Eureka! Ze bestaan echt
"Was het niet die sympathieke Archimedes die zei: ‘Ik kan de aarde verplaatsen met een kleine inspanning?’ Nou, dat is precies de potentie van de volgende voorbeelden: een fundamentele verandering teweegbrengen in de financiële sector. Met een aanpak die geniaal is in al zijn eenvoud", aldus Amba Zeggen tijdens het door Joris Luyendijk gepresenteerde event 'Hoop' in een uitverkocht Paradiso.
Het event 'Hoop' is een initiatief van Maven Publishing. Wetenschappers, kunstenaars en ondernemers vertelden wat hun hoop geeft. Naast Amba Zeggen waren dat onder meer Louise Vet, Hans Aarsman, Merlijn Twaalfhoven, Stine Jensen, Lavinia Meijer, Gustaaf Peek en Chazia Mourali. Joris Luyendijk heeft op verzoek van Maven Publishing een inspirerend en hoopgevend boek samengesteld, met vele tientallen bijdragen, ook van Amba Zeggen.
Zeggen: "Audur Capital bijvoorbeeld. Wie? Een investmentbank uit IJsland. Audur overleefde de kredietcrisis zonder een kapitaalinjectie. Sterker nog, het bedrijf maakte winst. Best bijzonder in een land waar bijna de hele financiële sector in een week tijd failliet is gegaan. Hoe hebben ze dat geflikt? De bestuurders van de bank hadden zich gehouden aan een aantal voorwaarden bij het zakendoen. Zoals: alleen investeren in business die je begrijpt, naast winst in euro’s ook andere factoren zoals impact op de maatschappij en regelgeving laten meewegen bij investeringsbeslissingen en alleen klanten adviseren als je dat volledig onafhankelijk kunt doen.
Mmmm, dat klinkt eigenlijk heel common sense-achtig en is helemaal zo gek nog niet. Het is zelfs zo logisch dat vergelijkbare uitgangspunten in de jaarverslagen van bijna alle financiële ondernemingen zijn terug te vinden. Alleen houden die zich er in de praktijk vaak niet aan. Deze traditionele partijen zijn er ergens toch van overtuigd dat je geen pepernoot kunt verdienen door je aan deze goedbedoelde regels te houden. Bovendien zouden aandeelhouders geen brood zien in een langetermijnstrategie met een stabiele maar lagere winst. Audur Capital proved them wrong.
En wat dacht je van Lush? Een Brits bedrijf dat eigengemaakte zeepjes en andere cosmeticaproducten verkoopt in meer dan vijfenveertig landen en (financieel) zeer succesvol is. Met goedlopende winkels in verschillende werelddelen is Lush een ideale kandidaat om met postbusbedrijven de belastingdruk te verlagen. Echt niemand in de internationale handel (oké, behalve dan een paar saaie ambtenaren) vindt dit raar. Iedereen doet het toch? Maar daar wil de CEO van dit bedrijf, Mark Constantine, niets van weten. Deze brave borst staat erop dat zijn bedrijf eerlijk belasting betaalt, zonder fiscale trucs. Gewoon omdat hij vindt dat het sleutelen aan belastingen niet de taak is van een bedrijf. Constantine zegt: ‘Ik moet zorgen voor waardevolle producten die iedereen wil kopen.’ Door deze belastingkamikaze betaalt dit bedrijf 50 procent meer aan belasting dan de concurrent. En toch zijn ze zeer succesvol. Hé stop, wacht eens even. Hoe is dat mogelijk? Deze snotneus uit Engeland betaalt doodleuk zijn fair share aan belasting en heeft een goed draaiende business. Nogal gênant voor alle multinationals die huilend bij beleidsmakers op de stoep liggen om een belastingdeal te sluiten; weg vrijbrief voor onbehoorlijk belastinggedrag.
Wat is het geheim van deze fiscale weldoener? Het is ordinair eenvoudig. Namelijk: producten ontwikkelen waar de klant blij van wordt en goed zorgen voor je werknemers. Potverdikkie, weer een makkelijk te kopiëren businessmodel.
Omdat het zo leuk is, nog eentje dan. Brad Katsuyama en zijn handelsplatform IEX. Het is een technisch verhaal maar probeer het te volgen. Katsuyama was een succesvol bankier van een grote investment bank op Wall Street. Tijdens het handelen op de beurs ontdekte Katsuyama een ongelijke strijd tussen snelle en langzame handelaren. De snelle handelaren beschikten over hightech rekenalgoritmes en supersnelle verbindingen met de beursvloer, de ‘langzame’ handelaren niet.
Nou en? denk je misschien. Sinds wanneer is snelheid bepalend voor het handelen op de beurs? Wel, sinds de snelle handelaren een groot deel van de beurzen beheersen en door hun snelheid prijsvoordeel kunnen behalen. Deze Speedy Gonzalesjes van de beurs kunnen eerder beschikken over informatie van beursorders en sneller kopen en verkopen. Langzamere participanten delven het onderspit en zijn veel meer geld kwijt. Alleen maar omdat ze langzaam zijn. Niet door een verkeerde investeringskeuze.
Compleet van de zotte, vond Katsuyama. Reden voor hem om een eigen beurs op te richten waar snelheid geen rol speelt. Katsuyama vertraagt, door technische aanpassingen in zijn handelssysteem, alle deelnemers op de beurs. Iedereen is even snel (of even langzaam) en beschikt dus over dezelfde informatie. Exit oneerlijke handel, welkom gelijk speelveld. Uiteraard werd Katsuyama uitgelachen omdat hij niet probeerde veel geld te verdienen aan langzame investeerders. Inmiddels lacht men niet meer zo hard. IEX heeft zich in twee jaar tijd ontwikkeld tot een succesvolle nichespeler.
Ha, wat zalig toch. Stuk voor stuk overtuigende voorbeelden van commerciële succesvolle ondernemingen die laten zien dat het wél anders kan. Dat je wel producten kunt verkopen die goed zijn voor de klant én winst kunt maken. Dat een langetermijnstrategie én tevreden aandeelhouders prima samengaan. Als je het mij vraagt is dit de hefboom van Archimedes om de financiële wereld de juiste kant op te laten bewegen. Slechts een kleine inspanning is nodig: gewoon doen!
Amba Zeggen sprak deze woorden uit op het op 29 september 2019 door Joris Luyendijk gepresenteerde event 'Hoop' in een uitverkocht Paradiso. Het event 'Hoop' is een initiatief van Maven Publishing. Wetenschappers, kunstenaars en ondernemers vertelden die avond wat hun hoop geeft. Naast Amba Zeggen waren dat onder meer Louise Vet, Hans Aarsman, Merlijn Twaalfhoven, Stine Jensen, Lavinia Meijer, Gustaaf Peek en Chazia Mourali.
Joris Luyendijk heeft op verzoek van Maven Publishing een inspirerend en hoopgevend boek samengesteld, met vele tientallen bijdragen, ook van Amba Zeggen.
Amba Zeggen is Programmadirecteur Amsterdam Business School en lid raad van toezicht New Financial Forum. De foto bij dit blog is gemaakt door Eva Wertheimer.
Reactie toevoegen
Meer over
"Maatregelen van 2008 worden uitgehold waar we bijstaan"
"Kom je uit de bioscoop, besef dan wel dat je in een continent leeft dat weer hard op weg is Amerika na te jagen. In Europa hebben de banken weer vrij spel...
Luyendijk: betere wetten nodig!
"Wij hebben betere wetten nodig. En dat lukt alleen als wij ons democratisch recht gebruiken en gaan stemmen op de partijen die ook betere wetten willen. De...
Luyendijk: "oorzaken crisis nog steeds niet aangepakt"
“Er is nog steeds te weinig politiek kapitaal om de diepere oorzaken van de financiële crisis aan te pakken.” Aldus woensdagavond Joris Luyendijk,...
Joris Luyendijk voorspelt nieuwe, nog grotere crisis
In een interview in Volzin voorspelt journalist Joris Luyendijk een nieuwe, nog veel ergere crisis. Hij luidt de alarmklok nadat hij als journalist voor The Guardian...