OCTAS presenteert varianten om arbeidsongeschiktheidsstelsel te vereenvoudigen
De Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstel (OCTAS) heeft haar advies uitgebracht aan minister Van Gennip (SZW). In het advies presenteert OCTAS drie varianten waardoor het huidige te complexe stelsel voor ziekte en arbeidsongeschiktheid vereenvoudigd kan worden. Ook doet de commissie een aantal voorstellen om knelpunten voor mensen zonder (recent) arbeidsverleden aan te pakken.
Het advies dat OCTAS nu geeft, is een vervolg op de probleemanalyse die zijn afgelopen oktober heeft gepresenteerd. Daarin schetste de commissie uitvoerig de complexiteit van het huidige stelsel voor alle betrokkenen.
Huidig stelsel beter
‘Huidig stelsel beter’ is de eerste variant die OCTAS schetst. In deze variant stelt OCTAS een flink aantal maatregelen voor om het huidige stelsel minder complex, menselijker en begrijpelijker te maken. Zo wordt de WIA eenvoudiger door onder meer uit te gaan van één in plaats van de huidige drie regelingen. Ook komen door een regeling voor zelfstandigen en een lagere drempel voor arbeidsongeschiktheid meer mensen in aanmerking voor de WIA. Vooral mensen die eerder een flexibel contract hadden met een laag inkomen, hebben baat bij deze maatregelen.
Werk staat voorop
In de variant ‘Werk staat voorop’ ligt de nadruk op wat mensen wél kunnen, in plaats van wat ze níet kunnen. In deze variant schetst OCTAS een werkwijze waar eerst gekeken wordt naar de mogelijkheden van re-integratie. Tijdens deze periode van drie tot vijf jaar ontvangt iemand een re-integratieuitkering. Zo wordt voorkomen dat iemand snel het label ‘arbeidsongeschikt’ krijgt. Daarna volgt de arbeidsongeschiktheidsbeoordeling. Mensen waarvan re-integratie niet haalbaar blijkt komen dan in aanmerking voor een arbeidsongeschiktheidseinduitkering (AO-einduitkering).
Basis voor werkenden
In de variant ‘Basis voor werkenden’ schetst OCTAS één gelijke regeling voor alle werkenden. Zowel werknemers als zelfstandigen komen hierdoor in dezelfde regeling terecht. Alle werkenden worden in deze variant op dezelfde manier beoordeeld, ondersteund en begeleid naar eventuele re-integratie. Eén regeling beoogt het stelsel geschikter te maken voor mensen die afwisselend of tegelijkertijd werken in loondienst en werken als zelfstandige. Voor werkenden is er een verplichte aanvullende verzekering, waardoor hun inkomensbescherming weinig verandert ten opzichte van de variant ‘huidig stelsel beter’.
Doolhof
Voor mensen zonder (recent) arbeidsverleden is het huidige stelsel vooral te veel een doolhof. OCTAS doet dan ook verschillende voorstellen om de dienstverlening te intensiveren en beter aan te sluiten bij de behoefte. Dit zijn geen keuzes maar minimaal noodzakelijke maatregelen om de knelpunten te verlichten.
Ongeacht welke variant wordt gekozen, is het volgens commissievoorzitter Roos Vermeij mogelijk veel zaken te versimpelen door uit te gaan van het perspectief van mensen. "Complexiteit is vaak een uiting van regeldrift en doelmatigheidsdwang. Wij vinden dat mensen moeten kunnen begrijpen wat hun rechten zijn, wat hun plichten zijn en wat hun perspectief is." Vermeij wijst er op dat om tot daadwerkelijk vereenvoudigingen te komen het nodig is dat alle betrokkenen meewerken aan de verdere uitwerking van de varianten. "De varianten zijn alternatieven waaruit gekozen kan worden. Zonder een keuze te maken, geven wij een visie op een stelsel voor mensen die ziek of arbeidsongeschikt worden en waarbij meer aandacht en meer zekerheid voor mensen is. Het is belangrijk dat daarbij wordt uitgegaan van wederzijds vertrouwen. Ook moeten werkgevers meer mogelijkheden krijgen om te ondersteunen bij re-integratie. Door regelgeving lopen zij nu nog tegen te veel beperkingen aan."
Reactie toevoegen
Meer over
Wetsvoorstel verbetermaatregelen toeslagen
Het kabinet neemt maatregelen om het toeslagenstelsel op de korte termijn te verbeteren. De aanvraagtermijn van huurtoeslag, zorgtoeslag en het kindgebonden budget...
TSB-regeling uitgebreid met drie nieuwe beroepsziekten
De regeling Tegemoetkoming Stoffengerelateerde Beroepsziekten (TSB-regeling) is per 1 juli uitgebreid met drie nieuwe ziekten. Het betreft neus(bijholte)kanker...
BAZ en OCTAS niet op lijst controversiële onderwerpen
De Tweede Kamer heeft op woensdag 25 juni een lijst van onderwerpen vastgesteld die zij controversieel verklaart. Dit zijn onderwerpen die niet op de Kameragenda...
(Annemieke Postema, AOVdokter.nl, in Ken je vak! VVP 2-2025) “Een huwelijk is als een huis: als het niet wordt onderhouden en bewoond, komt er al gauw verval,...
(Marjol Nikkels, Sensio Opleidingen, in Ken je vak! VVP 2-2025) De Voorjaarsnota 2025 kondigt de terugkeer aan van de vereenvoudigde WIA-beoordeling voor 60-plussers....
Achterstanden arbeidsongeschiktheidsuitkering lopen op
De achterstanden bij de sociaal-medische beoordelingen voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering (WIA) lopen de komende jaren flink op. Volgens de huidige prognose...
SharePeople: zelfstandigentoets schot in de roos
"Dat we in korte tijd zoveel Certificaten van Zelfstandigheid hebben uitgegeven, zegt veel over de onzekerheid bij zowel zzp’ers als opdrachtgevers bestaat....
Wetsvoorstel voor beperken compensatieregeling transitievergoeding naar Raad van State
Het wetsvoorstel ‘Beperken van de compensatieregeling transitievergoeding bij ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid tot kleine werkgevers’...
UWV: herstel van niet correct meegenomen inkomsten bij Ziektewet
UWV heeft geconstateerd dat bij een gedeelte van ziektewetuitkeringen inkomsten niet correct of niet volledig zijn verrekend. Als een cliënt met een ziektewetuitkering...
NN: "Jongere werknemers aan het werk zien te houden"
"Het is hard nodig om werknemers aan het werk te houden, vooral de jongere werknemers. Zeker omdat in die groep de verzuimduur stijgt. We kunnen het ons als samenleving...