Hypotheek van de toekomst

1. 10 maart 2020
2. 0 reacties

(door Mark de Rijke, De Hypotheekshop) Aan een volgend kabinet de schone taak om de hypotheek en de bijbehorende wetgeving in te richten met het oog op de toekomst.

Begin dit jaar stelde Johan Conijn, emeritus hoogleraar woningmarkt, in een artikel in het FD de hamvraag hoe het eigen vermogen in de woning fiscaal dient te worden behandeld: als belegging of als consumptiegoed? Oftewel de keuze tussen vermogensbelasting (box 3), al dan niet met een vrijstelling tot een bepaalde woningwaarde, of geen belastingheffing. Deze keuze is vanwege de gestegen huizenprijzen en de daardoor ontstane tweedeling op de woningmarkt misschien wel actueler dan ooit. Hoewel een duidelijke visie daarop vanuit de overheid erg belangrijk is, zodat we hopelijk niet langer te maken krijgen met een wirwar aan fiscale aanpassingen, is er volgens De Hypotheekshop sprake van een nóg fundamentelere vraag: hoe maken we hypotheken passend bij de maatschappelijke behoeften en vraagstukken van de toekomst?

Waar de pensioenrichtleeftijd door de stijging van de levensverwachting de laatste jaren is verhoogd, geldt voor nieuwe hypotheken gesloten na 2013 de eis dat de hypotheekschuld in 30 jaar volledig moet zijn afgelost. Daarbij is geen rekening gehouden met ontwikkelingen als langer doorwerken of deeltijdpensioen. Maandlasten zijn bovendien weinig flexibel en kunnen niet worden aangepast aan de levensfase waarin de consument zich bevindt. Denk bijvoorbeeld aan lagere lasten in de dure jaren met kinderopvang of studerende kinderen, of juist hogere lasten en meer aflossen in andere jaren.

Langer thuiswonen

Door de toename van flexwerkers en zelfstandigen, die zelf verantwoordelijk zijn voor hun pensioen, en het verdwijnen van ‘bejaardentehuizen’ waardoor langer thuiswonen een must wordt, wordt het steeds belangrijker om gebruik te kunnen maken van de overwaarde in de woning. Verhuizen naar een goedkopere woning is daarbij vaak geen alternatief. Volgens recente prognoses loopt het woningtekort immers nog tot 2022 op en is er een gebrek aan geschikte seniorenwoningen.

Hoewel de mogelijkheden voor het opnemen van overwaarde de afgelopen jaren wel zijn toegenomen - middels een aflossingsvrije hypotheek, een SVn verzilverhypotheek of een overwaardehypotheek - is een inkomenstoets daarvoor nog vaak een harde eis.

Maar naast pensioenaanvulling, woningaanpassing of het inkopen van zorg, zal de maatschappelijke functie van overwaarde nog verder toenemen. Zoals bekend hebben starters op de woningmarkt het lastig. Het vinden van een betaalbare huurwoning is niet eenvoudig, en kopen is vaak alleen mogelijk met hulp van een schenking. Een schenking die in veel gevallen afkomstig is uit de overwaarde van de ouderlijke woning. Dat geldt wellicht ook voor het moderniseren van woningen als de generatie van de babyboomers deze over enkele jaren gaat overdragen. Ook voor de maatschappelijke opgave van het verduurzamen van de woningvoorraad zal mogelijk een beroep moeten worden gedaan op overwaarde.

Gunstig vertrekpunt

De komst van een nieuw pensioenstelsel en de lage rentestand van dit moment vormen een gunstig vertrekpunt voor het hervormen van hypotheken. Consumenten hebben in toenemende mate behoefte aan een ‘levensloophypotheek’, waarbij ze de keuzevrijheid hebben om hun hypotheek in 40 of 50 jaar in te lossen en de hoogte van de maandlasten aan te passen aan hun levensfase. Opname van overwaarde behoort tot de ingebouwde mogelijkheden. De hoogte van het restant hypotheekschuld kan worden afgestemd op de hoogte van het op te bouwen pensioen en de verwachte behoefte aan zorg, woningaanpassing en -onderhoud, inkomensaanvulling, verduurzaming of schenking. Het antwoord op de vraag of de eigen woning in een nieuw fiscaal stelsel als belegging of consumptiegoed dient te worden behandeld, moet dus luiden als ‘toekomstvoorziening’. Daarbij ligt belastingheffing in box 3 niet voor hand.

Reactie toevoegen

Naam

E-mailadres

Reactie

Organisatie

Telefoonnummer

VVPVIP HypothekenVVP Innovatie PlatformVIP SchadeVVP Twitter

Toevoegen