DUO via HDN: een verkapte BKR?

Harrie Jan van Nunen 2021

(Blog door Harrie-Jan van Nunen MFP, VCN HypotheekService) Sinds kort kunnen aanbieders DUO gegevens van toekomstige klanten eenvoudig opvragen. HDN heeft hiervoor een online tool ontwikkeld. Het geautomatiseerd opvragen van data is in de basis een goede ontwikkeling, maar het middel overstijgt het doel.

Kort na aankondiging van het initiatief kopte menige krant: studieschuld verzwijgen bij hypotheekaanvraag weer iets lastiger. Wat is het probleem en waarom mijn bezorgdheid?

Uit onderzoek, begin dit jaar, bleek dat zo’n vijftien procent van de starters hun studieschuld verzwijgt bij de hypotheekaanvraag. Voor de AFM was deze uitkomst opnieuw aanleiding om te pleiten voor vermelden van de studieschuld in BKR. In dat geval wordt de schuld namelijk voor iedere bank automatisch zichtbaar en wordt er dus ook automatisch mee rekening gehouden bij de bepaling van de maximale hypotheek. Voor dit initiatief bleek overigens wederom (!) geen politiek draagvlak.

De vraag of DUO moet worden opgenomen in BKR speelt al sinds 2016. En zo nu en dan popt deze vraag weer op. In 2019 deed minister Ollongren nog een laatste poging om DUO op te nemen in BKR, maar ook toen was (met uitzondering van SGP) de gehele Tweede Kamer opnieuw tegen.

Wal keert het schip

Met de invoering van de tool keert de wal het schip. Door het gebruik verplicht te stellen wordt immers hetzelfde bereikt als bij registratie in BKR. Ongevraagd wordt deze informatie voor de bank zichtbaar. Ik realiseer me dat de aanvrager eerst toestemming moet geven voordat de data kan worden opgehaald. En ja, het gebruik van de tool is nog niet verplicht is. NOG NIET, denk ik dan!

Volgens mij is het namelijk een kwestie van tijd. Zodra een eerste (grote) bank overstag gaat, zal de rest gaan volgen. En dan is er geen ontkomen meer aan. De DUO-tool wordt hierdoor een verkapte BKR-registratie. En dat is nu net wat we niet wilden!

Reactie toevoegen

 

Reacties

Chris de Bruin - Bureau mr. de Bruin 20 oktober 2021

Als banken kiezen voor een systeem van kredietverstrekking waarbij bestaande schulden op die verstrekking een negatief effect hebben, moet dat gelden voor alle schulden. Ik zie niet in waarom die 25-jarige met een persoonlijke lening van € 25.000,-- minder hypotheek kan krijgen, maar diezelfde 25-jarige met een studieschuld van hetzelfde bedrag daar geen last van heeft. Ook ontgaat mij volledig waarom de politiek die vermelding bij het BKR zo tegenhoudt. We willen af van overkreditering of we willen het niet. Als we jonge mensen in de gelegenheid willen stellen te studeren en ook een hypotheek te sluiten voor een ongekort bedrag, moeten we het stelsel van studiefinanciering aanpassen, waardoor er minder schulden ontstaan bij die jonge mensen. Je kunt het banken niet kwalijk nemen dat die hun eisen stellen, zij kunnen immers niet bij de politiek terecht als het later verkeerd gaat en de hypotheek niet meer betaald wordt? Ik heb al eens eerder gepleit voor een soort studie-NHG-constructie: laten we een waarborgfonds oprichten voor diegenen met een studieschuld. Gaat het fout, dan kan de bank daar terecht en kan de korting zoals we die nu kennen vervallen. De ex-student die daaraan mee wil doen betaalt een provisie in de pot, wil hij dat niet dan wordt hij gekort op zijn maximale lening.

Arnoud Bosch - Vereniging Docenten Assurantie- en Bankleer (VDAB) 18 oktober 2021

Harry-Jan heeft gelijk met de vraag of het DUO als BKR gaat functioneren. Dezelfde vraag kan je stellen gaat DUO geïntegreerd worden in een automatiserings van het BKR Het BKR zou dat in mijn visie wel willen. Echter het opnemen in een geautomatiseerd systeem van BKR is gebaseerd op wederkerigheid. Concreet er kan niet selectief gewinkeld worden dus het wordt dan alles of niets. Maw het hele kredietbestand van BKR zichtbaar betekent ook het hele kredietbestand van DUO zichtbaar voor de aangesloten leden. Met dat gegeven zal Harry-Jan gelijk krijgen. De wal zal het schip gaan keren. Ook kan de vraag gesteld worden aan BKR en DUO moet bij het registratie vooral expliciete toestemming worden gegeven bij aanvang van het beschikbaar krediet. Dus niet via de algemene voorwaarden maar door expliciete toestemming bij aanvang van het krediet.

Alex van der Sluijs - Wonen en Hypotheek 18 oktober 2021

Als serviceprovider wil je toch graag voldoen aan de regels en de zorgplicht van de AFM en die willen overkreditering tegengaan. Die wetgeving is namelijk ook door de tweede kamer aangenomen. Net als de aanscherping van consumptieve kredieten. Ollongren haar verhaal staat volledig haaks op alle andere financiële wetgevingen. Bovendien wil je niet weten hoeveel mensen door die DUO lening een probleem hebben voor de toekomst. Zeker als ze er mee belegd hebben kán het ook nog een extra risico opleveren. De verhalen over studenten die er bitcoins of andere digitale munten mee gekocht hebben, zijn niet van de lucht. Degenen die het noodgedwongen hebben moeten lenen, hebben dat moeten doen doordat de regeringspartijen (ja ook D66, die vooraf zo’n grote mond hadden dat het met hen in de regering nooit zou gebeuren) ook deze wetgeving over de DUO-lening hebben aangenomen. We zouden die tegenstrijdigheid niet moeten willen en dus is het óf meetoetsen óf al die schulden moeten kwijtschelden. De gevolgen van het meetoetsen is bovendien niet het probleem. Het probleem is dat er geen betaalbare woningen zijn. De oplossing van de woningnood voor jongeren zal niet afhangen van het feit of we DUO meetoetsen of niet. De oplossing moeten we zoeken in betaalbare koop- en woonhuizen, maximeringen van huur, anti-speculatie maatregelen (belasten van huuropbrengsten box 1 en waarde vastgoed box 3 vastgoed). Ik ben bovendien erg voorstander van het overbrengen van de eigen woning naar box 3. Dit is het moment om het te doen, helemaal eens met DNB. Wat zal dat een fiscale vereenvoudiging opleveren. Geen renteaftrek meer, geen WOZ-bijtelling, geen oude en en nieuwe regimes meer. Volgens mij zou daar nu het accent moeten liggen.

Paul Brink - Paul Brink Advies 18 oktober 2021

Beste Harrie-Jan, Ik vind dit helemaal goed ik krijg zo vaak de vraag om dit te verzwijgen en ik werk er gewoon niet aan mee. Kreeg wel vaak de opmerking andere adviseurs doen het wel. Dus deze check is prima. .

riensprenkels - Advieskantoor 18 oktober 2021

Proportionaliteit of hoe is dit verzamelwoede ook alweer Uitgangspunt blijft het politiek draagvlak Helaas tot op heden niet aanwezig

Studielening en private lease: voorlichting onvoldoende, toetsing te zwaar

Studielening en private lease: voorlichting onvoldoende, toetsing te zwaar

Studieschulden en private (auto) lease hebben gemeen dat consumenten bij het afsluiten niet goed worden voorgelicht over de mogelijke toekomstige gevolgen bij het...

Student bekend met effect studieschuld op hypotheek

Student bekend met effect studieschuld op hypotheek

Een meerderheid van 64 procent van de studenten weet dat een hypotheekverstrekker rekening houdt met de studieschuld en dat deze consequenties heeft voor de maximale...

Provisieverbod onthoudt klant keuzes

Provisieverbod onthoudt klant keuzes

Sinds dit jaar staat de AFM niet meer toe dat softwareleveranciers gelden ontvangen van aanbieders voor de inbouw van producten. Hierdoor ontstaat er een meer gelijk...

Provisieverbod  onthoudt klant keuzes

Provisieverbod onthoudt klant keuzes

Wie had durven voorspellen dat de invoering van het provisieverbod zou leiden tot een verbod van betalingen door aanbieders aan softwareleveranciers? Inmiddels...

"Toepassing brondata gaat nu snel"

"Toepassing brondata gaat nu snel"

De stichting Contactgroep Automatisering voorziet een snelle invoering van het gebruik van brondata op de kantoren van financieel adviseurs. De stichting Contactgroep...

Adviseur spint garen bij veranderingen

Adviseur spint garen bij veranderingen

Henk Mulderij: ‘Nog veel te winnen op het gebied van performance.’ “We zijn van veel te weinig naar veel te veel regels gegaan. Ik zou pleiten...

Vraag het dan niet!

Vraag het dan niet!

Als u zelf ooit een hypotheek heeft afgesloten, dan weet u dat er veel documenten moeten worden overlegd. Soms heel veel. Het komt regelmatig voor dat naar aanleiding...

Steeds meer huishoudens met studieschuld

Steeds meer huishoudens met studieschuld

Bijna 900.000 huishoudens hadden in 2015 een studieschuld, van in totaal 12,6 miljard euro. In 2011 was dit nog 9,4 miljard euro, maar betrof het ook 226.000 huishoudens...

Kamervragen over Telegraaf-column Harrie-Jan van Nunen

Kamervragen over Telegraaf-column Harrie-Jan van Nunen

OvFD en Adfiz zeggen blij te zijn met de Kamervragen die zijn gesteld over het standpunt van de AFM inzake het toetsmoment hypotheken. Dit naar aanleiding van de...

"Studieschuld meetellen bij hypotheekaanvraag"

"Studieschuld meetellen bij hypotheekaanvraag"

Vereniging Eigen Huis vindt dat de studieschuld mee moet tellen bij een hypotheekaanvraag, meldt BNR maandagochtend. BNR: "Vereniging Eigen Huis pleit voor...