AFM: “Variabele pensioenuitkering sluit onvoldoende aan bij deelnemer”
Volgens AFM-onderzoek houden niet alle pensioenuitvoerders bij de ontwikkeling van variabele pensioenproducten voldoende rekening met de kenmerken en behoeften van deelnemers, zoals de risico’s die ze willen en kunnen nemen. Dit terwijl de juiste afstemming van groot belang is; het variabele pensioen wordt in het nieuwe pensioenstel namelijk in verreweg de meeste situaties de default (standaardinstelling). En de ervaring leert, aldus Anne de Groot (leider Pensioenteam AFM), dat vrijwel iedereen kiest voor de default.
De Groot verzorgde samen met AFM-bestuurder Jos Heuvelman een expertsessie na de presentatie van het jaarverslag. Tijdens de sessie werden de resultaten besproken van het vijfde onderzoek van de toezichthouder naar de Wet verbeterde premieregeling (Wvp). De AFM heeft sinds de introductie in 2016 in totaal vijf onderzoeken uitgevoerd naar de Wvp. Die zijn in het nu gepresenteerde rapport samengebracht en geanalyseerd. De AFM: “De Wvp kent veel elementen die terugkomen in het nieuwe pensioenstelsel. De uitkomsten van dit rapport bieden daarmee ook belangrijke lessen voor de inrichting van het nieuwe pensioenstelsel.”
De AFM: “Ons jongste onderzoek laat zien dat pensioenuitvoerders de kenmerken en behoeftes van hun deelnemers beter moeten onderzoeken en meenemen bij de inrichting van variabele uitkeringen. Deelnemers moeten bijvoorbeeld de risico’s van langdurig gespreid beleggingsbeleid niet alleen willen, maar ook kunnen dragen. Wij vinden het belangrijk dat pensioenuitvoerders de verschillende deelnemerspopulaties inzichtelijk maken en op basis hiervan bepalen voor wie een variabele uitkering wel of niet geschikt is. Dat gebeurt nu onvoldoende en kan verstrekkende gevolgen hebben voor de deelnemer.”
Keuzebegeleiding bij variabele pensioenuitkeringen moet beter
Het rapport herbevestigt ook de conclusie van eerder AFM onderzoek dat de keuzebegeleiding beter moet. De keuze tussen een variabele of vastgestelde uitkering is verstrekkend en kan ook niet meer worden gewijzigd. Ook de begeleiding bij het voorlopig keuzemoment moet beter. De deelnemer moet ongeveer vijftien jaar voor zijn pensioen het risicoprofiel van het beleggingsbeleid tot aan de pensioendatum bepalen. Het is belangrijk dat deelnemers het belang en de gevolgen van hun keuze goed snappen.
De Groot: “Het geven van inzicht en de inrichting van de keuzeomgeving moeten beide beter, zeker waar keuzes gestapeld kunnen worden. Geef deelnemers inzicht in de persoonlijke effecten van hun keuzes. Wij zien dat dit nodig is dat een deelnemer een offerte op persoonlijke titel krijgt, die laat zien wat de keuzes voor hem of haar betekenen.”
Aanbevelingen
De AFM komt met een aantal aanbevelingen voor pensioenaanbieders. Zo kan een digitale keuzeomgeving deelnemers een beter inzicht geven in de mogelijke korte- en langetermijnuitkomsten van hun pensioen. Zo’n omgeving kan ook de risico’s van de stapeling van keuzes inzichtelijk maken. Pensioendeelnemers staan rond de pensioendatum immers voor meer keuzes. Ze kunnen besluiten eerder te stoppen met werken of kiezen voor een hogere uitkering in de eerste jaren van het pensioen.
Communicatie bij verlaging van de uitkering moet eerder
Het voordeel van een variabele uitkering is dat het resterende pensioenkapitaal wordt doorbelegd en minder afhankelijk is van de marktrente op het moment van pensionering. De uitkering kan hiermee hoger uitvallen, maar ook tot wel vijftien procent lager. Uit het onderzoek blijkt volgens de AFM dat gepensioneerden informatie over een verlaging soms pas krijgen nadat deze is doorgevoerd. Dit geeft hen geen ruimte meer om hun bestedingspatroon aan te passen of andere acties te ondernemen.
Reactie toevoegen
Meer over
Martin van Rijn van AFM naar DNB
Martin van Rijn stopt op 24 mei 2023 als voorzitter van de RvT van de AFM. Dan loopt zijn termijn af. Per 1 juni 2023 wordt hij voorzitter van de Raad van Commissarissen...
Betere uitleg nodig bij verhoging pensioenen
Meerdere van de pensioenfondsen die vorig jaar overgingen tot verhogingen van de pensioenen hebben daarover niet duidelijk genoeg gecommuniceerd met hun deelnemers....
Toezichthouders breiden samenwerking digitaal toezicht uit
Het Samenwerkingsplatform Digitale Toezichthouders (SDT) richt twee extra Kamers op voor het afstemmen van toezicht op online platforms en op kunstmatige intelligentie. Bij...
Drempels voor consumenten bij zelf opbouwen pensioen
De AFM roept de sector op om te werken aan de bekendheid, toegankelijkheid en vergelijkbaarheid van de derde pensioenpijler. De toegang tot het derdepijlerpensioen...
Handvatten AFM voor adequaat communicatieplan tijdens pensioentransitie
De AFM heeft de leidraad communicatieplan gepubliceerd. De Wet toekomst pensioenen omschrijft een aantal specifieke momenten en onderwerpen waarover pensioenuitvoerders...
Geen zorgen over AFM-onderzoek naar hypotheekadvies
Brancheverenigingen maken zich geen zorgen over het door de AFM aangekondigde onderzoek naar de werkpraktijk van hypotheekadviseurs. De NVHP, Adfiz en OvFD laten...
Marktmonitor 2023 voor 6.500 adviseurs en bemiddelaars van start
De eerste groep adviseurs en bemiddelaars kan vanaf maandag 13 februari de Marktmonitor (MMAB) van de AFM voor 2023 invullen. Groep 2 kan dit vanaf 20 februari en...
AFM: "Pertinent niet de bedoeling dat alle deuren naar maatwerk dichtslaan"
“Wij zijn niet tégen maatwerk, we willen alleen dat het verantwoord gebeurt.” Dat zegt Zdenka van Schaik, bij de AFM verantwoordelijk voor het...
AFM: "Toegang tot financiële dienstverlening niet vanzelfsprekend"
De AFM roept in een nieuw rapport de financiële sector op om onderzoek te doen onder moeilijk bereikbare doelgroepen en kennis uit te wisselen om de toegankelijkheid...
AFM-bestuursvoorzitter: data en AI kunnen leiden tot discriminatie
"Niet iedereen is gebaat bij digitalisering van het financiële leven. Dat moeten we niet vergeten in ons enthousiasme voor de kansen", aldus AFM-bestuursvoorzitter...