Radicale economen

Job Swank

In het debat over het economisch beleid doen sommige hoogleraren economie wel heel stellige uitspraken over de keuzes van de overheid, constateert DNB-directeur Job Swank. Hij maakt zich zorgen over de ‘verharding’ van het debat. Veel economen nemen inderdaad geen blad voor de mond.

Swank noemde uiteraard geen namen, maar het is zonneklaar dat hij vooral doelt op uitspraken van hoogleraren als Bas Jacobs en Coen Teulings, die met grote stelligheid beweren dat de overheid in Nederland de afgelopen jaren veel minder accent had moeten leggen op het terugdringen van het begrotingstekort. Dit zou ten koste zijn gegaan van de groei. “Economie is geen exacte wetenschap”, zegt Swank. “Je moet de modellen niet als dé werkelijkheid gaan zien.”

Geldschepping

Radicale economen zijn er in diverse gradaties. Je hebt bijvoorbeeld Ewald Engelen die zelden op een niet-radicale uitspraak is te betrappen. Aan de andere kant van het spectrum vind je een doorgaans behoedzaam formulerende econoom als Arnoud Boot. Nu hij afgelopen najaar zijn spraakmakende WRR-rapport ‘Samenleving en financiële sector in evenwicht’ (de titel is nogal slapjes, LK) publiceerde, laat Boot weer vaker van zich horen.

In FS Update (een kwartaaluitgave van KPMG) wordt Boot gevraagd of we de geldschepping niet beter aan de staat kunnen overlaten nu het vertrouwen in het geldstelsel grotendeels is verdwenen. “Nee, niet per se. Kredietverlening moet hoe dan ook privaat blijven, anders krijg je staatskapitalisme. Het is beter om te onderzoeken op welke punten we het huidige monetaire systeem kunnen verbeteren. Denk ook niet dat de ambtenaren op het ministerie van Financiën of bij DNB nu zo ontzettend veel kennis hebben van ons geldstelsel; en dat is ook wel logisch, want waarom zou je je verdiepen in iets dat altijd zo vanzelfsprekend is geweest? We moeten accepteren dat ons financieel stelsel voorlopig niet stabiel zal worden.”

Goede voornemens

“Als een vakgebied ook goede voornemens kan hebben, dan zou de economie zich moeten voornemen in 2017 weer politieke economie te worden. Een wetenschap die niet alleen gaat over de vraag of beleid werkt, maar ook voor wie het werkt. Alleen zo kunnen we de verwarring het hoofd bieden.” Dit schrijft Dirk Bezemer in zijn januaricolumn in De Groene. De Groningse econoom ontpopt zich steeds meer als een scherp commentator met oog voor de noden van de economische achterblijvers en cultureel ontheemden.

“In een realistische, politieke economie is verdeling net zo belangrijk als efficiëntie", aldus Bezemer. "In zo’n analyse wordt erkend dat de maatschappij uit groepen, niet slechts uit individuen bestaat. Dat groepen met ideologieën leven, dat ze sociale context en groepsidentiteit bieden, en dat het verlies daarvan echt iets kost. We ervaren dat nu, maar hebben er geen discours voor. Groepsbelang bestaat. Wat goed was voor banken was niet per se goed voor andere bedrijven, of voor ‘de’ economie – want die bestaat niet, er zijn slechts groepen binnen de economie. We weten het nu, maar wanneer gaan we vragen rond identiteit en verdeling serieus nemen?”

Keynes maakte ooit een onderscheid tussen finan-cieel en industrieel kapitalisme. Vreemd dat je daar niets over hoort in Den Haag, vindt Bezemer. “Wanneer denken we niet meer over de BV Nederland maar over Nederlanders?”

Reactie toevoegen

 
Editie
Meer over
DNB gaf aanwijzing aan Stichting Achmea Algemeen Pensioenfonds

DNB gaf aanwijzing aan Stichting Achmea Algemeen Pensioenfonds

DNB heeft - naar nu bekend is gemaakt - op 22 juni 2020 een aanwijzing gegeven aan Stichting Achmea Algemeen Pensioenfonds (SAAPF). Deze aanwijzing is gegeven, omdat...

Contactgroep Automatisering: hoogste tijd voor nieuwe sectorbrede afspraken

Contactgroep Automatisering: hoogste tijd voor nieuwe sectorbrede afspraken

De Stichting Contactgroep Automatisering (CGA) heeft met instemming kennisgenomen van de 'Verkenning naar uitbestedingsrisico’s bij financieel dienstverleners'...

DNB beleidsuitingen in 1 overzicht te raadplegen

DNB beleidsuitingen in 1 overzicht te raadplegen

De beleidsuitingen van DNB zijn al jaren lastig te vinden op de website van DNB, zeker na de recente grote veranderingen in het ontwerp en de layout van de DNB-website....

"Schenkingsvrijstelling eigen woning afschaffen"

"Schenkingsvrijstelling eigen woning afschaffen"

Schaf de schenkingsvrijstelling voor de eigen woning af. Daarvoor pleit DNB in haar ‘Economische Ontwikkelingen en Vooruitzichten juni 2021’. DNB: “De...

Armand Schouten nieuwe divisiedirecteur Toezicht Verzekeraars

Armand Schouten nieuwe divisiedirecteur Toezicht Verzekeraars

Armand Schouten volgt per 1 augustus Petra Hielkema op als divisiedirecteur Toezicht Verzekeraars bij DNB. Hielkema begint op 1 september als voorzitter van de European...

AFM: uitstel belastingverplichting niet de oplossing voor de crisis

AFM: uitstel belastingverplichting niet de oplossing voor de crisis

"Het simpelweg uitstel blijven verlenen van belastingverplichtingen is niet de oplossing om ondernemingen in de problemen weer op de been te helpen", aldus de AFM...

DNB: "Steviger regierol overheid nodig bij klimaatinvesteringen"

DNB: "Steviger regierol overheid nodig bij klimaatinvesteringen"

Nederland moet klimaatinvesteringen versnellen en opschalen. Dat blijkt uit onderzoek van DNB. De centrale bank: "De benodigde investeringen door private partijen,...

Publiek behoudt vertrouwen in financiële instellingen

Publiek behoudt vertrouwen in financiële instellingen

Het vertrouwen in financiële instellingen heeft het afgelopen jaar niet geleden onder de coronacrisis. Het vertrouwen in andere belangrijke maatschappelijke...

Goedkeuring DNB voor overname Leidsche door De Goudse

Goedkeuring DNB voor overname Leidsche door De Goudse

DNB heeft goedkeuring verleend voor de overname van Leidsche Verzekering Maatschappij door De Goudse. Medio 2020 liet De Goudse weten overeenstemming te hebben...

DNB stelt groeiverwachting 2021 naar beneden bij

DNB stelt groeiverwachting 2021 naar beneden bij

DNB voorziet voor 2021 een economische groei van twee, voor 2022 van vier procent. Aldus de toezichthouder bij de presentatie van het jaarverslag. DNB-president...