Onafhankelijk… of toch niet?

1. 27 februari 2023, door Toon Berendsen
2. 0 reacties

Wie op zoek is naar de buzz in de sector mag de Adfiz Nieuwjaarsbijeenkomst niet missen. En buzzen deed het daar in het bargedeelte van Fort Voordorp; het zoemde zo hard dat het pijn deed aan de oren. Maar het was ouderwets gezellig en dat is na die vreselijke coronaperiode natuurlijk ook veel waard.

De nieuwe opzet van het Adfiz Prestatie Onderzoek werd duidelijk gewaardeerd. Innovatie wordt vaak met hoofdletters geschreven, maar niet alle vernieuwing is zo transformerend als bijvoorbeeld het internet is geweest. Veel vaker gaat het om evolutie dan om revolutie. Maar die evolutie – het Prestatie Onderzoek bood daar een aantal mooie voorbeelden van – is niet minder belangrijk. En verdient het om te worden beloond.

De introductie van het onafhankelijkheidsbegrip in de BGfo-wetgeving, evolutie of revolutie? Of zelfbedrog?

Binnenkort kunt u zich op de vergelijkingskaart - de opvolger van het dienstverleningsdocument - profileren als onafhankelijk adviseur. Helaas kunnen dat ook mensen die niet per se onafhankelijk zijn. Die weeffout bestond al, maar wordt dus niet gecorrigeerd. Wat verwondert, want vergelijkingskaart en voorganger dvd zijn juist bedoeld om transparantie te bevorderen.

Geen koppeling

Met de komende introductie van de vergelijkingskaart wordt het begrip objectieve analyse verruild voor advies op onafhankelijke basis. Voorwaarde is als voorheen dat u een toereikend aantal producten vergelijkt. Of u ook in al die producten kunt bemiddelen, daar wordt ook in de nieuwe opzet niet naar gevraagd. De AFM tegenover VVP: “De wet maakt geen koppeling tussen onafhankelijk advies en bemiddelen. Uiteraard kun je van mening zijn dat deze er wel had moeten zijn, maar daar heeft de wetgever niet voor gekozen.”

Het begrip onafhankelijkheid is echter toch wel wat zwaarder dan objectieve analyse. En het bevreemdt toch echt wel dat iemand die wel het vereiste aantal producten vergelijkt (niet zo moeilijk met behulp van vergelijkingssoftware) maar vervolgens maar één of enkele producten kan aanbieden, zich met het predikaat onafhankelijk kan tooien.

Nauwelijks toegevoegde waarde

De OvFD: “Kan een financiële dienstverlener zich onafhankelijk noemen als hij de producten van 25 aanbieders beoordeelt, maar slechts voor vier aanbieders kan bemiddelen? In de praktijk zal de klant namelijk altijd een advies krijgen voor een product van een aanbieder waarvoor de financiële dienstverlener kan bemiddelen, zelfs als uit de beoordeling naar voren komt dat een ander product, waarvoor hij niet kan bemiddelen, op basis van prijs en/of kwaliteit beter is. Dat is niet wat de klant verwacht bij onafhankelijk advies en het strookt naar onze mening ook niet met de intentie van onafhankelijk advies. Op deze wijze heeft onafhankelijk advies ook nauwelijks toegevoegde waarde voor de consument en kan het zelfs misleidend werken.”

Iedereen kent wel het verhaal van de keizer die denkt dat hij mooi gekleed over straat gaat, terwijl hij eigenlijk in zijn nakie is. De mensen houden hun mond (totdat een jongetje de illusie verbreekt). Het begrip advies op onafhankelijke basis op de vergelijkingskaart doet een beetje aan die keizer denken. De keizer is in dit geval dan dus de wetgever.

Corona

De financiële sector kan er zelf echter ook wat van. Trots wordt gesteld dat financiële instellingen met succes hun klanten tijdens de coronapandemie zoveel mogelijk hebben geholpen. Maar hoeveel hulp was er nou eigenlijk werkelijk nodig? Het verhaal zou heus heel anders zijn geweest als het kabinet niet zo ruimhartig met loonsubsidies had gestrooid. Dus houd jezelf nou niet voor de gek.

Nog zo eentje: DNB publiceerde eind vorig jaar een nieuwe studie over de rol van de verzekeringssector in de Nederlandse economie, ‘Verzekeraars in een veranderende wereld’. De toonzetting: positief. Dat terwijl, we citeren DNB, Nederland een aanhoudend krimpende levensverzekeringsmarkt kent en een relatief verzadigde schadeverzekeringsmarkt. Wat is er dan eigenlijk zo positief? En dan formuleert de toezichthouder het nog netjes: aanhoudend krimpende levensverzekeringsmarkt. Want het is ongekend hoe de verzekeraars deze markt uit hun handen hebben laten glippen, terwijl levensverzekeringen in de ons omringende landen wel degelijk nog volop worden ingezet bij het opbouwen van aanvullend pensioen. Het zou toch wel heel triest zijn als levensverzekeringen in Nederland alleen bestaansrecht hadden door de indertijd ruime fiscale begunstiging.

Andere mindset nodig

Het regende pijpestelen de dag van de Nieuwjaarsbijeenkomst. Dat je denkt: met die opwarming van de aarde valt het reuze mee. Maar de noodzaak tot verandering is onmiskenbaar (juist door de opwarming van de aarde regent het meer en heviger). Het gevoel van urgentie werd er tijdens de bijeenkomst met veel verbaal geweld ingeramd door ‘progressor’ Ruud Veltenaar. “We weten allemaal dat het urgent is. Maar een heleboel mensen weten niet hoe urgent”, aldus Veltenaar. Volgens Veltenaar zou het voor de aarde helemaal geen ramp zijn als de soort mens verdwijnt. En dat gaat volgens hem gebeuren als de mens op de huidige weg doorgaat: “Wij zijn de enige soort die de natuur heeft aangevallen. Maar als we die wedstrijd winnen, hebben we verloren…”

De wereld en daarmee onszelf redden van de ondergang, vraagt volgens Veltenaar in ieder geval dat mensen zich verbinden met hun hart en met de aarde. “Het creëren van een betere wereld, het goede doen”, aldus Veltenaar, “is geen project of werk, maar een levensstijl.” En dat zijn dan ook meteen de hele grote vragen: gaat de mindset van mensen echt veranderen en zoja, is het genoeg en is het op tijd?

Adfiz gelooft er nog wél in. Adfiz presenteerde op haar Nieuwjaarsbijeenkomst het werkprogramma naar duurzaam advies en duurzame financiële producten dat zij heeft ontwikkeld rond vijf thema’s: duurzame samenwerking, energietransitie, circulair ondernemen, (financieel) fit en financiële inclusie. Ambitieus, maar volgens Veltenaar dus ook gewoon keihard noodzakelijk.

Nadrukkelijker keuzes

Om de ernst van de situatie te schetsen, haalde Veltenaar een voorspelling aan dat vijf miljoen Nederlanders in de tweede helft van deze eeuw zullen moeten verhuizen willen ze geen natte voeten of erger krijgen. Plannen- en beleidsmakers willen dat echter duidelijk niet horen. Zij stampen er in de bedreigde en vaak ook al drukbevolkte gebieden graag nog honderdduizenden woningen bij. Helemaal bizar is dat er ondertussen ook nog woningen worden bijgezet buiten de dijken. Sowieso, aldus het Compendium voor de Leefomgeving, zijn in Nederland 77.000 woningen niet door een dijk beschermd tegen overstromingen.

Veel mensen vinden het tegenwoordig abject als een financiële instelling in wapentuig of ander ellendige zaken investeert. Maar zijn we niet op het punt gekomen dat de financiële sector zijn verantwoordelijkheid moet nemen en met een verduurzamingsoog nadrukkelijker moet gaan kiezen wat ze wel en niet financiert en verzekert?

Voor eigen risico?

Oprechte complimenten voor het Verbond van Verzekeraars dat probeert een verzekeringsoplossing te vinden voor schade als gevolg van het falen van primaire waterkeringen en overstromen van grote rivieren. Het Verbond doet ook alle moeite momenteel om de stakeholders mee te krijgen, want verzekeraars kunnen dit risico niet allen dragen. Het zou echt een doorbraak zijn als de verzekeringsoplossing er komt.

Aan de andere kant: als woningen bewust in risicogebieden worden gebouwd of zijn neergezet, moet je dan niet op enig moment zeggen dat dat voor eigen risico is? Afgelopen zomer waren wij in het Ahrtal in Duitsland, waar de watersnood in 2021 nog veel rampzaliger en dodelijker was dan in Limburg. Ongelooflijk hoeveel er een jaar na de ramp nog hersteld of helemaal opnieuw opgebouwd moest worden. Maar ook in Duitsland wordt de vraag gesteld: is het wel handig om te herbouwen in risicogebieden? De verzekeringspolissen laten echter niet werkelijk keus, want die zijn geënt op herbouw op dezelfde plek. Terwijl de volgende catastrofe zich als gevolg van de klimaatverandering elk moment kan aandienen.

Vloeken in de kerk

Het overstapseizoen zorgverzekering was interessant vanwege het helemaal wegvallen van de collectiviteitskorting bij de basisverzekering (lijkt nog niet zo veel impact te hebben gehad) en de toch niet onaanzienlijke premieverhoging. Inderdaad was het aantal overstappers groter dan in tijden. De vergelijkingssites weten ook te melden dat meer mensen dan eerst hebben gekozen voor een hoger vrijwillig eigen risico.

Hoe gaat het verder met dat vrijwillig eigen risico? Onlangs werd bekend dat het verplicht eigen risico in de medisch-specialistische zorg per 2025 wordt aangepast naar maximaal 150 euro per declarabele prestatie, waarbij de totale hoogte van het verplicht eigen risico in stand blijft. Het vrijwillig eigen risico van maximaal 500 euro wordt behouden, maar misschien dat mensen straks toch niet meer gaan voor die maximale 500.

Dat vrijwillige eigen risico is en blijft een wonderlijk model. Immers, het is het voordeel van gezonde mensen en mensen met genoeg financiële reserves. Eigenlijk zouden juist deze mensen méér eigen risico moeten bijdragen. Of is dat vloeken in de kerk?

Reactie toevoegen

Naam

E-mailadres

Reactie

Organisatie

Telefoonnummer

VVPVIP HypothekenVVP Innovatie PlatformVIP SchadeVVP Twitter

Toevoegen 

Meer over

• Actueel op de korrel
• Ruud Veltenaar