Besteedbaar inkomen sinds 1977 nauwelijks gestegen
Huishoudens hebben de afgelopen vier decennia nauwelijks meer te besteden gekregen, zo blijkt uit economisch onderzoek van de Rabobank. De middenklasse kreeg het vooral vanaf de eeuwwisseling voor de kiezen.
Volgens de onderzoekers van RaboResearch blijft de groei van het inkomen van huishoudens sterk achter bij de groei van de economie. Een gemiddeld huishouden uit 2014 heeft, na inflatiecorrectie en het meewegen van de toename van het aantal huishoudens in Nederland, maar 18 procent meer te besteden in vergelijking met 1977. Dat terwijl het besteedbaar inkomen van huishoudens in de jaren zestig en zeventig zelfs verdubbelde.
Bedrijfsleven en overheid kregen in de loop van de jaren een steeds zwaarder aandeel in het nationaal inkomen. De belastingdruk nam toe en de zorgkosten stegen. Bedrijven zorgen dan wel voor werkgelegenheid, maar Nederland heeft een relatief groot aandeel aan multinationals en de winsten komen vaak ten goede aan aandeelhouders in het buitenland. Als de winsten al in Nederland blijven, dan is dat bij een zeer klein percentage zeer vermogende huishoudens.
Winsten opgepot
De groeiende winsten zijn de afgelopen decennia ook steeds vaker opgepot, bij kapitaal terecht gekomen en dus veel minder aan arbeid besteed, meldt RaboResearch. Het arbeidsinkomensaandeel daalt structureel in alle Westerse landen. Bedroeg de arbeidsinkomensquote (AIQ) -aandeel arbeid in het nationaal inkomen- in de jaren zeventig nog gemiddeld 78,5 procent, in 2016 was dat 73 procent. Een belangrijke oorzaak van de daling, is technologische ontwikkeling. Naast automatisering, speelt flexibilisering van arbeid in Nederland een grote rol. Werknemers nemen daardoor een veel minder sterke positie in.
Maatschappelijke onvrede
De middengroep kampt vanaf pakweg de eeuwwisseling met banenverlies als gevolg van automatisering. De arbeidsparticipatie van middelbaar opgeleiden neemt af, de werkloosheid neemt structureel toe sinds het nieuwe millennium en het besteedbare inkomen van deze groep daalt. De ongelijkheid neemt echter verder toe, want de hoogste inkomensgroepen wisten de afgelopen 15 jaar wel van inkomensstijgingen te profiteren.
RaboResearch geeft aan, dat een dalend arbeidsinkomensaandeel en een stagnerend huishoudinkomen er uiteindelijk toe kunnen leiden ‘dat de maatschappelijke onvrede steeds groter wordt’. Dit zou ‘protectionisme en populisme gemakkelijk in de hand werken’.
Opvallende flexibilisering
Rabobank doet een aantal voorzetten voor verbetering. Zo zou de nadruk moeten liggen op de ontwikkeling van relevante, technologische vaardigheden. Belastingen (dus ook de herverdeling van inkomens) zouden internationaal gecoördineerd moeten worden. Ook de onderhandelingspositie van werknemers moet anders en beter worden georganiseerd, vinden de onderzoekers, zeker gezien de tanende rol van vakbonden, die sinds de jaren zeventig in rap tempo leden verliezen. RaboResearch pleit daarnaast voor een onderzoek naar de opvallende flexibilisering in Nederland. Alleen Polen en Slowakije kenden sinds het begin van deze eeuw een sterkere groei van het aantal flexwerkers en zelfstandigen.
Reactie toevoegen
Verbond: "Praktisch beoordelen leidt tot meer en hogere uitkeringen"
'Praktisch beoordelen' maakt het WIA-stelsel volgens het Verbond van Verzekeraars "minder activerend en leidt tot meer en hogere uitkeringen. Wij dringen erop aan...
Forse AFM-boete Rabobank voor onverantwoorde hypotheekverstrekking
De AFM heeft een bestuurlijke boete van 12 miljoen euro opgelegd aan de Rabobank. Dit voor het overtreden van regels voor het verstrekken van hypothecair krediet....
Gesprekken over verlenging Regeling Vervroegd Uittreden vastgelopen
De onderhandelingen met werkgeversorganisatie VNO/NCW, over het verlengen en verruimen van de Regeling Vervroegd Uittreden (RVU) zijn vastgelopen melden vakbonden...
Ommekeer ten goede bij ziekteverzuim
Het ziekteverzuim onder werknemers was in het derde kwartaal van 2023 4,8 procent. Net als in de eerste twee kwartalen van dit jaar was het verzuim lager dan een...
Rabobank geeft hypotheekklanten met laag energielabel 1.000 euro voor isoleren
Rabobank gaat bestaande hypotheekklanten met een woning met energielabel G en F helpen verduurzamen door hen een Coöperatief Isolatiebudget te bieden. Dit bestaat...
RSC: afsluiten re-integratiespoor 1 miskent praktijk
Het Register Specialistisch Casemanagement (RSC) raadt met klem af werkgevers de mogelijkheid te geven om na het eerste ziektejaar re-integratiespoor 1 af te sluiten,...
RADI AOV: update kennisdocument verplichte AOV
RADI AOV heeft haar kennisdocument over de verplichte AOV voor zelfstandigen geactualiseerd. Deze 2.0 versie is een update van de 1.0 versie van juni 2023. Aan...
Kifid: lange doorlooptijd valt Rabobank niet te verwijten
(Kifid-uitspraak GC 2023-0864, bindend) Consumenten verwijten de Rabobank een lange doorlooptijd waardoor een lager renteaanbod was verlopen. De Geschillencommissie...
Rabobank heeft onder de naam Vitru een financieringslabel gelanceerd voor zakelijk commercieel vastgoed voor het intermediaire kanaal. Vitru financiert verhuurde...
Internetconsultatie tijdelijke maatregel WIA-beoordelingen
Minister Van Gennip is de internetconsultatie gestart van de tijdelijke maatregel ‘Praktisch beoordelen’. Dit houdt in dat alleen op basis van wat mensen...