Pensioenfondsen voelen zich te verheven voor een oordeel

“We zijn het vertrouwen van de deelnemers kwijt”, is een veelgehoorde klacht bij pensioenfondsen. De oorzaak van dit wantrouwen wordt vaak gezocht in gebrekkige kennis over (en interesse in) pensioenfondsen én gebrekkige communicatie door pensioenfondsen. Het wordt vrijwel nooit geweten aan ouderwets slecht financieel beleid. Ten minste, niet door de sector zelf.

Elke keer als er gekort moet worden, de dekkingsgraden weer dalen, de rendementen tegenvallen en de kosten stijgen, dan wijzen pensioenfondsen naar externe oorzaken. Wie kent de riedels intussen niet?

  • “Luister, de rentes zijn gedaald naar een historisch dieptepunt.”
  • “Luister eens, de nieuwe regelgeving bindt onze handen op het beleggingsvlak.”
  • “Luister eens goed, nieuwe eisen van toezichthoudende instanties zorgen voor hogere kosten.”
  • “Luister eens beter, onze bestuurders moeten meer gaan verdienen omdat alles zo hopeloos complex is geworden.”

Allemaal waar, maar slechts ten dele. Renterisico’s kunnen immers worden afgedekt, risicoprofielen laten ruimte voor verschillende invullingen van de beleggingsportefeuille, tactische bandbreedtes kunnen worden aangepast, kosten kunnen worden bespaard en beloningen hoeven niet per se marktconform te zijn.

Wanneer iemand erop wijst dat andere pensioenfondsen die met veel van dezelfde omstandigheden te maken hebben, betere resultaten behalen of lagere kosten maken, dan treedt vaak het tweede verdedigingsmechanisme in werking. Dan wordt benadrukt hoe bijzonder het eigen deelnemersbestand is of de eigen regeling, hoe elk fonds zo ‘eigen’ is dat het eigenlijk niet vergeleken kan worden. Elk rendement, hoe slecht of goed ook, moet dan weer worden gezien in een fondsspecifieke context.

Hieruit volgt een afkeer van rankings, lijstjes en ‘scorebordjournalistiek’ bij de bestuurlijk ingewijden. En natuurlijk vooral wanneer het eigen fonds er slecht vanaf komt. Alsof lage dekkingsgraden, lage rendementen, armzalige regelingen, hoge premies en hoge kosten (en zelfs combinaties hiervan) helemaal niets zeggen over beleid. Ja, de kennis bij deelnemers over hoe hun pensioenfonds werkt is vaak erbarmelijk slecht en het is een hele klus om vooral jongeren te interesseren voor een pensioen dat zo ver in hun toekomst ligt. Ja, het is een gigantische uitdaging om de communicatie zo in te richten dat hier iets aan verandert. En ja, de samenhang tussen beleggingen, verplichtingen, deelnemersbestanden, risico’s, premies, uitkeringen, pensioenregelingen en kosten is vrij complex.

Dat alles moet en mag niet verhullen dat pensioenfondsbesturen beleidsopties hebben die bepalend kunnen zijn voor de langetermijn pensioenresultaten. Zij hebben ook de verantwoordelijkheid om caopartners te begeleiden in hun onderhandelingen en er een stok voor te steken als – om de premies te drukken – de te nemen risico’s te hoog worden. Hetzelfde geldt als de aangesloten werkgevers en werknemers zo risicoavers zijn dat grote kansen worden misgelopen.

Pensioenfondsbestuurders moeten beschikken over een realistische blik en diepgaande kennis, ook waar het gaat om de prestaties van andere fondsen. Neem de deelnemers en werkgevers hierin mee, maak hen er deel van, maar wees leidend. Dan verbeteren de resultaten geheid en vindt niemand het erg als de bestuurders aardig verdienen. Laat zien wat de condities zijn waarin een fonds moet opereren, maar gebruik dit niet als excuus. Erken de rol van je beleid – zoals je rentevisies en rendementsverwachtingen – in de resultaten die je behaalt. Ook als deze tegenvallen. Of bezin je er in elk geval hardop over. En dan, doe er wat aan!

In plaats van alleen te ‘ja maren’ en te navelstaren moeten fondsen de zorgen van deelnemers echt serieus nemen. Leer van de prestaties van anderen. Kijk kritisch naar het functioneren en presteren van het fonds en naar het gevoerde beleid, niet alleen op het gebied van communicatie.

‘In plaats van alleen te ‘ja maren’ moeten fondsen de zorgen van deelnemers echt serieus nemen’

Michaël Deinema is onderzoeker bij The Pension Rating Agency (TPRA), een initiatief van MoneyView

Reactie toevoegen

 
Editie
Kredietrente kruipt naar bovengrens

Kredietrente kruipt naar bovengrens

De gemiddelde rente voor Persoonlijke Leningen bevindt zich volgens MoneyView weer (bijna) op hetzelfde niveau als tien jaar geleden en veel aanbieders kruipen met...

MoneyView: keuzeopties AO-criteria nemen af

MoneyView: keuzeopties AO-criteria nemen af

Gangbare arbeid als criterium voor arbeidsongeschiktheidsverzekeringen is van de markt verdwenen, zo blijkt uit onderzoek door MoneyView. Bij gangbare arbeid geldt...

Oud en nieuw

Oud en nieuw

(Martin Koot, MoneyView, in VVP 06-2022) MoneyView en ik vieren in 2023 allebei ons dertigjarig jubileum. Deze mijlpaal maakt dat ik, bij wijze van uitzondering,...

Stijging spaarrentetarief zet door in 2023

Stijging spaarrentetarief zet door in 2023

"Voor het eerst in jaren zien we een stijgende lijn van het gemiddelde spaarrentetarief bij dagelijks opvraagbare spaarrekeningen (DOS). Hoewel de gemiddelde spaarrente...

ORV-premie in 20 jaar gemiddeld 65 procent goedkoper geworden

ORV-premie in 20 jaar gemiddeld 65 procent goedkoper geworden

Zowel de hoogste als de laagste ORV-premie zijn meer dan zestien procent lager dan een jaar eerder. De gemiddelde premie is in een jaar tijd met meer dan acht procent...

Claimen (kleine) schade aan motorfiets onvoordelig

Claimen (kleine) schade aan motorfiets onvoordelig

Zeker bij relatief kleine schades aan de motorfiets kan het aan te bevelen zijn om níet te claimen. Dat stelt MoneyView in haar Special Item Tweewielerverzekeringen....

Impliciete uitsluiting

Impliciete uitsluiting

(Martin Koot, MoneyView, in VVP 5) Met de regelmaat van de klok buigen verzekeraars zich over de vraag of, dan wel hoe ze hun premies beter kunnen afstellen op...

Verzekeringslijfrentes verslaan banksparen

Verzekeringslijfrentes verslaan banksparen

In een jaar tijd is het marktbeeld voor uitkerende lijfrentes volledig omgeslagen ten gunste van de verzekerde varianten, zo blijkt uit onderzoek door MoneyView....

Rendement op vertrouwen of vertrouwen op rendement?

Rendement op vertrouwen of vertrouwen op rendement?

(Pepijn van Kleef, MoneyView, in VVP 4-2022) Naar aanleiding van een presentatie die wij moesten geven op het mede door VVP georganiseerde VIPIinnovatie Congres...

Florius krijgt weer maximaal aantal sterren van MoneyView

Florius krijgt weer maximaal aantal sterren van MoneyView

Florius heeft voor het vijfde jaar op rij de maximale score van MoneyView gekregen voor haar Profijt twaalf Hypotheek. Dit product scoort ook nu weer voor alle drie...