OCTAS presenteert varianten om arbeidsongeschiktheidsstelsel te vereenvoudigen

Werker via Pixabay cirkelzaag

De Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstel (OCTAS) heeft haar advies uitgebracht aan minister Van Gennip (SZW). In het advies presenteert OCTAS drie varianten waardoor het huidige te complexe stelsel voor ziekte en arbeidsongeschiktheid vereenvoudigd kan worden. Ook doet de commissie een aantal voorstellen om knelpunten voor mensen zonder (recent) arbeidsverleden aan te pakken.

Het advies dat OCTAS nu geeft, is een vervolg op de probleemanalyse die zijn afgelopen oktober heeft gepresenteerd. Daarin schetste de commissie uitvoerig de complexiteit van het huidige stelsel voor alle betrokkenen.

Huidig stelsel beter

‘Huidig stelsel beter’ is de eerste variant die OCTAS schetst. In deze variant stelt OCTAS een flink aantal maatregelen voor om het huidige stelsel minder complex, menselijker en begrijpelijker te maken. Zo wordt de WIA eenvoudiger door onder meer uit te gaan van één in plaats van de huidige drie regelingen. Ook komen door een regeling voor zelfstandigen en een lagere drempel voor arbeidsongeschiktheid meer mensen in aanmerking voor de WIA. Vooral mensen die eerder een flexibel contract hadden met een laag inkomen, hebben baat bij deze maatregelen.

Werk staat voorop

In de variant ‘Werk staat voorop’ ligt de nadruk op wat mensen wél kunnen, in plaats van wat ze níet kunnen. In deze variant schetst OCTAS een werkwijze waar eerst gekeken wordt naar de mogelijkheden van re-integratie. Tijdens deze periode van drie tot vijf jaar ontvangt iemand een re-integratieuitkering. Zo wordt voorkomen dat iemand snel het label ‘arbeidsongeschikt’ krijgt. Daarna volgt de arbeidsongeschiktheidsbeoordeling. Mensen waarvan re-integratie niet haalbaar blijkt komen dan in aanmerking voor een arbeidsongeschiktheidseinduitkering (AO-einduitkering).

Basis voor werkenden

In de variant ‘Basis voor werkenden’ schetst OCTAS één gelijke regeling voor alle werkenden. Zowel werknemers als zelfstandigen komen hierdoor in dezelfde regeling terecht. Alle werkenden worden in deze variant op dezelfde manier beoordeeld, ondersteund en begeleid naar eventuele re-integratie. Eén regeling beoogt het stelsel geschikter te maken voor mensen die afwisselend of tegelijkertijd werken in loondienst en werken als zelfstandige. Voor werkenden is er een verplichte aanvullende verzekering, waardoor hun inkomensbescherming weinig verandert ten opzichte van de variant ‘huidig stelsel beter’.

Doolhof

Voor mensen zonder (recent) arbeidsverleden is het huidige stelsel vooral te veel een doolhof. OCTAS doet dan ook verschillende voorstellen om de dienstverlening te intensiveren en beter aan te sluiten bij de behoefte. Dit zijn geen keuzes maar minimaal noodzakelijke maatregelen om de knelpunten te verlichten.

Ongeacht welke variant wordt gekozen, is het volgens commissievoorzitter Roos Vermeij mogelijk veel zaken te versimpelen door uit te gaan van het perspectief van mensen. "Complexiteit is vaak een uiting van regeldrift en doelmatigheidsdwang. Wij vinden dat mensen moeten kunnen begrijpen wat hun rechten zijn, wat hun plichten zijn en wat hun perspectief is." Vermeij wijst er op dat om tot daadwerkelijk vereenvoudigingen te komen het nodig is dat alle betrokkenen meewerken aan de verdere uitwerking van de varianten. "De varianten zijn alternatieven waaruit gekozen kan worden. Zonder een keuze te maken, geven wij een visie op een stelsel voor mensen die ziek of arbeidsongeschikt worden en waarbij meer aandacht en meer zekerheid voor mensen is. Het is belangrijk dat daarbij wordt uitgegaan van wederzijds vertrouwen. Ook moeten werkgevers meer mogelijkheden krijgen om te ondersteunen bij re-integratie. Door regelgeving lopen zij nu nog tegen te veel beperkingen aan."

Reactie toevoegen

 
Meer over
BAZ: RADI AOV wil snel duidelijkheid over peildatum

BAZ: RADI AOV wil snel duidelijkheid over peildatum

RADI AOV ziet een aantal goede elementen in het Wetsvoorstel basisverzekering arbeidsongeschiktheid zelfstandigen (BAZ), maar heeft ook diverse vragen en zorgen....

Adfiz: "BAZ goed doordacht geheel"

Adfiz: "BAZ goed doordacht geheel"

Adfiz betitelt het Wetsvoorstel basisverzekering arbeidsongeschiktheid zelfstandigen (BAZ) als een goed doordacht geheel. In haar reactie op de internetconsultatie...

Geen Eerstejaars Ziektewetbeoordeling-convenant

Geen Eerstejaars Ziektewetbeoordeling-convenant

UWV werkt momenteel hard om de achterstanden in de WIA weg te werken. Deze prioritering heeft consequenties, waardoor UWV op dit moment geen Eerstejaars Ziektewetboordeling-convenant...

SharePeople: "Verruim wachttijd BAZ naar twee jaar"

SharePeople: "Verruim wachttijd BAZ naar twee jaar"

SharePeople roept op de wachttijd van de voorgestelde BAZ te verruimen van één naar twee jaar. Dit in haar reactie op de internetconsultatie Wetsvoorstel...

"Onbegrijpelijk dat BAZ 195 euro per maand moet kosten"

"Onbegrijpelijk dat BAZ 195 euro per maand moet kosten"

"Het is voor ons onbegrijpelijk dat er voor een dergelijke minimale dekking van de BAZ een premiebetaald dient te worden van 195 euro per maand." Dat stelt ZZP Nederland...

Kennissessie NN VVP-event Inkomen: samen ziekteverzuim verlagen

Kennissessie NN VVP-event Inkomen: samen ziekteverzuim verlagen

Nationale-Nederlanden riep in haar kennissessie op het VVP-event Inkomen adviseurs op te helpen bij het verlagen van het ziekteverzuim in Nederland. Ga in gesprek...

Gedifferentieerde premies WGA en Ziektewet gaan in 2025 omhoog

Gedifferentieerde premies WGA en Ziektewet gaan in 2025 omhoog

De premies voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WGA) en de Ziektewet (ZW) waarvoor werkgevers zich bij UWV kunnen verzekeren gaan omhoog. De gemiddelde premie...

Verbond: "BAZ optimale invulling van verzekeringsplicht voor zelfstandigen"

Verbond: "BAZ optimale invulling van verzekeringsplicht voor zelfstandigen"

Verzekeraars zien het wetsvoorstel BAZ "als optimale invulling van de verzekeringsplicht voorzelfstandigen", leest de reactie van het Verbond van Verzekeraars op...

Kennissessie apc holland VVP-event Inkomen: pragmatische blik

Kennissessie apc holland VVP-event Inkomen: pragmatische blik

Laten we samen werkgevers de zorg rond ziekte en verzuim uit handen nemen, op een pragmatische manier. Aldus product manager Jorn Soethout tijdens de kennissessie...

Advocaten: BAZ zal nauwelijks instroom kennen door absoluut arbeidsongeschiktheidsbegrip

Advocaten: BAZ zal nauwelijks instroom kennen door absoluut arbeidsongeschiktheidsbegrip

De Nederlandse Orde van Advocaten juicht een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen gebaseerd op een duaal stelsel op zich toe, maar meent dat een...