Wft en AVG botsen

1. 21 juli 2022, door Chris De Bruin
2. 12 reacties

Er zijn zaken veranderd, bijvoorbeeld op het gebied van de renteaftrek. Die vallen wat mij betreft onder de wezenlijke wijzigingen, die ik uit hoofde van de Wft en nazorgplicht aan mijn klant moet melden. Probleempje: van één aanbieder wist ik dat ik er destijds enkele dossiers had ondergebracht, maar helaas niet meer welke klanten het betrof. Daar waar het gewoon op het extranet vermelden van het totale portefeuilleoverzicht voor de ene bank de gewoonste zaak van de wereld is, weigerde de bank waar het mij om ging elke medewerking aan het verstrekken van een portefeuilleoverzicht. De bank beriep zich daarbij op de AVG, die het haar zou verbieden de gevraagde informatie te verstrekken. Daarmee ontstond het volgende probleem: ik moet de Wft-nazorg aan mijn klant leveren, ik wil dat ook doen, alleen enkele klanten om wie dat gaat zijn uit mijn administratie verdwenen en de enige partij die die informatie heeft wil die niet verstrekken. Daarmee lijkt dus de AVG te botsen met de Wft.

Standpunt bank

De bank voert de volgende onderbouwing aan voor haar weigering de gevraagde informatie te verstrekken. Ik bespreek die onderbouwing per punt:

Er moet sprake zijn van een van de grondslagen uit de AVG. Dat zijn er zes en volgens de bank is van geen van die gronden sprake.

Of er ja dan nee sprake is van een of meer van de grondslagen uit de AVG is een omstreden zaak. De meest eenvoudige grondslag is de toestemming die de klant aan de aanbieder kan geven. Als die met de nodige zorgvuldigheid wordt vastgelegd en herroepbaar is, is de aanbieder gevrijwaard. De twee grondslagen die daarna het meest in de buurt komen zijn die van de “noodzaak tot het uitvoeren van een overeenkomst” en die inzake de “noodzaak ter voldoening aan een wettelijke plicht”. De eerste is echter niet bruikbaar want de (hypotheek) overeenkomst bestaat tussen de aanbieder en de klant en daar is de adviseur juridisch geen partij bij. De wettelijke verplichting van de tweede grond bestaat tussen de adviseur en de klant (namelijk de nazorgverplichting van artikel 4:20 lid 3 Wft) en daar staat de aanbieder weer buiten.

Zelf hang ik het standpunt aan dat er ook sprake is van een wettelijke verplichting tussen de aanbieder en de adviseur, namelijk die van artikel 4:99 Wft (het artikel dat adviseurs en aanbieders verplicht elkaar in staat te stellen te voldoen aan de Wft, voor zover ze daarvoor van elkaar afhankelijk zijn. Ik had mij op dat artikel beroepen.)

De belangstellende lezer verwijs ik graag naar een uitgebreid en zeer lezenswaardig artikel hierover van mr. M.H.P. Claassen ( https://fizadvocaten.nl/wp-content/ uploads/2021/03/het-delen-van-persoonsgegevens-inde-hypotheekketen-deel-1.pdf ).

Als de overeenkomst van opdracht tussen de klant en de adviseur ter zake van een hypotheekbemiddeling is geeindigd, dan eindigt ook meteen de relatie tussen die twee, nu er geen sprake is van een portefeuillerecht.

De verplichting tot het leveren van de publiekrechtelijke nazorg is niet uit te sluiten tussen partijen, eindigt niet na het voltooien van de overeenkomst van opdracht tussen hen en bestaat zelfs als de klant helemaal niets meer met zijn adviseur te maken zou willen hebben (overigens een onwenselijke situatie, zie hierna). Er kan contractueel (dus: civielrechtelijk) sprake zijn van het einde van een relatie tussen adviseur en klant, maar publiekrechtelijk niet. Ze zijn tot elkaar veroordeeld, desnoods tegen wil en dank!

Omdat er geen sprake is van een portefeuillerecht, kan een adviseur ook niet een beroep doen op artikel 4:99 Wft.

Bespreking: Artikel 4:99 Wft staat naar mijn mening geheel los van het al dan niet hebben van het portefeuillerecht voor een adviseur.

AFM en Adfiz

Gevraagd om een reactie geeft de AFM het advies dat adviseurs zelf hun relaties aanschrijven met het verzoek toestemming te geven aan de aanbieder om de gevraagde informatie te verstrekken. Echter: het probleem was nu juist dat die relaties niet meer traceerbaar zijn.

In 2019 is Adfiz samen met Tulp Hypotheken gestart met een convenant, met als doel de uitwisseling van gegevens tussen geldverstrekkers en adviseurs te reguleren. Tot dusverre is de stand van zaken dat er geen uniforme afspraak tussen die partijen tot stand is gekomen.

Oplossing

Zie ik het juist, dan is er inderdaad sprake van een botsing tussen de AVG en de Wft. Die botsing zou opgelost moeten worden, want de praktijk vraagt dat. Ik kom tot het volgende

Allereerst zou op het niveau van de wetgever vastgesteld moeten worden (bijvoorbeeld in een Algemene Maatregel van Bestuur), of artikel 4:99 Wft een voldoende zwaarwegende grond is om te gelden als AVG-grondslag (“voldoen aan wettelijke verplichting”), waarop de informatie door de aanbieder mag worden verstrekt. Daarbij moet tevens de omvang van die informatie worden vastgesteld. Het in contact kunnen treden met een klant vereist niet veel meer dan het verstrekken van de basale NAW-gegevens. Het uitvoerig vermelden van bijvoorbeeld betalingsachterstanden is daarvoor helemaal niet nodig.

De branche zou een standaardformulier kunnen ontwikkelen, waarmee de hypotheekklant toestemming geeft aan de geldverstrekker om alle overige informatie in voorkomend geval te verstrekken. Die toestemming moet uiteraard herroepbaar zijn. Daarmee kan een adviseur gericht adviseren in het geval van bijzondere omstandigheden (zoals bijvoorbeeld betalingsachterstanden).

De bestaande tekst van artikel 4:20 lid 3 Wft zou moeten worden aangevuld met een bepaling, waarmee de adviseur niet langer de vereiste informatie hoeft te verstrekken, als de klant schriftelijk aan de adviseur heeft aangegeven die informatie niet meer op prijs te stellen.

Reactie toevoegen

Naam

E-mailadres

Reactie

Organisatie

Telefoonnummer

VVPVIP HypothekenVVP Innovatie PlatformVIP SchadeVVP Twitter

Toevoegen 

Meer over

• avg