Dat argument is begrijpelijk, maar de inconsistentie is dat niet. Wanneer premies in de grote pot van het fonds worden gegooid, worden de daarmee aangekochte nieuwe pensioenverplichtingen ook aan de totale balans van het pensioenfonds toegevoegd, aan de lastenkant. Maar dan wordt de hoogte van die nieuwe lasten ineens weer wél berekend op basis van de lage risicovrije rente. Dat drukt de dekkingsgraad! De gepensioneerden hebben weer minder kans op indexatie. En zij subsidiëren dan met het door hen opgebouwde fondsvermogen de toekomstige pensioenen van de ‘jongeren’. Lekker eerlijk en solidair.

Maken pensioenfondsen vaak gebruik van deze mogelijkheid om premiebetalers te matsen of zijn ze daar te prudent voor? Helaas is echte prudentie vaak ver te zoeken. Dat blijkt uit de zogenaamde premiedekkingsgraad. De premiedekkingsgraad laat zien hoe de ingelegde premie zich verhoudt tot de werkelijke waarde (op basis van de risicovrije rente) van de nieuwe ingekochte pensioenaanspraken.

Zie het als de dekkingsgraad die een fonds zou hebben als het slechts één jaar bestaat. Het heeft dan alleen de in dat jaar opgebouwde verplichtingen aan de lastenkant van de balans en alleen de in dat jaar ingelegde premies aan de batenkant. Wat blijkt uit de meest recente jaargegevens die DNB publiceert? In 2016 had meer dan de helft van de pensioenfondsen een premiedekkingsgraad van onder de 100 procent. Vooral de grote jongens maken het bont. PFZW was nog prudent

‘Gepensioneerden subsidiëren met hun fondsvermogen de jongeren. Lekker eerlijk en solidair’

met een premiedekkingsgraad van 93 procent vergeleken met Metalektro en Metaal & Techniek (beide 83 procent), Bouwnijverheid (74 procent) en vooral… ABP (72 procent)! Deze ‘imprudentie’ wordt momenteel bedekt door de weinig indrukwekkende, maar toch veel gezondere totale balans van een fonds als ABP. Dus ook door het vermogen van de gepensioneerden, die nog heel lang kunnen wachten op echt koopkrachtbehoud.

Als je pensioen echt eerlijker wilt maken, mats dan iedereen. Of mats gewoon niemand!

Reactie toevoegen

 
Editie
Betaalrekeningen worden steeds duurder

Betaalrekeningen worden steeds duurder

Gemiddeld zijn de pakketkosten voor een betaalrekening het afgelopen jaar met ongeveer tien procent gestegen, aldus MoneyView. Het bureau in zijn Special Item Betalingsverkeer:...

Bijna veertig procent wil voor 65e stoppen met werken

Bijna veertig procent wil voor 65e stoppen met werken

Bijna vier op de tien Nederlanders willen al voor hun 65e stoppen met werken, dat is voor de meeste werkenden ruim twee  jaar eerder dan de AOW-gerechtigde...

Overstroming niet-primaire waterkering nog lang niet altijd gedekt

Overstroming niet-primaire waterkering nog lang niet altijd gedekt

Voor schade als gevolg van overstroming van een niet-primaire waterkering wordt op dit moment bij 42 van de 66 (64 procent) inboedelverzekeringen en bij 38 van de...

Break-out sessies VIP-Congres 4 juli (deel 5)

Break-out sessies VIP-Congres 4 juli (deel 5)

Meer dan dertig praktijksessies biedt het VIP Congres ACT NOW! van VVP en Contactgroep Automatisering op 4 juli. In een aantal berichten op de VVP-site geven we...

Realistisch denken en doen

Realistisch denken en doen

(Martin Koot, MoneyView in VVP 2) Deze column schrijf ik in de week van de provinciale verkiezingen. Als u dit leest, weet u de uitslag allang. Als de voortekenen...

Nieuw pensioenstelsel blinde vlek voor veel Nederlanders

Nieuw pensioenstelsel blinde vlek voor veel Nederlanders

De inhoud van het pensioenakkoord dat het Nederlandse pensioenstelsel grondig zal wijzigen, blijkt voor heel veel Nederlanders een blinde vlek. Bijna de helft (44...

Een vijfde caravanpolissen vergoedt na drie jaar slechts dagwaarde

Een vijfde caravanpolissen vergoedt na drie jaar slechts dagwaarde

Uit het meest recente Special Item van MoneyView wordt duidelijk dat er grote verschillen zijn in de dekkingen van caravanverzekeringen. Het bureau: “Gedurende...

MoneyView: aantal rentewijzigingen blijft aanzienlijk

MoneyView: aantal rentewijzigingen blijft aanzienlijk

In de eerste drie maanden van dit jaar is de hoeveelheid rentewijzigingen bij dagelijks opvraagbare spaarrekeningen (DOS) weer wat afgenomen ten opzichte van het...

Hip and happening, maar voor wie?

Hip and happening, maar voor wie?

(Pepijn van Kleef van MoneyView in VVP 1, 2023) Moneyview houdt alle hypotheekrentes nagenoeg realtime bij en dat hebben we afgelopen jaar geweten ook. In totaal...

Kredietrente kruipt naar bovengrens

Kredietrente kruipt naar bovengrens

De gemiddelde rente voor Persoonlijke Leningen bevindt zich volgens MoneyView weer (bijna) op hetzelfde niveau als tien jaar geleden en veel aanbieders kruipen met...