AFM: uitspraak rechter leidt tot minder effectief toezicht
De AFM gaat in hoger beroep tegen de uitspraak van de bestuursrechter van 20 december 2017, om meer duiding te krijgen over de interpretatie van de zorgplicht. Volgens de AFM leidt de uitspraak van de rechter namelijk tot minder effectief toezicht op accountantsorganisaties.
Eerder had de AFM al laten weten zeer waarschijnlijk in hoger beroep te gaan "mede omdat de AFM het van groot belang vindt dat ook rechtstreeks richting accountantsorganisaties kan worden opgetreden tegen ernstige tekortkomingen in individuele controles. Dit is internationaal een gangbare praktijk."
De AFM legde in 2016 KPMG, EY, PwC en Deloitte destijds boetes op voor het niet naleven van de zorgplicht op basis van tekortkomingen in die controles in de jaren 2011 en 2012. EY kreeg met ruim 2,2 miljoen euro de hoogste boete; bij PwC ging het om 845.000 euro. Medio 2016 tekenden PwC en vervolgens ook EY bezwaar aan tegen die boetes. KPMG en Deloitte besloten eerder zich bij de boetes neer te leggen.
Volgens de AFM is de consequentie van de uitspraak is dat de toezichthouder de accountantsorganisatie niet rechtstreeks meer kan aanspreken op basis van ernstige tekortkomingen in de kwaliteit van de controles van de jaarrekening. Juist die controle is voor gebruikers van de jaarrekening van belang en de AFM vindt het belangrijk dat er op dit terrein voor alle betrokkenen meer duidelijkheid komt.
"Meer duiding van de uitspraak is belangrijk, zodat kan worden vastgesteld of de AFM in de toekomst adequate handhavingsmaatregelen heeft om het toezicht op de kwaliteit van wettelijke controles op jaarrekeningen goed uit te oefenen. Ook wordt zo helder of het Nederlandse handhavingskader op dit punt nog wel aansluit bij wat internationaal gangbaar is", zo stelt de AFM.
Rechtszaak
Centrale vraag in de rechtszaak was of een overtreding van de zorgplicht kan worden vastgesteld, als na onderzoek van de AFM blijkt dat er ernstige tekortkomingen zijn in meerdere wettelijke controles van de jaarrekening, uitgevoerd door EY en PwC. De AFM heeft zich primair op het eindproduct (de controle op de jaarrekening) gericht. Op grond van tekortkomingen daarin heeft de AFM geconcludeerd dat de kwaliteitswaarborgen op organisatieniveau niet voldoende waren. De accountantsorganisaties zijn vervolgens beboet.
De rechter stelt echter dat tekortkomingen in de controlewerkzaamheden van de externe accountants kunnen duiden op een gebrekkige naleving van de zorgplicht door de accountantsorganisatie. Deze tekortkomingen zijn volgens de rechter echter op zichzelf niet voldoende om de accountantsorganisatie te beboeten voor nalatigheid ten aanzien van haar zorgplicht. Er had volgens de rechter rechtstreeks gemotiveerd moeten worden waar specifieke elementen in het kwaliteitsbeleid van de accountantsorganisaties hebben gefaald.
De consequentie van deze uitspraak is dat de AFM de accountantsorganisatie niet rechtstreeks meer kan aanspreken op basis van tekortkomingen in de kwaliteit van de wettelijke controles van de jaarrekening. Terwijl juist die controle voor gebruikers van de jaarrekening (zoals particuliere en institutionele beleggers) van belang is.
De AFM stelt dan ook dat op basis van deze uitspraak het toezicht van de AFM op de accountantssector minder effectief zou worden, omdat de zorgplicht het enige wettelijke aanknopingspunt is om de accountantsorganisatie verantwoordelijk te stellen voor de kwaliteit van de controle op jaarrekeningen. De AFM kan dan alleen nog via het tuchtrecht de individuele accountant verantwoordelijk houden voor fouten. Dat wordt door de AFM als minder effectief gezien en doet bovendien geen recht aan de verantwoordelijkheid die rust op accountantsorganisaties.
Reactie toevoegen
Meer over
AFM-boete van 2,5 miljoen euro voor CAK Dordrecht (Promovendum en Besured)
De AFM heeft een bestuurlijke boete van 2.500.000 euro opgelegd aan Centraal Administratiekantoor Dordrecht. Dit omdat CAK Dordrecht en haar dochterondernemingen...
Pensioenwet laat ruimte voor wijzigen van onvoorwaardelijke indexatie van pensioenaanspraken
De Stichting Autoriteit Financiële Markten (AFM) mag de indexering van pensioenaanspraken van medewerkers voorwaardelijk maken in plaats van onvoorwaardelijk....
Schrijf je in voor VIP-congres ACT NOW!
Al meer dan 300 financieel dienstverleners hebben zich ingeschreven voor het VIP-congres ACT NOW, hét Fin- & Insurtech event voor de top van de financiële...
Aanvulling Leidraad vergoeding voor vervroegde aflossing van de hypotheek
Met een brief informeert de AFM de sector over een aanvulling van de leidraad ‘Vergoeding vervroegde aflossing van de hypotheek’. In deze Leidraad uit...
(Zdenka van Schaik van de AFM in VVP 2) Hypotheek is een commitment, maatwerk in het bijzonder. De standaardleennorm biedt voor de meeste huizenkopers een passende...
Jaarverslag AFM: oproep om lange termijn in het vizier te houden
De aanhoudende crises moeten niet afleiden van het maken van langetermijnplannen en -beleid. Die oproep doet bestuursvoorzitter Laura van Geest bij de presentatie...
AFM: "Digitalisering zal grote invloed hebben op verzekeringsmarkt"
Digitalisering zal een grote invloed hebben op de verzekeringsmarkt het komende decennium. Met de gegevens van consumenten zal het mogelijk zijn om verzekeringen...
AFM-boete van 1,7 miljoen euro voor Janus Henderson
De AFM heeft een bestuurlijke boete van 1.700.000 euro opgelegd aan de wereldwijde vermogensbeheerder Janus Henderson Group plc. De boete is opgelegd omdat Janus...
Hypotheekadviseur vraagt lang niet altijd naar studieschuld
De AFM noemt het opvallend dat bij vier op de tien starters door de hypotheekadviseur niet werd gevraagd naar een eventuele studieschuld. Ook naar een private lease...
Verduurzaming eigen woning vooral met spaargeld
Bijna twee op de vijf hypotheeksluiters reserveerden bij het recent afsluiten van de nieuwe hypotheek een bedrag voor verduurzaming. Van de hypotheekbezitters gaf...